عوامل شکل‌گیری مدرسه‌ی کلامی بغداد

پس از افول مدرسه‌ی کلامی کوفه در اواخر قرن دوم هجری و در پی فترتی چند دهه‌ای، کلام امامیه بار دیگر از اوایل غیبت صغرا به آرامی نشاط و پویایی...

سه‌شنبه، 26 دی 1396

دفاع از اندیشه‌ی کلامیِ کوفه

ابن راوندی از شخصیت‌های اثرگذار در تاریخ تفکر اسلام است که در دهه‌های میانیِ سده‌ی سوم، جریانی انتقادی را بر ضد معتزلیان به راه انداخت. درباره‌ی...

سه‌شنبه، 26 دی 1396

اقدامات اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی در سیره امیرالمؤمنین (ع)

در صدر اسلام طلایه‌داران به افرادی اطلاق می‌شد که نقش آن‌ها روشن ساختن اطلاعات و به دست آوردن آن بوده است. در صدر اسلام و گذشته‌های دور طلایه‌داران...

يکشنبه، 24 دی 1396

اشراف اطلاعاتی امیرالمؤمنین و کشف توطئه‌های دشمنان

کسی را که آگاه شوم بر یکی از صفات خوب استوار است، می‌پذیرم و از نداشتن صفات دیگرش درمی‌گذرم و صرف نظر می‌کنم، ولی از نداشتن عقل و دین چشم نمی‌پوشم،...

يکشنبه، 24 دی 1396

سیره نبوی و علوی در استفاده از نفوذ

اهل بیت عصمت و طهارت به عنوان برترین الگوهای انسانی، راهنمای هدایت و سعادت مؤمنان در زندگی خود و پس از آن بوده و هستند. آن بزرگواران با قول و...

يکشنبه، 24 دی 1396

استفاده از نفوذ جهت کشف نقشه‌های دشمن

می‌توان گفت یکی از اهداف دستگاه‌های اطلاعاتی دنیا، شناسایی و کشف توطئه‌های کشور با گروه‌های حریف و رقیب بوده تا در نبرد نظامی و یا اطلاعاتی پیروز...

يکشنبه، 24 دی 1396

حفاظت گفتار در سیره پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع)

زبان یکی از نعمت‌های بزرگ الهی است که نقش بسزایی در نیک بختی آدمی دارد. این عضو کوچک می‌تواند سرچشمه گناهان بی‌شماری گردد و خرمن سعادت انسان...

يکشنبه، 24 دی 1396

کلام امامیه پس از دوران حضور

با افول مدرسه‌ی کوفه، در اواخر قرن دوم هجری بخشی از اندیشه‌های کلامی این مدرسه با اندکی تغییر از طریق مدرسه‌ی قم در میان امامیه ادامه یافت. در...

يکشنبه، 24 دی 1396

دوران طلایی اهل حدیث

اصحاب حدیث با امامیان دوران حضور در مبانی اختلاف داشتند و آنان را اهل بدعت و خارج شده از اجتماع مسلمانان می‌پنداشتند؛ با این حال اختلاف‌های آنان...

يکشنبه، 24 دی 1396

مناسبات امامیه و زیدیه

امامیه و زیدیه ، دو گروه اثرگذار شیعی، هماره در تاریخ اسلام مطرح بوده‌اند. نقش آفرینیِ سیاسی و فکری این دو نحله در پاره‌ای از زمان‌ها بارز و...

يکشنبه، 24 دی 1396

پلورالیسم دینی و سنت

در بیست و پنجم اکتبر سال 1994 محقّقی از اهالی ترکیه بنام عدنان اصلان مصاحبه‌ای با دکتر نصر و دکتر جان هیک بعمل آورد. این مصاحبه که در منزل هیک...

شنبه، 22 مهر 1396

تجربه‌ی عقل‌گرایی و نقل‌گرایی

یكی از طولانی‌ترین كنكاش‌های نظری در حوزه دین، مباحثات چند جانبه در تفسیر و تحلیل و اثبات قضایای دینی و روش‌هایی است كه در این باره به كار می‌رود....

دوشنبه، 17 مهر 1396

ابن راوندي

ابوالحسين احمدبن يحيي بن اسحاق (ح205-ح245ق) از متکلمان مننتسب به الحاد. برخي وي را اهل راوند (بين کاشان و اصفهان) و ديگران وي را اهل مروالرود...

سه‌شنبه، 10 مرداد 1396

تاريخ‌مندي معرفت

اين مقاله پس از تبيين موضوع، در سه جهت به بررسي و نقد تاريخ‌مندي معرفت پرداخته و در ضمن آن نيم‌نگاهي هم به ديدگاه اسلام و قرآن در اين زمينه‌ها...

سه‌شنبه، 30 خرداد 1396

کلام شيعه

کلام، ملا عبدالرزاق لاهيجي (م 1072 ق) در کتاب گوهر مراد که يک دوره علم کلام شيعي به زبان فارسي است. دو تعريف از علم کلام به دست مي‌دهد. 1) تعريف...

دوشنبه، 1 خرداد 1396

تشبيه

تشبيه، مصدر باب تفعيل و در لغت به معني مانند کردن چيزي به چيزي است. تشبيه، اصطلاحي است هم در دانش بيان، و هم در دانش کلام و فِرَق: 1) تشبيه،...

دوشنبه، 1 خرداد 1396

مقدمه‌ای بر آراء كلامی

حجةالاسلام ابوحامد محمد بن محمد غزّالی طوسی شافعی اشعری (متوفی 505هـ.ق) ، عالمی كه پیوسته عمر خویش را در تحصیل علوم و فنون متداوله‌ی زمان یعنی...

چهارشنبه، 13 ارديبهشت 1396

تعطیل

تعطیل، در لغت به معنی فروگذاشتن، مهمل گذاشتن و متوقف کردن کار است. در اصطلاح متکلمان مراد از تعطیل، انکار و نفی است؛ انکار و نفی وجود باری، انکار...

پنجشنبه، 31 فروردين 1396

اندیشه‌ی سیاسی و حکومت دینی

یکی از بحث‌های مهم و جاری در حوزه‌ی دین‌پژوهی، حضور یا عدم حضور دین در صحنه‌ی جامعه و حکومت است. سکولاریسم گرایش شناخته شده‌ای است که مدعی است...

چهارشنبه، 30 فروردين 1396

معنایِ جامعه‌ی دینی

سروش در تمام مراحل زندگی خود به گونه‌ای با مسائل اجتماعی مرتبط و به آنها مشغول بوده است، ولی بخش مهم و گسترده‌ای ازگفتمان اجتماعی وی به نیمه‌ی...

چهارشنبه، 30 فروردين 1396