باستان‌شناسی و تاریخ

مومیلیانو، در آغاز پیام تسلیت موقری که به مناسبت مرگ میخاییل روستووزف منتشر نمود، با یادآوری «تأثیر فراموش ناشدنی‌ای» که این مرد با انتشار کتاب...

يکشنبه، 27 خرداد 1397

تاریخ و داستان: ذهنیت در داستان‌های عامیانه‌ی مدرن

بسیاری از مورخان اجتماعی اروپای مدرن، به سبب دوری‌شان از فرهنگ، یا نداشتن منابعی که باید الهام‌بخش آثارشان باشد، بی‌اختیار از داستان‌هایی که...

يکشنبه، 27 خرداد 1397

تاریخ فکری: هدف‌ها و روش‌ها

سی و یک سال پیش، پری میلر کتاب خود با نام ذهن نوین انگلستان را منتشر ساخت. با وجود آنکه این کتاب در زمان انتشار کمتر مورد توجه قرار گرفت و حتی...

يکشنبه، 27 خرداد 1397

ژولیوس سزار ـ ژنرال، سیاستمدار و دیکتاتور روم باستان

ژولیوس سزار ژنرال و دیکتاتور رومی بود که از سال 100 قبل از میلاد تا 44 قبل از میلاد زندگی کرد. او به ایجاد امپراتوری بزرگ روم کمک نمود. وی همچنین...

شنبه، 26 خرداد 1397

تاریخ و میان‌رشتگی: نقدی تاریخ‌نگارانه

از نظرگاه دهه‌ی 1980، به روشنی می‌توان مشاهده نمود که یکی از مهمترین نکته‌ها درباره‌ی مطالعات تاریخی حرفه‌ای در سده‌ی بیستم، تمایل تدریجی این...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

آنچه مورخان انجام می‌دهند و فیلسوفان می‌گویند

بسیار ضروری است که نظریه‌ی فلسفی همه‌ی واقعیات مختص به حوزه‌ای را که به آن می‌پردازد، مدنظر قرار دهد... و هیچ یک از آنها را، نه نادیده بگیرد،...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

استعاره و فهم تاریخی

در دهه‌های اخیر، اهمیت و محوریت استعاره در چیستی و چگونگی دانش ما، به طور گسترده‌ای مورد تصدیق قرار گرفته است. با این حال، نکته‌ای که کمتر مورد...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

میان رشتگی در پژوهش‌ها و آثار میشل فوکو

اجتماع فیلسوفان را به سختی می‌توان جایی دانست که قهرمانان میشل فوکو در آن یافت می‌شوند. با این حال، به خوبی می‌دانیم که برای یافتن خطرناک‌ترین...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

زمره‌شناسی (2)

اکنون به اندازه‌ی کافی تجربه اندوخته‌ایم تا از توانایی‌ها و محدودیت‌های پژوهش‌های زمره‌شناسانه آگاهی یابیم. برخی اشتباهات و کاستی‌ها، پیامد ناگزیر...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

زمره‌شناسی (1)

در چهل سال گذشته، زیست‌نگاری جمعی (به اصطلاح مورخان مدرن)، سیره‌سنجی جمعی (به اصطلاح دانشمندان علوم اجتماعی)، یا زمره‌شناسی (به اصطلاح مورخان...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

تاریخ روانی و تاریخ فکری

اهمیت فزاینده‌ی تاریخ روانی، نه تنها به دلیل میزان رو به فزونی آثار انتشار یافته در این حوزه، بلکه از طریق حجم مجادلاتی که برانگیخته است، شایان...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

تاریخ کمّی

تاریخ کمّی امروزه هم در اروپا و هم در ایالات متحده، سکه‌ی رایج بازار علم است. از دهه‌ی 1930 تاکنون به طور فزاینده‌ای از منابع کمّی و محاسبه و...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

تاریخ علمی، تاریخ معاصر و علوم سیاسی

یکی از نشانه‌های فکری زمان ما، بحران ژرفی است که آگاهی تاریخی نسل ما گرفتار آن شده است. در زمانه‌ی دو جنگ جهانی، پیدایش اشکال جدید حکومت‌های...

چهارشنبه، 23 خرداد 1397

رویکرد تاریخی- فرهنگی به روان‌شناسی دین: چشم‌اندازهایی برای پژوهش میان‌رشته‌ای

روان‌شناسی دین- به ویژه به مثابه‌ی یک رشته‌ی دانشگاهی- از نگاه بسیاری هنوز چیزی عجیب و غریب به نظر می‌رسد و یا آن را غیرممکن می‌دانند. عموماً...

چهارشنبه، 23 خرداد 1397

سودمندی و ناسودمندی روان‌شناسی برای تاریخ

تقریباً یک سده پیش، فردریش نیچه، آن فرزند خلف مکتب فقه‌اللغة آلمانی که سرمست تاریخ بود، علیه تورم لجام گسیخته‌ی تاریخ در زندگی عصر خویش داد سخن...

چهارشنبه، 23 خرداد 1397

کاربردهای نظریه، مفاهیم و مقایسه در جامعه‌شناسی تاریخی

مطالعه‌ی جامعه‌شناختی تاریخ، به تازگی در جامعه‌شناسی آمریکایی جایی برای خود باز کرده است. اگرچه پژوهش تاریخی، در سنت جامعه‌شناسی اروپای سده‌ی...

چهارشنبه، 23 خرداد 1397

حُدَیبِیَّه، غزوه‌ی صلح و بیعت رضوان

گویند رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در خواب دید که وارد خانه‌ی کعبه شد و سر خود را تراشید، کلید خانه را گرفت، و همراه کسانی دیگری که به...

سه‌شنبه، 22 خرداد 1397

خاطرات آزادگان از دهه مبارک فجر در اردوگاه‌ها

یکی از آزاده‌های 8 سال دفاع مقدس دهه فجر را در اردوگاه چنین توصیف می‌کند: در ایام فجر، تمام اتاق‌ها برای خودشان برنامه داشتند. در اتاقی که ما...

دوشنبه، 21 خرداد 1397

ریزش‌ها و رویش‌های انقلاب اسلامی

در روند بررسی انقلاب‌های دنیا، یکی از مسائلی که صاحب نظران و اندیشمندان مطالعات انقلاب‌ها را به تأمل وامی دارد، علل و چرایی انشعاب‌ها، فاصله...

دوشنبه، 21 خرداد 1397

بچه‌ی یازده ساله حاکم فاطمیان شد

ابوعلی منصور بن نزار (عزیز بالله) بن معد (معزلدین الله) بن اسماعیل (قاهره 375- همانجا 411 ق)، ششمین خلیفه‌ی فاطمی مصر (368-411 ق). تنها پسر عزیز...

جمعه، 11 خرداد 1397