این نوشته شامل آیاتی است که مدلول آنها ظهور (نه علّیت) تشکیکی حق در جهان است. جهان هستی دست کم دو نوع دلالت نسبت به خداوند دارد، در نوع اول، جهان معلول حق است، ولی در نوع دوم، جهان آینه‌ی حق است. به عبارت...

جهان توماس‌ هابز با جهان توماس آكوینی [=آكوئیناس] تفاوتی چشمگیر دارد. نهضت اصلاح دینی با كشمكش‌های مدامِ كاتولیك‌ها و پروتستان‌ها موجب تأكید بیشتری بر نقش فرد شد. ثمره‌ی این كشمكش‌ها، نگرش‌هایی مختلف

یك قدیس مسیحی قرون وسطایی، بلاواسطه پس از افلاطون و ارسطو، احتمالاً شخصیتی غریب برای بحث به نظر می‌رسد. قدیس توماس آكوینی [= آكویناس/ اكوئیناس] در سال 1225م در نزدیكی شهر ناپل چشم به جهان گشود

ارسطو معتقد بود كه بردگان و حیوانات بالطبع برای تشكیل یك دولتشهر شایسته نیستند، زیرا آنها از قدرت انتخاب آزاد و عقلانی برخوردار نیستند. برخی از انسان‌ها بالطبع آزادند، و انسان‌هایی كه قادر به استنباط عقلانی...

جهان افلاطون، جهان ارسطو هم بود. ارسطو كه در سال 384ق م، زاده شد در آكادمی، [همان] درسگاهِ فلسفه‌ای كه افلاطون در آتن بنیان نهاد، شاگرد افلاطون بود. وی در حدود بیست سال در آنجا ماند و فقط پس از مرگ افلاطون...

مبدأ بودن تصور برای تصدیقی به چند معنا قابل تصور است: الف- چون هر تصدیقی حداقل سه تصور: موضوع، محمول و نسبت را لازم دارد، بدین لحاظ ممکن است تصور را مبدأ تصدیق بشماریم.

معرفت و شناخت یک شیء گاه از راه مفاهیم ذاتی است و گاه از راه مفاهیم عرَضی و گاه به وسیله‌ی ترکیب این دو. ذاتی به دو قسم اعمّ و مساوی تقسیم می‌شود که به اوّلی «جنس» و به دوّمی «فصل» می‌گویند. عرضی نیز به...

غرض از جدل، اسکات خصم است و نه اثبات حقّ، از این رو در مقدّمات آن، تکیه بر یقینیات نمی‌شود، بلکه تکیه بر مسلّماتی است که طرف مقابل آن‌ها را پذیرفته باشد خواه از یقینیات باشد، خواه از مشهورات عامّه و خواه...

حالات نفسانی ما در برابر یک خبر عبارتند از: یقین، ظن، شکّ و وهم. شکّ و وهم از اقسام تصدیق و اعتقاد به شمار نمی‌روند، امّا دو قسم ظنّ و یقین از اقسام تصدیق به شمار می‌آیند.

منطق، روش صحیح اندیشه را به ما می‌آموزد و فکر و اندیشه در جایی است که ذهن از معلوم به مجهول می‌رسد، بنابراین بدیهی است که تصوّرات و تصدیقات بدیهی مانند تصور مفهوم «وجود» و تصدیق به اینکه «اجتماع نقیضین...