همه آنچه که باید از آنتی اکسیدان ها بدانیم (بخش اول)
اگر میخواهید پیری را از خود دور کنید، اگر میخواهید قلب تان سالم و بیماریها از شما دور بماند آنتی اکسیدان ها را دریابید. در این مطلب میخواهیم واقعیتهایی را در مورد آنتی اکسیدان ها با شما در میان بگذاریم. با ما همراه باشید.
آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامینهای C و E و بتاکاروتن در جلوگیری از بیماری فساد ماکولای چشم یا پیری چشم و کاهش دید تأثیر مثبتی دارند.
چکیده : اگر میخواهید پیری را از خود دور کنید، اگر میخواهید قلب تان سالم و بیماریها از شما دور بماند آنتی اکسیدان ها را دریابید. در این مطلب میخواهیم واقعیتهایی را در مورد آنتی اکسیدان ها با شما در میان بگذاریم. با ما همراه باشید.
تعداد کلمات 1177 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
آنتی اکسیدان چیست؟
آنتی اکسیدان به مواد شیمیایی گفته می شود که از بدن در مقابل تاثیر منفی رادیکال های آزاد محفاظت می کنند. این مواد شیمیایی در سلول های بدن وجود دارند و باعث آسیب دیدن و تخریب شدن آنها می شوند. آنتی اکسیدان به هر مادهای گفته میشود که بتواند فرآیند اکسیداسیون را مهار کند، مخصوصا موادی که برای جلوگیری از خراب شدن مواد غذایی ذخیره شده یا حذف عوامل بالقوهی اکسیداسیون در بدن یک موجود زنده استفاده میشوند. برخی از افراد با مصرف مکمل ها، آنتی اکسیدان های بیشتری وارد بدن شان می کنند.
یافته های دانشمندان نشان می دهند، آنتی اکسیدان ها بدن را در مقابل ابتلا به انواع سرطان، سرما خوردگی و ... حفاظت می کنند. اگر چه سیستمهای آنزیمی گوناگونی برای خنثی کردن رادیکالهای آزاد در بدن وجود دارد، اما آنتیاکسیدانهای اصلی عبارتاند از: ویتامین ای، ویتامین ث و بتاکاروتن. سلنیوم نیز به عنوان یک ماده معدنی نقش آنتیاکسیدانی مهمی دارد. بدن قادر به تولید این ویتامینها و ماده معدنی نیست، بنابراین بایستی از طریق غذا آنها را دریافت کرد. اکسیدکنندهها به اشکال گوناگونی وجود دارند که معروفترین و خطرناکترین آنها رادیکالهای آزاد هستند. فعالیت برخی از رادیکالهای آزاد در بدن منجر به ایجاد انواع دژنراسیون، سرطان، دیابت، نارسایی قلب، آسیبهای مغزی، مشکلات عضلانی، پیری زودرس، آسیبهای چشمی و در کل ضعف دستگاه ایمنی بدن میشود.
آنتیاکسیدانها به عنوان اصلیترین راه مبارزه با رادیکالهای آزاد و بازسازی سلولهای تخریب شده شناخته میشوند. چرا که موجب افزایش کارایی دستگاه ایمنی بدن در مقابل انواع بیماریها میگردند. آنتی اکسیدانها خطر توسعه بیماری آلزایمر را کاهش میدهند.
نقش مواد آنتی اکسیدان در سلامت بدن
١. کاهش اثرات پیری
همانطور که در قسمتهای قبل اشاره شد، یکی از مهمترین اثرات آنتی اکسیدانها کنترل رادیکالهای آزاد موجود در بدن است که برای بافتها و سلولهای بدن بسیار مضر هستند. رادیکالهای آزاد عامل بسیاری از مشکلات جسمانی و سرطانها و دیابت و پیری زودرس پوست و چشم هستند. اما رادیکالهای آزاد دقیقا چه کاری انجام میدهند و چرا برای بدن مضر هستند؟ بدن از آنتی اکسیدان ها برای جلوگیری از آسیبهای ناشی از اکسیژن استفاده میکند. الکترونها به صورت جفتی موجود هستند و رادیکالهای آزاد در واقع الکترونهایی هستند که جفت خود را از دست دادهاند، این سلاح آنهاست زیرا با هر چیزی که برخورد کنند واکنش نشان میدهند و با سلولها ترکیب میشوند تا الکترون از دسترفتهی خود را بازیابی کنند. این باعث میشود سلولهای ترکیبشده قادر به عملکرد صحیح نباشند و به جویندگان الکترون تبدیل شوند. این سلولها زنجیرهای از واکنشها را در بدن ایجاد میکنند و موجب افزایش رادیکالهای آزاد میشوند. این رادیکالهای آزاد موجب آسیب به DNA، غشای سلولی و آنزیمها میشوند.
٢. حفاظت از بینایی و چشمها
آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامینهای C و E و بتاکاروتن در جلوگیری از بیماری فساد ماکولای چشم یا پیری چشم و کاهش دید تأثیر مثبتی دارند. بسیاری از غذاهای مغذی و حاوی آنتی اکسیدان دارای لوتئین و زیکستانتین (zeaxanthin) هستند که با نام ویتامینهای چشم شناخته میشوند و در خوراکیهای رنگ روشنی مانند میوهها و سبزیجات دارای برگهای سبز و زرد و نارنجی یافت میشوند. این آنتی اکسیدان ها میتوانند به راحتی در قسمتهای مختلف بدن مخصوصا در بخشهای باریکتر چشم مانند ماکولا و لنز حرکت کنند. در واقع بیش از ۶۰۰ نوع مختلف از کارتنوئیدها در طبیعت وجود دارند اما تنها ۲۰ نوع از آنها میتوانند وارد چشم شوند و از این ۲۰ نوع تنها لوتئین و زیکستانتین به مقدار زیادی در بخش ماکولار چشم وجود دارند که با افزایش سن از بین میروند. موادی مانند لوتئین و سایر کارتنوئیدها که برای حفاظت از بینایی لازم هستند در غذاهای حاوی آنتی اکسیدانی همچون اسفناج، کلمپیچ، توتها، کلمبروکلی و زرده تخممرغ یافت میشوند. تحقیقات نشان میدهد که منابع سرشار از لوتئین مانند اسفناج به حفاظت از چشم و بهبود قابلیت دید کمک میکنند. آنتی اکسیدان های فلانوئیدی در انواع توتها مانند زغالاخته یا انگور وجود دارند (همچنین این مواد سرشار از آنتی اکسیدان رسورترول نیز هستند) که به کاهش روند پیری چشم کمک میکنند.
٣. کاهش اثرات پیری پوست
شاید قابل مشاهدهترین رادیکالهای آزادی که موجب تسریع روند پیری میشوند، در ظاهر و پوست بدن وجود داشته باشند. آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین C، بتا کاروتن و … با این آسیبها مقابله میکنند. ویتامینهای A و C موجب کاهش چروکها و خشکی پوست میشوند، مخصوصا ویتامین C آنتی اکسیدانی قوی است که موجب کاهش آسیبهای ناشی از آلودگی، استرس یا رژیم غذایی نامناسب میشود. کمبود ویتامین A نیز موجب خشکی، پوستهپوسته شدن و ضخیم شدن بخش فولیکولی پوست میشود. درست همانگونه که رادیکالهای آزاد با آسیب زدن به سلولهای سطحی موجب کراتینه شدن پوست میشوند، غشای مخاطی دستگاه تنفسی، گوارشی و ادراری نیز میتواند بر اثر از بین رفتن بافت مخاطی سلولها و در نتیجه ازدست دادن رطوبت و سختی بافت، از بین برود.
۴. جلوگیری از سکته و بیماریهای قلبی
آنتی اکسیدان ها علاوه بر جلوگیری از آسیب بافتها و سلولها در اثر رادیکالهای آزاد به جلوگیری از بیماریهای قلبی و سکته نیز کمک میکنند. در این مرحله دادههای تحقیقاتی نشاندهندهی تأثیر تمامیِ آنتی اکسیدان ها در جلوگیری از بیماریهای قلبی نیستند اما برخی از آنها مانند ویتامین C در جلوگیری از آن مؤثرند. مجلهی آمریکایی تغذیهی بالینی، طی پژوهشی به بررسی تأثیر ویتامین C در خون پرداخت و به این نتیجه رسید که این ویتامین تا ۵۰ درصد خطر بروز سکته را کاهش میدهد. پژوهشهای زیادی در مورد افرادی که رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان مانند سبزیجات تازه، گیاهان، ادویهجات و میوهها دارند، انجام شده است، نتیجهی این بررسینشان داده است که تمامی آنها با کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی شانس بیشتری برای زندگی طولانیتر و سالمتر دارند.
۵. کاهش ریسک ابتلا به سرطان
مطالعات نشان میدهند که مصرف ویتامینهای A ،C و سایر آنتی اکسیدان ها به دلیل قابلیت آنها در کنترل سلولهای بدخیم و تخریب سلولهای سرطانی میتواند در پیشگیری یا درمان انواع مختلف سرطان بسیار مفید باشد. رتینوئیک اسید (Retinoic acid) که مادهی شیمیایی موجود در ویتامین A است، نقش مهمی در رشد سلولی و تفکیک سلولهای سرطانی دارد. سرطانهای ریه، پروستات، سینه، مثانه، تخمدان، دهان و پوست میتوانند با کمک این ماده سرکوب شوند. پژوهش دیگری به جمع آوری منابع مختلفی پرداخت که در آن به بررسی نقش رتینویک اسید در مقابله با سرطانهای ملانوم، کبد، ریه، سینه و پروستات اشاره شده بود. این شواهد نشان میدهند که مواد مفیدی مانند رتینویک اسید اگر به طور طبیعی و از طریق غذاها وارد بدن شوند بسیار امنتر و مفیدتر از مکملهای دارویی هستند.