بحران در فلسفه معاصر

پایان سده ی نوزدهم و آغاز سده ی بیستم بر بحرانی ژرف در فلسفه گواهی می دهند. نشانه های آن، ظهور جنبشهای مخالف در برابر دو نیرومندترین موضع اندیشه...

يکشنبه، 5 خرداد 1392

پیدایش فلسفه ی معاصر

فلسفه ی نوین، یعنی اندیشه ی فلسفی فاصله ی زمانی سالهای 1600- 1900، خود از پیش به تاریخ تعلق داشته است. اما از آنجا که فلسفه ی معاصر، فلسفه ی...

يکشنبه، 5 خرداد 1392

ویتگنشتاین و دو فرهنگ

ارسطو فلسفه و علم را یکی می‌دانست. برپایه اندیشه او، علوم مستقل به تدریج یک به یک خود را از فلسفه جدا می‌کنند: پزشکی، سپس فیزیک، بعد روانشناسی...

سه‌شنبه، 24 ارديبهشت 1392

هانا آرنت و تناقض‌هایش

گردهم آیی‌های پشت سر هم یاد او را گرامی می‌دارند. کتاب‌های جدید افکار او را مورد حمایت قرار می‌دهند. هانا آرنت که صد سال پیش از این به دنیا آمد،...

سه‌شنبه، 24 ارديبهشت 1392

ویتگنشتاین و دو فرهنگ

ارسطو فلسفه و علم را یکی می‌دانست. برپایه اندیشه او، علوم مستقل به تدریج یک به یک خود را از فلسفه جدا می‌کنند: پزشکی، سپس فیزیک، بعد روانشناسی...

سه‌شنبه، 24 ارديبهشت 1392

نیچه، راه‌گشای مدرنیته، فردیت و نافذترین منتقد دین‌گرایی

مراکز معتبر آکادمیک و فکری دنیای امروز، اتفاق نظر دارند که در میان نخبگان و اندیشه‌پردازان بزرگ تاریخ جهان پنچ تن از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در...

سه‌شنبه، 24 ارديبهشت 1392

نگاهی به مطالعات مکتب پراگ

در این جستار، نخست مروری خواهم داشت بر چگونگی شکل‌گیری و ساختار «حلقه‌ی زبان‌شناسی پراگ» یا «مکتب پراگ»، و سپس به دیدگاه‌ها و نظریاتی بیشتر توجه...

سه‌شنبه، 24 ارديبهشت 1392

نگاهی به تاریخ ضدروشنگری

یکی از نخستین جریان‌هایی که تأثیری مهم بر اندیشه‌ محافظه‌کاری در غرب داشت، جنبش‌ موسوم به ضدروشنگری بود. طرفداران این جنبش که اندیشمندان و فیلسوفان...

سه‌شنبه، 24 ارديبهشت 1392

مرزهای ایدئولوژی

تقابل ذهنیت/ عمل (‌یا ذهنیت/ عینیت) بسیار مورد بحث قرار گرفته است و اغلب بر گسست و فاصله عمیقی تاکید شده است که این دو را از یکدیگر جدا می‌کند....

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

مارکس، وبر، مانهایم، سه روایت «از خود بیگانگی»

الیناسیون (Alienation) را که به ترجیح خویش، گاه «از خودبیگانگی» و گاه «با خودبیگانگی» ترجمه می‌کنیم، مفهومی است که بر آثار شمار بسیاری از متفکران...

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

گزارشی از اندیشه‌ها و آرای ویتگنشتاین

یکی از نوابغ فلسفه که به حق می‌توان او را فیلسوفی مولف در قرن بیستم نامید «لودویگ ویتگنشتاین» است. نابغه ای که در مدت زندگانی‌اش دو دوره فلسفی...

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

کانت، فیلسوف روشنگری

صد و پنجاه سال از مرگ ایمانوئل کانت می‌گذرد. وی هشتاد سال در شهر کونیگزبرگ که یکی از شهرهای ایالت پروس بود، عمر سپری کرد و در همانجا درگذشت....

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

کانت و انقلاب کوپرنیکی در فلسفه

ایمانوئل کانت (Immanuel Kant) در توصیف فلسفه خود آن را “انقلاب کوپرنیکی” می‌نامد. رأی انقلابی کانت این است که جهانی که ما در آن به سر می‌بریم...

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

فلسفه و نظریه انتقادی

هربرت مارکوزه در سال ۱۸۹۸ در برلین متولد شد. او دکترای خود را از دانشگاه فرایبورگ اخذ کرد و در موسسه تحقیقات اجتماعی فرانکفورت مشغول به کار شد....

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

فردریک کاپلستون؛ در جستجوی مبدأ هستی

فردریک کاپلستون (۱) (۱۹۰۷-۱۹۹۴) استاد صاحب نام تاریخ فلسفه در دانشگاه لندن، و صاحب دکتراهای افتخاری از چندین دانشگاه غرب، پس از چند دهه تدریس...

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

فلسفه پراگماتیسم و فمینیسم

عمل گرایان فمینیست، در پی کشف تاریخ و اندیشه های زنان فیلسوفی هستند که در گسترش و مفصل بندی عمل گرایی کلاسیک آمریکایی نقش داشته‌اند. این رویکرد،...

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

سورن کی یر کگارد و رویکرد شاعرانه به فلسفه

سورن کی یرکگارد، فیلسوف دانمارکی دیدگاه و نظریات خود را در کتاب “یا این، یا آن” منتشر کرده است. کتاب یا این یا آن، بیشتر شبیه رمان است تا رساله...

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

سیمون دو بووار، فیلسوف رهایی زنان

سیمون دو بووار فیلسوف و نویسنده نامدار فرانسوی، صد سال پیش به دنیا آمد. او را مهم‌ترین زن روشنفکر قرن بیستم دانسته‌اند که نه تنها در فلسفه و...

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

زندگی و اندیشه‌ی آرتور کوستلر

یادداشت مترجم: جرج اورول (۵۰ ۱۹۰۳) نام مستعار اریک آرثر بلر، یکی از نویسندگان نامدار انگلیسی در قرن بیستم بود. از او چند رمان و بسیاری مقاله...

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392

ژاک دریدا شاگرد منتقد هایدگر

سخنرانی رضا داوری اردکانی- استاد فلسفه دانشگاه تهران و رئیس فرهنگستان علوم- در همایش یک‌روزة ژاک دریدا از فلسفه تا هنر که در تاریخ ۱۴/۱۰/۱۳۸۳...

دوشنبه، 23 ارديبهشت 1392