اخلاق و قرآن

موضوع بحث این مقاله چندپهلو است، زیرا واژه‌ی ethics [که در عنوان مقاله به «اخلاق» ترجمه شده است] در زبان انگلیسی در موارد مختلفی به کار می‌رود....

پنجشنبه، 10 اسفند 1396

اختلاف عقیده در قرآن

منازعات متعصبانه‌ای که در قرآن بر فرقه‌گرایی دینی دلالت دارد. مفهوم قرآنی اختلاف عقیده با تعابیر «اختلاف» و «تفرّق» بیان شده است؛ دو واژه‌ای...

چهارشنبه، 9 اسفند 1396

اخلاق امدادگری در پرتو آیات و روایات

مددکاری و امدادگری بنا به فطرت انسانی، در هر دین و مذهب و هر قوم و جامعه‌ای، امری پسندیده است. اهمیت و فضیلت امدادگری و مددکاری در دین اسلام...

دوشنبه، 7 اسفند 1396

دیدگاه قرآن درباره‌ی بیوه زنان

زنی که همسرش درگذشته است. قرآن در آیات 234-235 بقره از بیوه‌ها در خطاب به مردان مؤمنی که می‌میرند و همسرانشان را برجا می‌گذارند (یَذَرون ازواجاً)...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بیماری و سلامت در آیات قرآن

احوال مربوط به خوشی یا ناخوشی جسمانی. گاهی در قرآن از واژه‌ی «مرض» برای انتقال این معنای ظاهری بیماری جسمانی استفاده شده است، حال آنکه در برخی...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بینایی و نابینایی در آیات قرآن

قرآن وجود را به این دنیا و جهان دیگر تقسیم می‌کند، که همواره با تقسیم دیگر وجود به «شهادت» و «غیب» همراه است، چنان‌که در آیه‌ی 22 حشر آمده است:...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بی‌سوادی در آیات قرآن

ناتوانی از خواندن یا نوشتن هر زبانی. این ناتوانی فرد را دچار مشکل می‌کند و در جوامعی که انتقال فرهنگی و روابط انسانی از طریق نگارش صورت می‌پذیرد...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بیت‌المقدس در آیات قرآن

نام بیت‌المقدس (اورشلیم، ایلیا، القُدس)، شهر مقدس یهودیان و مسیحیان و مسلمانان، در قرآن ذکر نشده است. اما با توجه به پیوند عمیق اسلام با دین...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بی‌اعتنایی در آیاتِ قرآن

بی‌تفاوتی؛ فقدان علاقه یا شوق. یوسف علی در ترجمه‌اش از قرآن تنها یک بار، در آیه‌ی 37 عبس، واژه‌ی بی‌اعتنایی (indifference) را به کار برده است....

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بهشت در آیات قرآن

منزلگاه اخروی ارواح نیکوکار پس از مرگشان؛ و نیز باغ عدن. در قرآن، اوصاف آخرت با فرا رسیدن یک روز، «ساعت معین» (الساعَة)، «روز محاسبه» (یوم الحساب)،...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بویایی/ بوییدن در آیات قرآن

فعل «بوییدن» در قرآن به کار نرفته است؛ واژه‌ای که به معنای بینی (أنف) است تنها یک بار، در بیان قانون قصاص، آمده است؛ واژه‌ی «ریح» که معمولاً...

دوشنبه، 30 بهمن 1396

بو/ قوه بویایی در آیات قرآن

رایحه‌های هم خوشایند و هم ناخوشایند که با قوه‌ی بویایی درک می‌شوند. در مقابل ارجاعات بسیار به حواس شنوایی و بینایی (نک. دیدن و شنیدن) به ندرت...

دوشنبه، 30 بهمن 1396

درباره‌ی قبیله‌ی بنی‌نضیر

یکی از قبایل یهودی مدینه در دوران قبل و آغاز اسلام. در سنت اسلامی، بنی‌نضیر، بنی‌قینقاع و بنی‌قریظه را معمولاً سه قبیله‌ی مهم یهودی در مدینه...

دوشنبه، 30 بهمن 1396

درباره‌ی قبیله‌ی بنی‌قَینُقاع

یکی از قبایل یهودی در مدینه، که عموماً آن را بخشی از سه‌گانه‌ای می‌دانند که شامل بنی‌نضیر و بنی‌قریظه نیز می‌شود. «بازار بنی‌قینقاع» در مدینه...

دوشنبه، 30 بهمن 1396

درباره‌‌ی قببیله‌ی بنی‌قُرَیظه

یکی از قبایل یهودی در مدینه و به طور سنتی بخشی از سه گانه‌ای که شامل بنی‌قینقاع و بنی‌نضیر نیز می‌شود. گرچه خاستگاه بنی‌قریظه، همانند دیگر یهودیان...

دوشنبه، 30 بهمن 1396

بنیامین برادرِ یوسف

در کتاب مقدس، بنیامین پسر یعقوب و راحیل معرفی شده، اما نام وی در سوره‌ی یوسف ذکر نشده است. از هجده شخصیت اصلی این سوره، فقط نام یوسف به صراحت...

يکشنبه، 29 بهمن 1396

بنی‌اسرائیل در آیات قرآن

بنی‌اسرائیل یکی از القاب قرآنی اسرائیلیان و یهودیان و نیز مسیحیان، عمدتاً برای اشاره به نسل‌های گذشته. اغلب آیاتی که در آنها عبارت بنی‌اسرائیل...

يکشنبه، 29 بهمن 1396

بنده / عبد در آیات قرآن

آفریدگانی که ملتزم به خدمت خداوندند. در بیش از صدجا، قرآن پیامبران، مؤمنان، جن (نک. ذاریات: 56) و فرشتگان را بنده‌ی خدا (عَبد، جـ عِباد، عَبید؛...

يکشنبه، 29 بهمن 1396

بلوغ در آیات قرآن

توانایی کامل جسمانی و فکری. مفهوم بلوغ (اَشُدّ، رُشد) درباره‌ی شخصی به کار می‌رود که رشد طبیعی کامل را به دست آورده و به طور تمام و کمال بالیده...

يکشنبه، 29 بهمن 1396

بلقیس که بوده؟

نامی که اغلب مفسران اسلامی به ملکه‌ی بی‌نام سرزمین سبا در قرآن داده‌اند. بلقیس حاکم قدرتمند و هوشمندی است که دیدار مشهورش از قصر سلیمان نبی در...

جمعه، 27 بهمن 1396