ريشه شناسي واژه قرآني قيّوم

« قيّوم » يکي از اسماء جلاله خداوند متعال در قرآن کريم است که به علت قرار گرفتن در آيه مشهور آية الکرسي و با توجه به کثرت قرائت اين آيه، به يکي...

دوشنبه، 17 فروردين 1394

احقاف، نمونه اي از افزايش وضوح در روند تاريخي تفسير

واژه ها و يا نامهاي ذکر شده در قرآن کريم، مي توانند در دوره هاي مختلف تاريخي، در مقام تعيين مرجع از وضوح بيشتر يا کمتري برخوردار باشند. به عنوان...

دوشنبه، 17 فروردين 1394

سيبويه و قرائات قرآني

قرائات قرآني از جمله مباحثي است كه سيبويه در الكتابب بدان توجّه كرده و در شماري از شواهد قرآني خود از ذكر رويكرد قاريان و اظهار نظر پيرامون چگونگي...

سه‌شنبه، 26 اسفند 1393

نقد يک نظريه درباره متشابهات قرآن

غرض از نوشتن اين مقاله، تذکار چند نکته در باب مقاله « نقد و بررسي نظريات مهم در متشابهات قرآن » مي باشد. راقم اين سطور بر خود واجب ديد که براي...

شنبه، 23 اسفند 1393

متشابهات در قرآن

خداوند، قرآن را بر تو فرستاد، بخش عمده آن را آيات محکم تشکيل مي دهد که مرجعيت کتاب همان آيات است و در کنار آن ها، آيات متشابه نيز قرار دارد....

شنبه، 23 اسفند 1393

نقد و بررسي ديدگاه هاي مهم در متشبهات قرآن

چنان که مي دانيم درباره ي آيات محکمات و متشابهات قرآن بحث و بررسي هاي مفصل و دقيقي شده است. دانشوران اسلامي از ديرباز در اين موضوع، به طور مستقل...

شنبه، 23 اسفند 1393

نظريه تناسب سوره ها در قرآن

قرآني که اکنون در دست ماست از سوره ي « فاتحه » آغاز و به « ناس » ختم مي شود. آنچه مورد اتفاق همگان است، جمع آوري سوره هاي قرآن بر تربيتي غير...

يکشنبه، 17 اسفند 1393

نظريه تناسب سوره ها در قرآن

قرآني که اکنون در دست ماست از سوره ي « فاتحه » آغاز و به « ناس » ختم مي شود. آنچه مورد اتفاق همگان است، جمع آوري سوره هاي قرآن بر تربيتي غير...

يکشنبه، 17 اسفند 1393

علل پراکنده به نظر آمدن قرآن

فصاحت و بلاغت قرآن کريم در حدي قرار دارد که دست رسي به تمام ابعاد آن براي هيچ کس امکان پذير نيست. فصاحت يعني شيوايي و رواني سخن از جنبه ي لفظي...

يکشنبه، 17 اسفند 1393

ارتباط و تناسب آيات در قرآن

يکي از علوم مهم قرآني، علم تناسب آيات است. مناسبت در لغت به معناي مشاکلت، يعني هم شکل بودن، و نزديک به هم بودن است. و در اصطلاح علوم قرآني، به...

يکشنبه، 17 اسفند 1393

نسخ در قرآن در تازه ترين ديدگاه

موضوع نسخ در قرآن در آثار متعددي از آيت الله معرفت مورد توجه قرار گرفته است. اولين بار در رساله خطي « نسخ » بدان پرداخت و در برابر قائلان به...

يکشنبه، 23 آذر 1393

استنباط احکام از قرآن و مسئله محکم و متشابه

يکي از مسائلي که همواره فرا روي فهم قرآن قرار داشته و مفسران و دانشمندان علوم قرآن را به خود مشغول داشته است، مسئله محکم و متشابه در قرآن است....

دوشنبه، 17 آذر 1393

نويسنده: دکتر شهرام هدايت

در تمامي کتب تفسير از کهنه و نو گفته شده است که « مشيد » از ريشه ي « شاد » به دو معنا است. يکي ارتفاع و دوم گچ. و هم از اين رو « قصر مشيد » را...

سه‌شنبه، 20 آبان 1393

معناشناسي واژگان « عقل » و « تفکر » در ارتباط با مفهوم « فطرت » در قرآن

در اين مقاله به معناشناسي « عقل » و « تفکر » و به ارتباط آن دو با « نفس » و « فطرت انسان » پرداخته شده است. اگرچه « عقل » در اصطلاح معروف و فلسفي...

سه‌شنبه، 20 آبان 1393

معناشناسي الفاظ قرآن در تفسير مجمع البيان

معناشناسي واژه هاي قرآن يکي از اساسي ترين پايه هاي فهم و تفسير دقيق قرآن است. دست يابي به معناي يک واژه در قرآن از ريشه شناسي آغاز مي شود و پس...

سه‌شنبه، 20 آبان 1393

تأملي در کتابِ هيروگليف در قرآن

هيروگليف، زبان مصريان باستان است. شامبليون ( 1832 - 1790 )، افسر فرانسوي، « حجر الرشيد » را در مصر يافت که بر آن سنگ نبشته با سه زبان نوشته شده...

دوشنبه، 28 مهر 1393

کلمات فارسي در قرآن مجيد

پيش از ورود به مباحث اصلي اين مقاله و طرح يکايک کلمه هاي قرآني اي که اصل آنها فارسي انگاشته مي شود، به اطلاع خوانندگان گرامي مي رساند که نگارنده...

يکشنبه، 9 شهريور 1393

معرفي کتاب « واژه هاي دخيل در قرآن مجيد »

قرآن که در فرهنگ تشيع با صفت « مجيد » و در فرهنگ تسنن با صفت « کريم » معروف است، کتاب مقدس و آسماني اسلام است و تعريف تفصيلي و علمي آن از اين...

شنبه، 8 شهريور 1393

اشاره اي به «واژه هاي دخيل در قرآن»

نخستين بار با نام كتاب آرتور جفري در موضوع واژه هاي دخيل در قرآن در كتاب اعلام قرآن مرحوم دكتر محمد خزائلي (چاپ سوم 1355) آشنا شدم. اكنون اين...

يکشنبه، 26 مرداد 1393

تفسير سوره ي حمد

سوره حمد از سه بخش تشکيل گرديده است: بخش اول مربوط به حمد و ثناي خداوند و توجه به صفات عالي کمال و جمال الهي است و بخش دوم آن مربوط به اظهار...

جمعه، 24 مرداد 1393