قضیه‌ی وامدار بودن آن غریب، دهان به دهان گشت و مشهور شد. و جوان‌مردِ محل از درد آن غریب ناراحت و متأثر شد. آن جوان مرد برای تأدیه‌ی وام غریب و تقسیم آن میان اهالی متمکن در شهر گشت. با تکاپوی فراوان فقط...

عارف بالله از خداوندی که برای خلایق شناخته شده است، درخواست‌های فراوان می‌کند و می‌گوید:‌ ای خدایی که در گرما و سرما و در همه حال، ناظر و مراقب ما هستی!‌ ای خدایی که ما را در امور نیک و بد ارشاد می‌کنی...

جمع دزدان بی‌آن‌که سلطان محمود را بشناسند بدو گفتند: ‌ای یار مورد اعتماد، به هر حال تو نیز طبعاً هنر و خاصیتی داری، بگو ببینیم در چه رشته‌ای مهارت داری؟ شاه گفت: هنر من در ریش من است که مجرمان را از عقوبت...

شاه گفت: احسانی که در جای خود صورت گیرد خوب است. حال اگر می‌خواهی نیکی کنی در جای مناسبش نیکی کن. چنان‌چه در بازی شطرنج مهره‌ی شاه را در خانه رخ بگذاری، بازی خراب می‌شود و اگر مهره‌ی اسب را هم در خانه‌ی...

زین پس ما از تو‌ای خدای کریم، فقط بینشی می‌خواهیم که با تکیه بر آن دیگر خس و خاشاک اوهام و شکوک، دریای حقیقت را در نظرمان نپوشاند؛ چنان‌که ساحران بارگاه فرعون با چشم باطن خود حقیقت موسی را دیدند و بیم...

از حقایق با اینها سخن مگو، بازگرد و از رنج‌های آن فقر بگو، که اینها جز زندگی رنج‌آور این جهانی چیزی نمی‌فهمند. چشمه‌ی رحمت بر این گروه حرام شد. اهل ظاهر نمی‌توانند از چشمه‌ی اسرار ربانی بنوشند، بلکه از...

«آتش جان» شعله‌ای است که از جان آگاه از اسرارِ حق، زبانه می‌کشد و هستی فردی و این جهانی سالک را فنا می‌کند؛ فنای محض. حتی بحث و گفت‌وگو از حقیقت هم در این شعله می‌سوزد، زیرا پس از مشاهده‌ی حقیقت، دیگر...

در این جهان مادی هر چیزی خاصیت و کاربردی دارد، اما اگر مشیت و قدرت حق ایجاب کند، آن خاصیت معکوس می‌شود. نان که باید گرسنگی را رفع کند و جوشنِ بدن باشد، موجب مرگ می‌گردد. لباسی که محافظ از سرماست خداوند...

خداوند متعال همیشه با دو صفت متضاد خافض و رافع بر جهان و جهانیان تجلی می‌کند. جهان ما با این دو بال (اسم خافض و رافع) در فضا به صورت متعادل قرار گرفته است. جان‌ها به واسطه‌ی این دو، در محل بیم و امید قرار...

«عدم» در کلام مولانا مکرر به معنای هستی ماورای ماده به کار می‌رود، که در نظر او هستی حقیقی و حقیقت هستی است. محمود عدم، همان هستیِ حقیقی است که به نظر ما نیستی و عدم می‌آید. مولانا می‌گوید: از فقر و نیستی...