نگاهی به کارنامه‌ی علمی ابوریحان بیرونی

بعضی از محقّقان، ابوریحان بیرونی را بزرگ‌ترین دانشمند جهان اسلام می‌دانند. ابوریحان به سال 362 هـ .ق. در «بیرون»،‌ از توابع شهر خوارزم متولّد...

جمعه، 24 فروردين 1397

مسئله‌ی افزایش ساعات و طول روشنایی روز از نگاه بیرونی

متن عربی چهار رساله‌ی‌ ‌نجومی - ریاضی ابوریحان بیرونی منتشر شده به سال 1948 میلادی، مانند همه‌ی‌ ‌کارهای مؤلفان قرن یازدهم میلادی ( پنجم هجری...

سه‌شنبه، 4 مهر 1396

تحديد نهايات الأماکن لتصحيح مسافات المساکن

تحديد نهايات الأماکن لتصحيح مسافات المساکن، کتابي عربي، از ابوريحان محمد بن احمد بيروني خوارزمي (362-440 ق) که تأليف آن را از جمادي ثاني سال...

پنجشنبه، 26 اسفند 1395

آشنایی با ابوریحان بیرونی

قرن اول هجری قمری و نیمه‌ی اول قرن دوم هجری قمری، عصر رکود علم و حکمت در ایران بود؛ به طوری که آگاهی ما از دانش ایرانیان در عصر ساسانی بیش از...

دوشنبه، 20 مهر 1394

آشنایی با ابوریحان بیرونی

قرن اول هجری قمری و نیمه‌ی اول قرن دوم هجری قمری، عصر رکود علم و حکمت در ایران بود؛ به طوری که آگاهی ما از دانش ایرانیان در عصر ساسانی بیش از...

شنبه، 18 مهر 1394

زندگي و زمانه ابوريحان بيروني

حقيقت آن است که « بيروني » مانند هر انديشمند ديگري متأثر از مسائل زمانه ي خود است، بنابراين آشنايي با کارنامه ي زندگي وي تا حدّي در شناخت آرا،...

دوشنبه، 31 شهريور 1393

بررسی رساله «تسطیح الصور» اثر ابوریحان بیرونی

همچنان که می دانیم، برای نقشه های جغرافیایی یا نقشه های ستارگان آسمان باید سطوح کروی را روی سطح مستوی (صفحه ی راست) تصویر کرد. در گذشته این فن...

شنبه، 21 دی 1392

بررسی کتاب «تحدید نهایات الاماکن» اثر ابوریحان بیرونی

این کتاب که نام کامل آن تحدید نهایات الاماکن لتصحیح مسافات المساکن است یکی از مهم ترین آثار دنیای قدیم درباره ی جغرافیای ریاضی به شمار می رود....

شنبه، 21 دی 1392

بررسی کتاب «إفراد المقال» اثر ابوریحان بیرونی

نام کامل این رساله مهم که در 30 باب به زبان عربی درباره ی سایه ها و مسائل و محاسبات مربوط به آن نوشته شده إفراد المقال فی أمر الظلال است که «مقاله...

شنبه، 21 دی 1392

بررسی کتاب «استیعاب» اثر ابوریحان بیرونی

کتاب استیعاب الوجوه الممکنه فی صنعه الاصطرلاب که در این کتاب با عنوان مختصر استیعاب از آن یاد شده، نباید با رسالات دیگری از ابوریحان چون استیعاب...

شنبه، 21 دی 1392

بررسی کتاب «استخراج الأوتار» اثر ابوریحان بیرونی

ابوریحان در فهرستی که در 427 ق از آثار خود فراهم آورده به دو کتاب درباره ی محاسبه ی وترهای دایره اشاره کرده است: یکی اِسْتخراجُ الاَوْتار فی...

شنبه، 21 دی 1392

بررسی کتاب «الجماهر فی الجواهر» اثر ابوریحان بیرونی

این کتاب غالباً به اشتباه الجماهر فی معرفه جواهر نامیده می شود. الجماهر کتاب مهمی است به زبان عربی درباره ی شناخت انواع مختلف، محل معدن و نحوه...

شنبه، 21 دی 1392

بررسی کتاب «التفهیم» اثر ابوریحان بیرونی

در واقع وی قصد داشته خودآموزی مقدماتی برای ریحانه و دیگر علاقه مندان به احکام نجوم بنویسد و به همین سبب مطالب کتاب را در قالب پرسش هایی از جانب...

شنبه، 21 دی 1392

روش ابوریحان بیرونی، در پژوهش دینی و تاریخی

پژوهش های ابوریحان بیرونی، در زمینه ی باورها و آیین مختلف، به ویژه آنچه در دو کتاب ارزنده ی وی، الآثار الباقیه و تحقیق ماللهند آمده، موجب شده...

شنبه، 21 دی 1392

شخصیت علمی و اخلاقی ابوریحان

ابوریحان به رغم همه ی زحماتی که در کسب دانش کشیده، همه جا خود را خادم علم می داند و به ویژه از اینکه «توانسته است از روزگار کودکی به خدمت علم...

شنبه، 21 دی 1392

روش شناسی علمی ابوریحان بیرونی

ابوریحان از نظر شیوه ی پژوهش بسیار پیش تر از روزگار خود بود. وی بر زبان های فارسی و عربی تسلط کامل داشت و زبان سنسکریت را نیز به خوبی می دانست....

شنبه، 21 دی 1392

زندگی نامه و کارنامه ی علمی ابوریحان بیرونی

و بر توست که بدانی، آن چه را از کتب خود برشمردم، حتی آنهایی را که در جوانی نوشته بودم - و [هر چند] زان پس آگاهی در آن فن بیشتر شد - آنها را به...

شنبه، 21 دی 1392

اوضاع فرهنگی و سیاسی ایران در روزگار ابوریحان بیرونی

شرایط فرهنگی و اجتماعی روزگار بیرونی را به خوبی می توان از جملات بالا دریافت. اگر چه بیرونی و ابن سینا برجسته ترین چهره های علمی دوره ی اسلامی...

شنبه، 21 دی 1392

زادگاه ابوریحان بیرونی

گرچه سخنی که در آغاز از خود ابوریحان درباره ی مردم زادگاهش گفته تردیدی در ایرانی بودن او باقی نمی گذارد اما بیشتر پژوهشگران تاریخ علم، همچون...

شنبه، 21 دی 1392

دانشجوی همیشگی

مدت هاست دانشمندان نمی توانند در یکی از این دو گروه جای گیرند: اول این که به همه دانش های زمان خود مسلط باشند. دوم این که خود را از اجتماع جدا...

چهارشنبه، 20 شهريور 1392