هیوم پوپر را از خواب جزم‌گرایی بیدار کرد

(هیوم پوپر را از خواب جزم‌گرایی بیدار کرد) عنوان این مقاله است. هیوم فیلسوف بزرگی است که شعاع تأثیرات نظریاتش بر فیلسوفان بعد از خودش بسیار مشهود...

يکشنبه، 7 خرداد 1391

تأملاتي در باب فرهنگ و هنر و ادبيات

اين کتاب براي کساني نوشته شده است که با روح نگارش آن همدل اند. به گمان من، اين روح با روند اصلي تمدن اروپا و آمريکا هيچ سنخيتي ندارد. روح اين...

شنبه، 6 خرداد 1391

کانت در ایران

فلسفه کانت مبدأ تاریخ جدیدی در اندیشه غربی است. به گفته امیل بریه از پایان قرن هجدهم تاکنون به جرأت می‌توان گفت که هیچ اندیشه ای در فلسفه نبوده...

يکشنبه، 13 فروردين 1391

زن در فلسفه کانت

ایمانوئل کانت (Emmanuel Kant) در ۲۲ آوریل ۱۷۷۴ م. در شهر کونیگزبرگ (Konigsberg) آلمان زاده شد. پدرش، در آن شهر پیشه سرّاجی داشت. کانت پس از پایان...

جمعه، 11 فروردين 1391

تفکر یونان و نخستین فیلسوفان مسلمان در بوته نقد نقد و نقّادی (1)

کلمه «نقد» در لغت، به معنای «بهترین را برگزیدن» یا «اصل را از غیر اصل تمییز دادن» است؛ چنانچه در لسان العرب آمده است: «نقد: تمییزُ الدّراهمِ...

پنجشنبه، 10 فروردين 1391

تفکر یونان و نخستین فیلسوفان مسلمان در بوته نقد نقد و نقّادی (2)

ابونصر محمد بن طرخان، اهل فاراب خراسان، در حدود سال 257 ه. متولد شد. 36 به اعتراف همه مورّخان، او فردی زهد پیشه، عزلت گزیده و اهل تأمّل بود....

پنجشنبه، 10 فروردين 1391

تاریخ زیرزمینیِ عقلانیت

فوکو در آثارش نشان داد که شرایط امکان بسط سازوکار عقلانیت، هنگامی مهیا گشت که ساختارهای نظارتی و انضباطیِ کلان زوال یافت و لاجرم شبکه قدرت و...

پنجشنبه، 10 فروردين 1391

شوخي با عقل مدرن

رورتي را بيش از هرچيز بايد فيلسوفي ضد ايسم دانست.او در معرفت شناسي مخالف بنيادگرايي، در فلسفه زبان مخالف واقع نمايي زبان، در متافيزيک مخالف ذات...

سه‌شنبه، 23 اسفند 1390

فلسفه‌ي اخلاق كانت از ديد هگل(3)

هگل ادّعا مي كند كه وظيفه، انديشه‌ي محض است، و بنابراين، فعليّت (واقعيّت) پيدا نمي‌كند. به عبارت ديگر، او قصد دارد كه بگويد وظيفه، اُبژه‌ي مستقيم...

چهارشنبه، 17 اسفند 1390

فلسفه‌ي اخلاق كانت از ديد هگل(4)

از ديگر انتقادهاي هگل، انتقادي است كه عليه «بايدِ» اخلاق مطرح مي كند. طبق نظر او، «بايد» در اخلاق هرگز حقيقت نخواهد داشت. هگل معتقد است، آنچه...

چهارشنبه، 17 اسفند 1390

فلسفه‌ي اخلاق كانت از ديد هگل(2)

نظر هگل با نظر كانت درباره ی منشأ «غايي» اخلاق متفاوت است. براي كانت، منشأ غايي اخلاق، الهي است. هرچند، قانون اخلاقي فرمان عقل است، نهايتاً،...

چهارشنبه، 17 اسفند 1390

فلسفه‌ي اخلاق كانت از ديد هگل(1)

هگل مدّعي است كه نظريّه‌ي اخلاقي كانت، انتزاعي و بدون محتواست؛ علاوه ‌براين، اصول اخلاقي كانت، اخلاقي را عرضه مي‌دارند كه به واسطه‌ي تناقضات...

چهارشنبه، 17 اسفند 1390

انسان مدرن و وارونگي ارزش ها

ژوف کاوي ها پيرامون حقيقت و ماهيت انسان با انکه گستره اي به بلنداي تاريخ حيات او دارد اما نه تنها به شناخت کامل او منتهي نشده که او را به معماي...

يکشنبه، 14 اسفند 1390

رابطه پراگماتيسم و پوزيتيويسم

پراگماتيسم و پوزيتيويسم را عده اي دوروي يک سکه مي انگارند و وجوه مشترک آنها را بسيار گسترش مي دهند. بعضي معتقدند اين دو نحله فکري بر ضرورت نتايج...

پنجشنبه، 11 اسفند 1390

پراگماتيسم؛ اساس فلسفي دموکراسي

پراگماتيسم يکي از نگرش هاي فلسفه غربي و به طور ويژه امريکايي است که به گفته بانيان آن مي کوشد مشکلات دست و پا گير بشري را رفع کند. براي آشنايي...

پنجشنبه، 11 اسفند 1390

افول پراگماتيسم و ظهور نئوپراگماتيسم

«حقيقت چيست و چگونه مي توان آن را شناخت؟» اين پرسشي است که طي تاريخ ذهن بسياري از فيلسوف ها را به خود مشغول کرده است، اما در عصر مدرنيته با انقلاب...

پنجشنبه، 11 اسفند 1390

تجربه قربانگاه حقيقت

پراگماتيسم جنبشي است فلسفي که اعتقاد دارد معنا و حقيقت امور و انديشه ها را بايد در فوائد و نتايج آنها يافت؛ پس نه مي توان و نه بايد به دنبال...

پنجشنبه، 11 اسفند 1390

پراگماتيسم، فلسفه يا روش

حجت الاسلام دکتر عبدالحسين خسروپناه دانشيار پژوهشگاه فرهنگ و انديشه هاي اسلامي است که در حوزه فلسفه سياسي کتاب ها و مقاله هاي بسياري نگاشته است....

چهارشنبه، 10 اسفند 1390

فلسفه‌ی یونان: عصر هلنی

توضیح عکس: تابلوی معروف به «مدرسه آتن» The School of Athens، که بین سال‌های 1509 تا 1510 توسط رافائل نقاشی شده و در واتیکان قرار دارد. در این...

شنبه، 6 اسفند 1390

سيسرو

عرفان و شرق‌گرايي سيسرو Cicero در برابر زمینه‌ی پيشين قرار داشت. نگرش سيسرو به اخلاق و سياست از رنج‌های بسيار و نشيب و فرازهاي زندگي او متأثر...

شنبه، 6 اسفند 1390