غفلت و عوامل آن

غفلت یکی از ویژگی های انسان ناسپاس است. در این مقاله به غفلت و عوامل آن از منظر آیات و روایات می پردازیم.

چهارشنبه، 27 شهريور 1398

انفاق از نظر قرآن چه شرایطی دارد؟

در مطلب پیش رو به موضوع انفاق از منظر قرآن می پردازیم.

يکشنبه، 24 شهريور 1398

امر به معروف و نهی از منکر در قرآن و تفاسیر

شکل‌های مختلف عبارت «الامر بالمعروف و النهی عن المنکر» به معنی «واداشتن به کارهای پسندیده و بازداشتن از کارهای ناپسند» (از این پس معمولاً به...

سه‌شنبه، 11 ارديبهشت 1397

روندشناسی مفهوم الحاد، از قرآن تا اندیشه اسلامی

مسلماً الحاد فقط در پرتو راست‌کیشی معنی پیدا می‌کند، که به نظر می‌رسد رشد و گسترش آن در اسلام به عنوان واکنشی حدیث‌گرایانه به خط مشی‌های سیاسی-...

يکشنبه، 9 ارديبهشت 1397

اعیاد و بزرگداشت‌ها در قرآن

مراسم ادواری که به بزرگداشت یاد افراد خاص یا به یادبود رویدادهای مهم تاریخ مقدس برگزار می‌شود. واژه «عید» در قرآن به کار نرفته است، اما از این...

شنبه، 8 ارديبهشت 1397

فرآیندِ معنای اطاعت در قرآن

اطاعت یعنی عمل یا واقعیتِ تبعیت از فرمان‌های فرد دارای سلطه. مفهوم اطاعت، با مفاهیم ملازم آن در باب سلطه و قدرت مشروع برای فرمان دادن، به میزان...

جمعه، 7 ارديبهشت 1397

باورهای ضروری یک مسلمان از نگاه قرآن

قواعدی موجز و موثق که چکیده‌ای از اصول اعتقادی را به دست می‌دهند. افراد یا گروه‌هایی از عالمان دست به تدوین اعتقادنامه‌ها زده‌اند، با این حال،...

پنجشنبه، 6 ارديبهشت 1397

اسیران جنگی در نگاهِ قرآن

اشخاصی که در جنگ به اسارت گرفته می‌شوند و جانشان در دست اسیر کننده است. براساس شریعت اسلامی، اسیر ممکن است کشته، برده یا در مقابل فدیه آزاد شود....

يکشنبه، 2 ارديبهشت 1397

اَسرار/غیب/خفی در قرآن

امور مخفی. مفهوم قرآنی اسرار را در دریافتی عام می‌توان شامل «حروف مقطعه» (نک. فخر رازی، تفسیر، 3/2) و معانی مخفی یا درونی (باطن) آیات قرآن دانست...

دوشنبه، 21 اسفند 1396

ارتداد

انکار یا روی‌گردانی از دین خویش. این معنا در قرآن عملاً با دو مفهوم اصلی کفر و ارتداد بروز می‌یابد، که مفهوم ارتداد بیش از کفر با مفهوم انکار...

دوشنبه، 14 اسفند 1396

اختلاف عقیده در قرآن

منازعات متعصبانه‌ای که در قرآن بر فرقه‌گرایی دینی دلالت دارد. مفهوم قرآنی اختلاف عقیده با تعابیر «اختلاف» و «تفرّق» بیان شده است؛ دو واژه‌ای...

چهارشنبه، 9 اسفند 1396

دیدگاه قرآن درباره‌ی بیوه زنان

زنی که همسرش درگذشته است. قرآن در آیات 234-235 بقره از بیوه‌ها در خطاب به مردان مؤمنی که می‌میرند و همسرانشان را برجا می‌گذارند (یَذَرون ازواجاً)...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بیماری و سلامت در آیات قرآن

احوال مربوط به خوشی یا ناخوشی جسمانی. گاهی در قرآن از واژه‌ی «مرض» برای انتقال این معنای ظاهری بیماری جسمانی استفاده شده است، حال آنکه در برخی...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بی‌اعتنایی در آیاتِ قرآن

بی‌تفاوتی؛ فقدان علاقه یا شوق. یوسف علی در ترجمه‌اش از قرآن تنها یک بار، در آیه‌ی 37 عبس، واژه‌ی بی‌اعتنایی (indifference) را به کار برده است....

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بهشت در آیات قرآن

منزلگاه اخروی ارواح نیکوکار پس از مرگشان؛ و نیز باغ عدن. در قرآن، اوصاف آخرت با فرا رسیدن یک روز، «ساعت معین» (الساعَة)، «روز محاسبه» (یوم الحساب)،...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

بقایا؛ بقیّه در قرآن

بازمانده‌ی مساکن ویران شده‌ی اقوام گناهکار. نابودی کامل نسل‌های پیشین درسی تاریخی برای گناهکاران معاصر است، چنان‌که مثلاً در آیه‌ی 98 مریم بیان...

جمعه، 27 بهمن 1396

بشارت‌های قرآنی

اخبار حوادث خوش. در قرآن «بُشری» و صیغه‌های گوناگون باب تفعیل از ریشه‌ی ب ش ر دلالت بر خبر تولد و، با توسع، دیگر وقایع خوش دارد. بدین‌سان، پیش‌بینی...

پنجشنبه، 26 بهمن 1396

بَسمَله در قرآن

ذکر بسم الله الرحمن الرحیم (به نام خداوند بخشنده مهربان)، که به «تسمیه»، یعنی «نامیدن/ بر زبان آوردن (نام خدا)» نیز مشهور است، صد و چهارده بار...

پنجشنبه، 26 بهمن 1396

برهنگی از نگاهِ قرآن

نداشتن پوشش. قرآن، در کل سفارش به پوشیدگی می‌کند و از برهنگی صرفاً به نحو سلبی سخن می‌گوید. در آیات 30-31 روم تأکید بر پوشیدگی بدن برای مردان...

پنجشنبه، 26 بهمن 1396

برزخ در قرآن

واژه‌ی «برزخ» سه بار در قرآن به کار رفته است؛ در آیات 53 فرقان و 20 رحمن «برزخ» دیواره‌ای میان دو دریاست، حائلی که ممکن است کنایه‌ای از اسطوره‌ای...

چهارشنبه، 25 بهمن 1396