دین و خشونت

برخی از منتقدان با مطالعه تاریخی می‌کوشند تا نزاع، مناقشات و جنگ‌های تاریخی پیروان ادیان مختلف را به دین نسبت دهند و ادیان را بستر و آبشخور جنگ...

سه‌شنبه، 3 اسفند 1395

شبهاتی درباره‌ی دین و اخلاق (2)

یکی از شبهات مخالفان این بود که نظام اخلاقی بر اصل مسؤولیت‌پذیری و اصل اختیار پایه‌ریزی شده که در آیین اسلام نادیده انگاشته شده است.

سه‌شنبه، 3 اسفند 1395

شبهاتی درباره‌ی دین و اخلاق (1)

در تحلیل این شبهه نخست باید روشن شود که مقصود از استقلال اخلاق از دین چیست؟ اگر مقصود، استقلال نسبی و فی‌الجمله باشد، به این معنی که اخلاق و...

سه‌شنبه، 3 اسفند 1395

شبهاتی پیرامون تضاد علم و دین (2)

ثابت شد که ادیان، به خصوص دین اسلام در مقام تئوری و نظر، انسان را به مرزهای علم، پیشرفت و تمدن سفارش کرده است. حال این پرسش مطرح است که آیا عملاً...

سه‌شنبه، 3 اسفند 1395

شبهاتی پیرامون تضاد علم و دین (1)

یکی از شبهات مطرح در باب دین، نسبت تعارض و ناسازگاری دین با علم است. خاستگاه و پیشینه این شبهه بیشتر مغرب زمین است که از زمان آغاز پیشرفت‌های...

سه‌شنبه، 3 اسفند 1395

شبهاتی پیرامون تضاد عقل و دین

از شبهه‌های کهن و رایج، ادعای تعارض عقل و دین است که به انحای مختلف در طول تاریخ تکرار شده است. در اینجا به شکل‌های مختلف این شبهه و نقد آن می‌پردازیم.

سه‌شنبه، 3 اسفند 1395

شبهاتی پیرامون تضاد منشأ دین

بنا بر باور متألهان، دین و اعتقاد به آفریدگار یگانه جهان، امری فطری و در سرشت بشر عجین شده است که انسان‌‌ها در همه دوران‌ها و تاریخ از آن متنعم...

سه‌شنبه، 3 اسفند 1395

بیان شیخ صدوق در حدوث و قدم قرآن

شیخ صدوق درباره‌ی اطلاق نکردن مخلوق بر قرآن و اثبات حدوث آن، در تفسیر احادیث بیان روشنگر و مستدلی آورده که مطالعه‌ی آن سودمند است و توضیح خوبی...

يکشنبه، 1 اسفند 1395

حدوث و قِدَم قرآن (وحی) و موضع اهل بیت (ع)

بی‌تردید قرآن سخن خداست و خداوند آن را برای هدایت بندگانش نازل کرده و از آنجا که دوران خاتمیت، عصر علم و دانش است، معجزه‌ی پیامبر (صلی الله علیه...

شنبه، 30 بهمن 1395

عرفی و عقلایی بودن زبان دین در حوزه‌ی تشریع و تقنین

فهم احکام الاهی از قرآن و سنت به صورت شریعت اسلامی، یکی از حساس‌ترین موضوعات تاریخ اسلام از آغاز تاکنون بوده، و هیچ امری نتوانسته است از اهمیت...

پنجشنبه، 21 بهمن 1395

کفایت خدای سبحان در همه نیازهای بندگان

بحث در مضمون مشترک سوره‌های هفت‌گانه‌ای است که آغاز آنها کلمه‌ی «حم» قرار دارد، مهمترین مضمون مشترک این هفت سوره؛ همانا تبیین اصل وحی، و ضرورت...

جمعه، 24 دی 1395

معنای اضلال خدای سبحان

بحث در مضمون مشترک «حوامیم» هفتگانه است و جامع‌ترین مضمون مشترک این هفت سوره همانا تشریح وحی، و ضرورت وحی، و ره‌آورد وحی است و مهم‌ترین ره‌آورد...

پنجشنبه، 23 دی 1395

مشیّت الهی

از نظر قرآن کریم تمام موجودات جهان هستی پس از مشیت الهی تحقق پیدا می‌کنند. هرچه در جهان موجود است از مشیت و اراده خداوندی سرچشمه گرفته و هیچ...

يکشنبه، 19 دی 1395

تبیین دین به زبان روز

این مقاله با روش مروری، تحلیلی (2) و استنباطی کوشیده است به سؤالات ذیل پاسخ دهد: 1. مراد از زبان چیست؟ 2. زبان روز به چه معنا است؟ 3. چگونه می‌توان...

شنبه، 18 دی 1395

آیت الله شاه‌آبادی و برهان فطرت عشق بر اثبات واجب‌الوجود

دو عامل اساسی ما را به طرح اندیشه‌های شاه‌آبادی (رحمه الله) فرا می‌خواند: تأثیر او بر اندیشه و شخصیت معمار انقلاب اسلامی که به ما سبک جدیدی از...

جمعه، 17 دی 1395

دیدگاه‌های فلسفی ابراهیم نظّام

نظّام به راستی از ذهنی بسیار دقیق و عمیق فلسفی برخوردار بوده و مسایل فلسفی را به شدت و قوّت به خود جلب می‌کرده است؛ تا آنجا که می‌توان گفت همچنان...

يکشنبه، 28 آذر 1395

نخستین فیلسوف مسلمان

ابواسحاق ابراهیم بن سیّار بلخی بصری، مشهور به نظّام یکی از مشایخ و استادان نامدار فرقه‌ی معتزله است که در میان مسلمانان بیش از دیگران به تفکّرات...

يکشنبه، 28 آذر 1395

جبر و اختیار در کلام قدیم

از مسایل مهم در علم کلام و فلسفه درباره‌ی افعال انسان. لغت جبر از اضداد، یعنی دارای معانی مقابل، است و به معانی مختلف به کار می‌رود، از جمله...

يکشنبه، 28 آذر 1395

قدریان نخستین

مسئله‌ی قدر پیش از اسلام در میان قوم عرب مورد بحث بوده است. قول به قدر، که عقیده به نوعی جبر است، در میان طوایفی از این قوم رواج داشته است. آنها...

يکشنبه، 28 آذر 1395

کلام سنّی و منازعات الهیّاتی

مبحث کلام گسترده است و موضوعات متعدّدی را در برمی‌گیرد، از این روی، واکنش اهل سنّت به کلام پیچیده و متنوّع است. برای متمرکز شدن بحث در کانون...

يکشنبه، 28 آذر 1395