چرا انسان‌ها بی‌رحم هستند؟

یکی از پرسش‌های اساسی که از سال‌ها پیش مورد تأکید و پژوهش کردارشناسان جانوری و گروهی از انسان‌شناسان است، به دست آوردن مرزهایی است که بتوان بر...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

انفعال اجتماعی چیست؟

نظریه‌پردازان اجتماعی عموماً در دو شاخه مختلف از وضعیت «متعارف» اجتماعی دفاع کرده‌اند: گروهی که عمدتاً شامل کارکردگرایان می‌شده‌اند، وضعیت متعارف...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

آیا سلسله مراتب اجتماعی ضروری است؟

لویی دومون (1911- 1998)، انسان‌شناس فرانسوی در سال 1966 کتاب معروف خود انسان سلسله مراتبی (دومون، 1966) را منتشر کرد و در آن به تشریح و تحلیل...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

آینده نظام‌های شناختی چیست؟

تا قرن نوزدهم و در دورانی طولانی، کلیسای کاتولیک در اروپا و دیگر نظام‌های دینی در اغلب پهنه‌های تمدنی، نظام هنجارمند شناخت را تقریباً به صورت...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

آیا حافظه فرهنگی جمعی وجود دارد؟

رابطه میان فردیت بیولوژیک و جماعت فرهنگی، همواره از مهم‌ترین مباحث مطرح در حوزه‌ فرهنگ‌شناسی بوده است. همان‌گونه که پیش‌تر نیز در همین ستون...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

جوایز فرهنگی به چه کاری می‌آیند؟

اهدای جوایز فرهنگی، درمعنای عام واژه فرهنگ، در همه زمینه‌ها از حوزه علمی گرفته تا حوزه‌های هنری، در همه کشورها و نظام‌های سایسی رایج است. بررسی...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

پیشرفت فرهنگی و آموزش زبان‌های محلی

رابطه چالش‌برانگیز میان زبان‌های محلی یا قومی از یک سو و زبان ملی از سوی دیگر، تا پیش از وقوع انقلاب‌های ملی در اواخر قرن هجدهم و در قرن نوزدهم...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

فرهنگ وارداتی

شاید مفید باشد پاسخ به این پرسش را با یک دوگانه در زبان فارسی آغاز کنیم که رابطه‌ی نامتقارن و حتی مبهم را نشان می‌دهد: دوگانه «صادراتی / وارداتی»...

دوشنبه، 20 آذر 1396

هویت فرهنگی و مؤلفه‌های آن

چنین پرسشی را نمی‌توان بدون در نظر گرفتن چهار چوب‌های نظری متفاوتی که یک جامعه‌شناس یا یک انسان‌شناس خود را درون آنها تعریف و نگاهش را بر پدیده‌ها...

دوشنبه، 20 آذر 1396

فرهنگ غنی و فرهنگ فقیر

سال‌های سال یکی از مباحثی که در علوم اجتماعی پس از انتشار کتاب فرزندان سانچز اسکار لوئیس، مفهوم «فرهنگِ فقر» بود (لوئیس، 1387). آنچه لوئیس در...

دوشنبه، 20 آذر 1396

فرهنگ و فرایند تصمیم‌گیری

زمانی که از تصمیم‌گیری سخن می‌گوییم، چه در سطح یک واحد کوچک اجتماعی (همچون خانواده) باشد و چه در بزرگ‌ترین واحدها، مانند سازمان‌های بین‌المللی...

دوشنبه، 20 آذر 1396

تقلید فرهنگی

این پرسش را به صورتی دیگر در یکی از نوشته‌های پیشین در مورد اصالت فرهنگی به بحث گذاشته بودیم و اینجا به آن باز می‌گردیم. نخست باید بگوییم که...

دوشنبه، 20 آذر 1396

فرهنگ و بیماری

پیش از این در همین ستون، در باره جامعه‌شناسی بدن بحث کردیم و گفتیم که علوم اجتماعی جدید، سنتی را که در اواخر قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم از...

دوشنبه، 20 آذر 1396

کاربرد فرهنگ در حوزه تبلیغات

از ابتدای به وجود آمدن رشته‌های مختلف علوم اجتماعی و به ویژه جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی یک بحث اساسی به وجود آمد که خود را به صورت یک پرسش مهم...

دوشنبه، 20 آذر 1396

آینده نظام‌های علمی بین رشته‌ای در حوزه فرهنگ

یکی از مسائلی که پس از جنگ جهانی دوم در حوزه‌ علوم اجتماعی و انسانی و همگان با حوزه‌های علوم طبیعی مطرح شد، ظهور رشته‌های «بین‌رشته‌ای» بود....

يکشنبه، 19 آذر 1396

سرمایه فرهنگی و کاهش تنش‌های اجتماعی

زمانی که در سال‌های میان دو جنگ جهانی، یعنی در فاصله 1940- 1920، یکی از بی‌رحمانه‌ترین و سطحی‌گرایانه‌ترین ایدئولوژی‌های سیاسی در تاریخ انسان...

يکشنبه، 19 آذر 1396

اهمیت نوشتار و گفتار در رشد فرهنگی

مطالعات زبان‌شناسی، باستان‌شناسی و انسان‌شناسی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های بسیار زیادی کرده‌اند و توانسته‌اند با گروهی دیگر از مطالعات در حوزه‌های...

يکشنبه، 19 آذر 1396

تجربه بیولوژیک و انباشت سرمایه فرهنگی

تجربه بیولوژیک را باید شکل خاصی از رابطه انسان با جهان تلقی کرد که در آن کنشگر یا گروه اجتماعی از طریق دستگاه حسی خود (حس‌های پنج‌گانه)، از...

يکشنبه، 19 آذر 1396

فرهنگ‌های بومی و جهانی شدن

جهانی شدن به روایتی که در مکتب تاریخ‌شناسی آنال و به ویژه به وسیله فرنان برودل (1372)، تشریح شده است، فرایندی طولانی مدت است که از قرن پانزدهم...

يکشنبه، 19 آذر 1396

چرا کنشگران اجتماعی، خودنمایی می‌کنند؟

واژه «خودنمایی» در زبان فارسی، به سرعت ما را به سوی یک بار و پیش داوری ارزشی منفی می‌کشاند که با تعداد زیادی از واژگان، مفاهیم و کنش‌های اجتماعی...

شنبه، 18 آذر 1396