پایه و اساس بندگی خداوند

خداوند از انسانها عبادت اختیاری و آگاهانه را خواسته است، پس باید ببینیم چه چیزی اساس و پایه‌ی عبادت را تشکیل می‌دهد و اگر اعمالی مانند نماز،...

دوشنبه، 14 خرداد 1397

بندگی اختیاری در پیشگاه الهی

بعد از آشنا شدن با معنای صحیح هدفداری خداوند، باید ببینیم هدف خداوند از خلقت انسان چه بوده تا خود را با آن هماهنگ کرده، در مسیری که خالقِ ما...

دوشنبه، 14 خرداد 1397

معنای صحیح هدفداری خداوند

وقتی از هدفداری در افعال الهی صحبت می‌شود، باید توجه داشت که خداوند همچون انسانها نیست که ابتدا هدف یا اهدافی را در نظر می‌گیرند و سپس کارهای...

دوشنبه، 14 خرداد 1397

دیدگاه‌های متکلمان درباره چیستی نفس

ابراهیم بن سیار نظّام، شاگرد ابوالهذیل علاف و استاد جاحظ، یکی از بزرگان معتزله است. از نظر او درست همان طور که ابوالهذیل گفته است، انسان بدن...

يکشنبه، 13 خرداد 1397

شرح صدر (3)

در توضیح آیه، قسمتی از یک حدیث امام صادق (علیه‌السلام) را آوردیم که اکنون می‌خواهیم قسمت‌های دیگری از آن را نقل کنیم و با توجه به آنها

شنبه، 12 خرداد 1397

شرح صدر (2)

بدانید اگر خدا بخواهد به بنده‌ای خیر برساند، سینه‌اش را برای تسلیم شدن گشاده فرماید... و اگر نخواهد به بنده‌ای خیر برساند، او را به حال خودش...

شنبه، 12 خرداد 1397

شرح صدر (1)

یکی دیگر از آیات قرآن که به روشنی نحوه‌ی هدایت و اضلال خداوند را بیان کرده، در سوره‌ی انعام است:

شنبه، 12 خرداد 1397

دلایل مخالفان تجرد نفس

در این نوشته به بعضی از ادله‌ی مخالفان تجرد نفس در آثار دو متکلم برجسته، امام محمد غزالی و امام فخر رازی، می‌پردازیم. غزالی در مقاصد الفلاسفه...

شنبه، 12 خرداد 1397

آرای متکلمان درباره‌ی نفس

متکلمان در باب نفس نظرهای گوناگونی ابراز کرده‌اند؛ چنان که برخی از ایشان آن را متمایز از بدن و مجرد دانسته‌اند و اغلب ایشان تجرد آن را نفی کرده‌اند...

شنبه، 12 خرداد 1397

هدایت اولیه و ازدیاد هدایت

ملاک ایمان و کفر، اعتقاد و عدم اعتقاد انسان است. اعتقاد به چیزی، غیر از شناخت نسبت به آن بوده، در مرحله‌ی بعد از آن مطرح می‌شود. به طور کلی وقتی...

جمعه، 11 خرداد 1397

نقد علاقه طباطبایی بر دیدگاه مجلسی درباره‌ی عقل

از جمله پژوهش‌های حدیثی علامه طباطبایی، گذشته از بحث‌های روایی در تفسیر المیزان، حاشیه‌هایی است که بر مجلدات بحارالانوار نوشته است؛ البته این...

جمعه، 11 خرداد 1397

علامه مجلسی و عقل خودبنیاد دینی

در تاریخ تفکر اسلامی، دو جریان نقل‌گرایی و عقل‌گرایی حضور داشته است. نقل‌گرایان بر اهمیت ظواهر قرآن و روایات در فهم دین تأکید می‌کردند و تا حدودی...

سه‌شنبه، 8 خرداد 1397

مشیت الهی در هدایت و اضلال

یکی اینکه وقتی گفته می‌شود امر هدایت به دست خداست، به این معناست که او از سر حرّیّت و مطابق با آنچه می‌پسندد، هر کس را که بخواهد، هدایت می‌کند....

دوشنبه، 31 ارديبهشت 1397

هدایت الهی و نقش انسان

چون اصل و محور هدایت انسان، علم و معرفت اوست، پس معنای هدایت خدا در حقیقت اعطای علم و معرفت از جانب او به شخص هدایت شده می‌باشد. بنابراین برای...

دوشنبه، 31 ارديبهشت 1397

چیستی علم و ویژگی‌های آن (2)

نکته‌ی دیگری که در تشخیص وجدانی بودن علم بسیار مهم می‌باشد، توجه به این حقیقت است که ما از ارائه‌ی تعریفی برای آن عاجز هستیم. این امر اختصاص...

دوشنبه، 31 ارديبهشت 1397

چیستی علم و ویژگی‌های آن (1)

چون اصل «معرفت» پایه‌ی وجدانی دارد، مباحثِ مربوط به آن برای هر عاقلی روشن و بدیهی می‌نماید؛ البته به شرطی که با ذهنیات و اصطلاحاتی که در بعضی...

دوشنبه، 31 ارديبهشت 1397

دیدگاه علامه مجلسی درباره برخی روایاتِ دشواریاب

از جمله روایات دشوار روایاتی است که در آنها از تفویض امور هستی و احیاناً تدبیر آنها به ائمه (علیهم‌السلام) سخن به میان آمده است. مهم‌ترین اشکال...

شنبه، 29 ارديبهشت 1397

حیات پیشین انسان

در جوامع حدیثی نخستین، روایات فراوانی درباره‌ی حیات پیشین اهل البیت (علیهم السلام) و عموم انسان‌ها نقل شده است که در طریق آنها هم راویان کوفی...

پنجشنبه، 9 فروردين 1397

چگونه می‌توان به نظر امام غایب دست یافت؟

بررسی روش اندیشه‌ورزی هر اندیشوری نقش بسزایی در روشن ساختن عمق اندیشه‌اش ایفا می‌کند. با شناختن روش‌ها و ابزارهای تفکر، گوشه‌های تاریک اندیشه‌ی...

پنجشنبه، 9 فروردين 1397

نسبت ناروای تساهل

تطور اندیشه‌‎ی شیعه از دوره‌ی اهل بیت (علیهم السلام) و انتقال آن از کوفه تا قم و سپس بغداد، با فراز و نشیب‌های گوناگونی همراه بوده است. اوضاع...

پنجشنبه، 9 فروردين 1397