مقايسه ي تصوف و عرفان اسلامي با مکاتب هندي

در اين بررسي نخست موارد تشابه، سپس زمينه هاي اقتباس را شناسايي کرده آن گاه با بيان اختلافات و تفاوت ها به نقد و ارزيابي مي پردازيم.

چهارشنبه، 10 دی 1393

تشابه تصوف و عرفان اسلامي با مکتب نوافلاطوني

مکتب نوافلاطوني در اسکندريّه بر اساس ترکيبي از تعاليم افلاطون و حکماي ديگر از يونان و ايران و هند، به وسيله ي « آمونياس ساکاس » بنيان گذاري شد....

چهارشنبه، 10 دی 1393

کاوشي در اشتقاق و پيدايش عنوان صوفي

لازم است که از باب شرح اسم، به آراي مختلف در مورد وجه تسميه و اشتقاق کلمه « صوفي » نظري داشته باشيم. نظريات گوناگون در اين باره عبارت اند از:

چهارشنبه، 10 دی 1393

شباهت هاي تصوف و عرفان اسلامي با مسيحيت

بر اين عقيده ايم که زمينه و سرچشمه ي عمده و اصلي پيدايش تصوّف و عرفان اسلامي، تعاليم مکتب اسلام است.

چهارشنبه، 10 دی 1393

استحسان در ميان اهل تصوف و عرفان

از ديرباز صوفيّه به صورت فرقه و گروه مشخص و ممتازي درآمده با شعارها و علائم مخصوص شناخته مي شدند. اين مسائل اختصاصي از طرفي به وحدت و يگانگي...

چهارشنبه، 10 دی 1393

عناصر و اصول اساسي عرفان

اين که وحدت در عرفان اسلامي، عنصر و عاملي اساسي است، جاي ترديد نيست. وقتي جنيد ( متوفا 298 هـ ) اين حديث را که: « کانَ اللهُ وَ لَم يَکُن مَعَهُ...

چهارشنبه، 10 دی 1393

عرفان در مقايسه با مکتب هاي فکري ديگر

منظور ما از مکتب هاي فکري، مکاتب موجود در قلمرو تفکرات اسلامي است. با گسترش تحقيقات عقلي، از قرن دوم تا قرن ششم هجري. عملاً چهار دسته و گروه...

چهارشنبه، 10 دی 1393

تعريف عرفان، تصوف و زهد

تصوّف و عرفان، مفهوم کلّي و عامي است که بر مصاديق گوناگوني اطلاق شده است. بنابراين در تعريف عرفان و نيز در ردّ و قبول آن نبايد از خصوصيات مصاديق...

چهارشنبه، 10 دی 1393

امام رضا (ع) و جريان تصوف و عرفان (2)

از آنجا که شايد اتصال معروف کرخي بدان حضرت عليه السلام اساسي ترين مجال را در بحث از پيوند امام عليه السلام با جريان تصوف فراهم مي سازد، لذا بحث...

سه‌شنبه، 9 دی 1393

امام رضا (ع) و جريان تصوف و عرفان (3)

تقيه ي امام رضا عليه السلام در مقابل مأمون و پذيرش ولايت عهدي او، به فعل ملامتيان شباهت دارد؛ زيرا ملامتيان از مريدان خود مي خواهند که عبادات...

سه‌شنبه، 9 دی 1393

امام رضا (ع) و جريان تصوف و عرفان (1)

پيدايي جريان تصوف و عرفان در اسلام، با ظهور نهضت علمي از سوي امامان شيعه همراه بود. هم زمان با آغاز شکل گيري مکتب تشيع، که در پي تلاش صادقين...

سه‌شنبه، 9 دی 1393

راندگان

ابليس مي گويد:« اين جرم نگر كه با من مسكين كرد: خود خواند و خود راند!»( عين القضات، تمهيدات).

شنبه، 29 آذر 1393

دو راهه ي بزرگ

عارف سالك پس از گذراندن مقامات و منازل سلوك و پس از رسيدن به نخستين درجات فنا باز هم گرفتار حجاب و هجران مي گردد. او پس از بازگشت مجدد به خويشتن...

شنبه، 29 آذر 1393

خلع بدن يا زايش ديگر

سالك در يك تجربه ي بزرگ و شگفت انگيز، براي نخستين بار در حال آگاهي و هوشياري خويش، جدايي روح از بدن را تجربه مي كند. اين تجربه را خلع بدن مي...

شنبه، 29 آذر 1393

بسط و شطح

وقتي كه سالك در آستانه ي وصال قرار مي گيرد، خود را در اوج كاميابي و توانايي احساس مي كند. او اين احساس را نمي تواند پنهان كند. لذا هم در حركات...

شنبه، 29 آذر 1393

در تاب و تب وصال

سالك عاشق در سوداي سلوك و در بده و بستان هاي پس از مراحل رضا و صبر و استقامت، آماده حضور و ديدار مي گردد. مژده ها و پيش درآمدهاي حضور و ديدار...

شنبه، 29 آذر 1393

جلوه و جدايي

يكي از مشكلات سلوك كه در مراحل فنا بيشتر جلوه مي نمايد « ناز » معشوق است. ناز معشوق هميشه هست، اما هرچه عاشق به او نزديك تر شود، اين ناز را بيشتر...

شنبه، 29 آذر 1393

وقت »‌ يا آزمون پرواز

عاشق سالك با تلوين و تحول در مقام رضا، رشد پيدا مي كند، زيرا با هر تغيير حالي كمالي براي او به دست مي آيد. در اين دگرگوني ها ذره ذره، از وجود...

شنبه، 29 آذر 1393

رضا و تلوين در مقامات عرفاني

رنج و بلا در عالم سلوك سرنوشتي گريزناپذير است. عاشقان بلاكش به ما هشدار مي دهند كه اگر گرفتاري نمي خواهيد دل به عشق نسپاريد. وادي عشق پر خون...

شنبه، 29 آذر 1393

مقام توكل در طريقت

توكل نيز مانند همه مقامات سلوك براي كساني كه تجربه شخصي از آن ها ندارند، قابل درك نمي باشد. هرچه در اين باره به زبان بيايد، در شنونده ناآشنا...

شنبه، 29 آذر 1393