اگر در اثبات الف برای ب نیاز به حد وسطِ ج داشته باشیم و برای اثباتِ ج برای ب و الف برای ج نیز احتیاج به دو حد وسط د و هـ داشته باشیم و همین‌طور، تعداد حد وسط‌‌ها بی‌نهایت خواهد شد. و اگر همه‌ی اوساطِ بی‌نهایت...

از آنجا که ممکن است برخی استقراء و تجربه را یکی بپندارند و تجربه را نیز مفید یقین مضاعف ندانند، شیخ (رحمه الله علیه) تذکر می‌دهد که بین این دو فرق است.

اگر ما بخواهیم محمولی را با موضوعی بسنجیم و حکمی ایجابی یا سلبی در مورد آن بیان کنیم، گاهی چنین است که عقل، رابطه‌ای ضروری ولی بدیهی بین آن‌ها درک می‌کند که در این صورت احتیاجی به اکتساب و اقامه‌ی برهان...

آیا هر علّت و علیتی برای برهان لم کافی است؟ خیر. علّتی که در برهان لمّ حد وسط واقع می‌شود شرایطی دارد که در اینجا به دو تا از آن‌ها اشاره می‌شود. می‌دانیم که علّت به معنای عامّ، هم شامل علّت تامه می‌شود...

می‌دانیم که در هر برهانی حد وسط علتِ تصدیق به نتیجه است چرا که در تحلیل قیاس برهانی به سه امر می‌رسیم: حدّ اصغر، حدّ اوسط و حدّ اکبر. و از طرفی در نتیجه فقط حدّ اصغر و حدّ اکبر باقی می‌مانند، پس معلوم...

مطلب این است که اگر یقینی بودن را وصف برهان بدانیم، در مورد استقراءِ تامّ که مفید یقین است چه باید بگوییم؟ به عبارت دیگر وصف یقینی اعمّ از برهان و قیاس است و شامل استقراء تامّ نیز می‌شود، بنابراین معرِّف...

گفته شده دانشمندی به نام «منون» که با سقراط در باب عدم امکانِ تعلیم و تعلّم سخن می‌گفت به او چنین گفت: کسی که طالب علمی هست یا طالب چیزی است که آن را می‌داند و می‌شناسد، پس جستجو و طلب، امری باطل و

ماركس به این نتیجه رسید كه برای آنكه بتوان تاریخ را ساخت، پیش از هر چیزی آدمی باید در موقعیتی باشد كه بتواند زندگی كند. یعنی نیازهای اولیه‌اش از خوردنی، آشامیدنی، پوشیدنی، مسكن و غیره باید فراهم شود. او...

كارل ماركس همانند داروین یكی از بزرگ‌ترین شكل دهندگان اندیشه‌ی نوین به شمار می‌رود. در حالی كه داروین یك دانشمند بود، ماركس بیشتر با رخدادهای سیاسی عصر خویش سروكار داشت. او همواره با جدایی میان نظر و عمل...

چنانچه از مردم خواسته شود فیلسوفی را كه بیش از همه، مظهر دوران روشنگریِ اروپایی است نام ببرند، احتمالاً ایمانوئل كانت برگزیده خواهد شد. با وجود این، همان طور كه قبلاً مشاهده شد، بعضی از اصول دوران روشنگری...