تعریف: نزد ارسطو به اعمالی گفته می‌شود که در مقام غایات فی نفسه انجام می‌گیرند، یعنی عملی که برای خاطر خودش انجام می‌گیرد؛ و متفاوت با پویسیس (poiesis) است که به معنای فعالیت مولد در پی رسیدن به اهداف...

در فلسفه، پدیدارشناسی به معنای (الف) توصیف محض «پدردارها»ی تجربه‌ی انسان به همان صورتی است که این پدیدارها خود را به آگاهی مستقیم عرضه می‌کنند، بدون توجه به تاریخ، خاص‌بودگی، علت و زمینه‌ی اجتماعی این...

اگزیستانسیالیسم یکی از جریان‌های پرنفوذ فلسفه‌ی اروپایی قرن بیستم است که از پدیدار‌شناسی مشتق شده و آموزه‌ی اصلی آن آزادی بنیاتی بشر است. واژه‌ی اگزیستانسیالیسم در جریان جنگ جهانی دوم و به منزله‌ی عنوانی...

اخلاقیات، در کلّی‌ترین معنا، به ارزیابی هنجاری کنش‌ها و صفات افراد و گروه‌های اجتماعی اطلاق می‌شود. این اصطلاح غالباً مترادف با اخلاق به کار می‌رود و به معنای وظایف و تکالیفی است که کنش فرد را هدایت می‌کند....

در معنای تجویزی، اخلاق به ملاحظه یا مجموعه ملاحظاتی اطلاق می‌شود که قوی‌ترین دلایل برای زیستن به طریق معینی را به دست می‌دهند؛ در معنای توصیفی، عبارت است از چنین ملاحظه یا ملاحظاتی که بعضی اشخاص یا گروه‌ها...

خفیستک، که متفکری دقیق بود و به شدّت با مابعدالطبیعه و فلسفه‌ی آرامان گرایانه (ایدئالیستی) مخالفت می‌کرد، از سال 1309 تا 1319 استاد منطق در دانشگاه لووف بود، و از آن پس به اتحاد شوروی پناهنده شد. در سال...

ملاصدرا در آثار خویش اصالت وجود، و به تبَع، اعتباریت ماهیت، را در دو معنا به كار می‌برد: 1. مفهوم وجود در عالم خارج از ذهن دارای مصداق است، اما ماهیت مصداق خارجی و بیرونی ندارد. 2. هر دو دارای مصداق خارجی‌اند...

یادداشت: Jacques Duchesne-Guillermin استاد دانشگاه لیژ، بلژیك از ایران شناسان به نام و دارای تألیفات متعدد است. تخصص او در زبانهای قدیم و مذاهب قدیم ایران. مقاله‌ی حاضر ترجمه‌ی سخنرانی اوست در «انجمن

مقایسه رویكرد ارسطو و ابن سینا در مسأله اثبات وجود خدا، تا اندازه زیادی روشنگر تفاوت مبنایی اندیشه مشایی ارسطویی و سینوی و همچنین، راه متفاوتی است كه در جهان اسلام نسبت به مغرب زمین در مسأله اثبات وجود...

برهان انسان معلق یكی از برهان‌های ابن سینا در مسئله نفس به شمار می‌آید كه در آثار مختلف وی مطرح گردیده است. یكی از اشكالات مهم وارد بر این برهان، عدم امكان تحقق عملی فرض انسان معلق است. برای پاسخگویی به...