ضد فرهنگ چیست؟

مفهوم ضد فرهنگ در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم و نخستین بار در ایالات متحده امریکا و در محافل جوان و روشنفکر و اغلب معترض این کشور ظاهر شد و سپس...

شنبه، 2 دی 1396

رویکرد زیست‌روان‌شناختی به پدیده شادی

«شادی» و «جوانی» را پیش از هر چیز باید «حالات» یا «موقعیت»هایی زیستی به شمار آورد. به عبارت دیگر نمی‌توان این پدیده‌ها را خاص انسان‌ها دانست....

شنبه، 2 دی 1396

فرهنگ باستانی یا اسلامی؟

اساس این پرسش بر یک تقابل بنا شده است که به طور عام در انسان‌شناسی و فرهنگ‌شناسی کنونی جهانی زیر سؤال رفته است. در حقیقت اینکه چنین نوع از تقابل‌هایی...

شنبه، 2 دی 1396

دخالت جامعه در تولید فرهنگی اعضای خود

شاید نخست لازم باشد تعریف خود را از جامعه و به ویژه جامعه معاصر ارائه دهیم تا سپس بتوانیم به این پرسش پاسخ دهیم. همین تأکید بر معاصر بودن جامعه،...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

هویت قومی یا هویت محلی غیر قومی؟

ابتدا به یک واقعیت که شاید برای بسیاری از ایرانیان روشن نباشد، تأکید کنیم: ایران کشوری است که تداوم تاریخی خود را بیش از آنکه مدیون ساختارهای...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

نظریه هم‌فرهنگی و مفهوم خرده فرهنگ‌ها در ایران

نظریه هم - فرهنگی به گونه‌ای که به وسیله مارک اورب (1997) و ریجینا اسپلر مطرح شده است، عمدتاً بر چند مؤلفه تأکید می‌کند که عبارتند از: الف) جوامع...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

سرزمین‌زدایی در حوزه فرهنگی

هر چند برای تبارشناسی این واژه باید لزوماً به سراغ دولوز (1) و گتاری (2) (دولوز و گتاری، 1972) رفت، ولی سوای مفهوم خاصی که آنها به این مفهوم...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

امیک و اتیک در انسان شناسی فرهنگی

این رویکردها، اصول علمی به آن معنایی که بگوییم ابتدا نظریه‌ای به صورت کامل تبیین شده و به صورت فرضیه مطرح شده و بعد به آزمون گذاشته شده، نیست....

پنجشنبه، 30 آذر 1396

تفاوت رویکرد خاص‌گرا و تبیین‌گرایی

رابطه میان خاص‌گرایی و تبیین‌گرایی در انسان‌شناسی همان رویکردی است که بین مفاهیم جامع‌نگری و ذره‌نگری وجود دارد. این موضوع در واقع یک دیالکتیک...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

درک مشترک از یک کالبد

از دیدگاه انسان‌شناسی شهری و معماری، بحث اساسی در باره یادمان‌ها یا مکان‌های حافظه (نورا، 1992- 1984)، نقشی است که این فضاها در ایجاد و تقویت...

چهارشنبه، 29 آذر 1396

رابطه انسان‌شناسی زیستی و فرهنگی

انسان‌شناسی، پرسمان (پروبلماتیک) انسان را به شیوه‌ای کاملاً متفاوت با دیگر علوم اجتماعی مطرح می‌کند و به نوعی خود را در موقعیتی در آن واحد برجسته...

چهارشنبه، 29 آذر 1396

حوزه‌های انسان‌شناسی جدید

بیش از صد و پنجاه سال از شکل‌گیری رشته‌ای جدید در علوم انسانی که در ابتدا مردم‌شناسی نام گرفت، می‌گذرد. در نیمه قرن نوزدهم در همان زمانی که بر...

چهارشنبه، 29 آذر 1396

چرا نیاکان خود را ستایش می‌کنیم؟

احترام به «نیاکان» پدیده‌ای است تقریباً جهان شمول که در بیشتر - اگر نگوییم همه - فرهنگ‌های مطالعه شده در قرن بیستم از فرهنگ‌های اسکان یافته (عشایری،...

چهارشنبه، 29 آذر 1396

تبعیض مثبت فرهنگی

تبعیض مثبت یا «عمل مثبت» واژگانی هستند که در زبان فارسی و زبان‌های دیگر عمدتاً از انگلیسی ریشه گرفته‌اند و به سال‌های دهه 1960 مربوط می‌شوند...

چهارشنبه، 29 آذر 1396

معنای فرهنگی احساس انزجار

آنچه در مطالعات زیست‌شناسی و پزشکی در زمینه «انزجار» بیان می‌شود، ولی، برای ما، به مثابه کنشگران علمی که در حوزه فرهنگ مطالعه می‌کنیم، نیز می‌تواند...

دوشنبه، 27 آذر 1396

گفتمان‌های تربیتی و فرهنگی

در موارد بسیاری و به ویژه نزد کنشگران متعارف اجتماعی و حتی کسانی که از سطح بالایی از سرمایه فرهنگی برخوردارند، با نوعی اشتباه اغلب ناخودآگاهانه،...

دوشنبه، 27 آذر 1396

آیا جانوران فرهنگ دارند؟

پس از کارل فون فریش (1982 - 1886) و کنراد لورنتز (1982-1903)، کردارشناسان جانوری اتریشی و هر دو برنده جایزه نوبل فیزیولوژی در 1973 که آثار مهم...

دوشنبه، 27 آذر 1396

گفتمان‌های سیاسی و فرهنگی

از دوران افلاطون و گفت و گوهای سقراطی او تا امروز، با گذار از نوافلاطونیان، ماکیاولیسم، مارکسیسم و لیبرالیسم تا ایدئولوژی‌های عمل‌گرای کنونی...

دوشنبه، 27 آذر 1396

نابودی ذهنیت فرهنگی چیست؟

تقابل میان «جسم» و «روح» از قدیمی‌ترین ایام و باستانی‌ترین نوشته‌ها در اندیشه انسانی به صورتی وسواس‌انگیز مشاهده می‌شود. اسطوره «اکسیر جوانی»...

دوشنبه، 27 آذر 1396

چگونه می‌توان کالاهای فرهنگی تولید کرد؟

بحثی که درباره «کالایی کردنِ» تعمیم یافته زندگی انسان در دوران معاصر مطرح شده است، یکی از مهم‌ترین انتقادهای پسامدرن‌ها را نسبت به مدرنیته و...

يکشنبه، 26 آذر 1396