اصطلاحات زبان شناسي در سده هاي نخستين اسلامي

نويسنده در اين مقاله درباره ي اصطلاحاتي كه سيبويه در الكتاب به كار برده بحث مي كند و مي كوشد ارتباط ميان اين اصطلاحات را با اصطلاحات مورد استفاده...

دوشنبه، 25 اسفند 1393

سيبويه و سنّت زبان شناسي ايراني- اسلامي

مطالعات زبان شناختي مسلمانان آن گونه كه شايسته ي تلاش آنهاست، تاكنون مورد بررسي قرار نگرفته است و حتّي مورّخ نام آ‌وري چون روبينز هم اطّلاعات...

دوشنبه، 25 اسفند 1393

پنداشتهاي نادرست نحويان درباره ي ديدگاههاي سيبويه

برخي از ديدگاههاي منسوب به سيبويه با آنچه در متن الكتاب آمده است سازگار نيست، و برخي نحويان و پژوهشگران گاه مطالبي را به سيبويه نسبت داده اند...

دوشنبه، 25 اسفند 1393

الكتاب و نمونه هايي از اجتهاد سيبويه در جعل و وضع اصول نحوي

سيبويه از چهره هاي كم نظير علم و معرفت در جهان به شمار مي رود. وي در هزار و دويست و پنجاه سال پيش، كتاب دستور زبان عربي را با حجم حدود هزار صفحه...

يکشنبه، 24 اسفند 1393

مصدر از ديدگاه سيبويه

اهل دستور زبان، مصدر را حدث يا حالتي مي دانند كه به يكي از زمانهاي گذشته و حال و آينده مقيّد نباشد. در اين مقاله ضمن شرحي بر اين تعريف، كوشش...

يکشنبه، 24 اسفند 1393

سيبويه و قرائات قرآني

قرائات قرآني از جمله مباحثي است كه سيبويه در الكتابب بدان توجّه كرده و در شماري از شواهد قرآني خود از ذكر رويكرد قاريان و اظهار نظر پيرامون چگونگي...

يکشنبه، 24 اسفند 1393

آراي سيبويه از منظر فقيهان شيعه

شماري از فقيهان شيعه در كتابهاي خود، گاه به آراي سيبويه اشاره كرده اند و از آنها براي مباحث فقهي بهره گرفته اند. برخي از اين آرا در كتابهاي فقهي...

يکشنبه، 24 اسفند 1393

تفسیر آیات مشکله در کلام سیبویه

بعضی از آیات قرآن که اختلاف آرا و نظرهای مفسّران در آن زیاد است، به عنوان آیات مشکله ی قرآن شناخته می شود. در این مقاله نویسنده کوشیده است ضمن...

يکشنبه، 24 اسفند 1393

بررسي نخستين متون تفسيري

اين مقاله، معرّفي و نقدي است بر كتاب دستور زبان عربي و تفسير قرآن در نخستين سده هاي اسلامي اثر كُرنليوس وِرستيخ. معرّفي كوتاهي از اين كتاب در...

يکشنبه، 24 اسفند 1393

تجارت و شبکه ي راه هاي تجاري هرموز قبل از ورود پرتغالي ها

« هرموز » بندري بود در منطقه ي « مُغستان » ( شهرستان « ميناب » و « رودان » فعلي ) که بعد از افول « سيراف » و « کيش » و فراهم شدن شرايط مساعد...

يکشنبه، 24 اسفند 1393

قايقراني ميان نخلستان

منطقه ي ساحلي حوزه ي اروند رود، در سواحل منطقه ي رأس خليج فارس، خطه ي سرسبزي بود که هم از حيث کشاورزي و هم از نظر دريانوردي و ترانزيت، انبارداري...

يکشنبه، 24 اسفند 1393

دستور زبان عربي و تفسير قرآن در نخستين سده هاي اسلامي

اين كتاب به تحقيق در ريشه ي پاره اي از مفاهيم و اصطلاحات صرف و نحو عربي مي پردازد و مي كوشد رد پاي آنها را در نخستين تفاسير قرآن تدوين يافته...

شنبه، 23 اسفند 1393

پژوهشي زبان شناسانه درباره ي الكتاب

ديدگاههاي عميق سيبويه در الكتاب، از ديرباز از بحث برانگيزترين موضوعات ميان نحويان و دستور زبان نويسان بوده و نقدها، شرحها و تفسيرهاي بسياري بر...

شنبه، 23 اسفند 1393

الكتاب: تركيب، داده ها، و اصطلاحات

الكتاب يكي از قديم ترين كتابها در جهان اسلام و اثري كاملاً اصيل و ابتكاري است، و به رغم ادّعاهاي رقيبان هيچ سندي كه دالّ بر وجود آثاري مقدّم...

شنبه، 23 اسفند 1393

سيبويه پيشواي نحويان

اين پژوهش تلاشي است در جهت معرّفي چهره ي مردي از مردان ايران زمين، سيبويه، همو كه در مدّت كوتاه زندگيش تلاش بسياري در جهت تدوين نحو عربي مبذول...

شنبه، 23 اسفند 1393

مَرَرتُ بِسيبَوَيهِ و سيبَويهٍ آخَر!

بلندآوازگي و خاطره آفرينيِ نام « سيبويه » باعث آمده است تا شماري از اعلام و علماي ديگر مسلمان را بر گَرده ي خاطره و شخصيتِ وي « سيبويه » يا «...

شنبه، 23 اسفند 1393

جايگاه سيبويه در نحو عربي

پس از گسترش اسلام، شماري از فرهيختگان براي آموزش زبان عربي، به ويژه به منظور فهم دقيق تر قرآن و حديث، درصدد برآمدند تا اين زبان را تحت نظام و...

شنبه، 23 اسفند 1393

خليل بن احمد و الكتاب

كهن ترين و گرانسنگ ترين اثر بازمانده در علم نحو عربي الكتاب است كه افزون بر مباحث صرف و نحو استدلالي، نظريات آواشناسي و زبان شناسي را نيز دربردارد...

شنبه، 23 اسفند 1393

تاریخ نحو

در این مقاله از پیشینه و تاریخچه ی نحو و چگونگی پیدایی و پایه گذاری آن سخن گفته شده است، و نویسنده پس از مقدّمه ای درباره ی محیط پیدایی و چگونگی...

شنبه، 23 اسفند 1393

بيضاء زادگاه سيبويه

سيبويه و شماري ديگر از عالمان نامدار ايراني در شهر تاريخي بيضاء‌ زاده شده اند. اين شهر در روزگاران گذشته « نسا » نام داشته است. نسا در ايران...

شنبه، 23 اسفند 1393