عشق و رهایی، دو مضمون اصلی در داستان بیژن و منیژه

«داستان بیژن و منیژه» ی شاهنامه ی فردوسی را اجماع شاهنامه پژوهان و دوستداران این اثر بزرگ، نخستین داستانی می شناسند که فردوسی به گاه جوانی به...

يکشنبه، 15 دی 1392

طنز در شاهنامه

«طنز» یک واژه ی تازی است که در فارسی کهن به آن «فسوس»، «خند ستانی»، «خنده خریش» و «ریشخند» گویند و آن را نوعی شعر و نثری بیان می کنند که همراه...

يکشنبه، 15 دی 1392

شاهنامه، نامه فرهنگ و منش ایرانی

شاهنامه، بی هیچ گمان، شاهکاری ادبی است و در گونه یا قلمرویی از ادب که آن را ادب پهلوانی و حماسی یا «رزمنامه سرایی» می نامیم، یکی از چند شاهکار...

يکشنبه، 15 دی 1392

شاهنامه و منظومه ی دینی- حماسی علی نامه

منظومه های روایی شعر فارسی را از یک دیدگاه می توان به منظومه های: ‌«بزمی، حکمی، عرفانی و رزمی یا حماسی» تقسیم کرد.

يکشنبه، 15 دی 1392

شاهنامه و تاریخ

تاریخ ملی-روایی-داستانی، وقایعی است که عموم مردمان گذشته، تصور می کردند در ادوار باستانی روی داده است و یا این که دوست می داشتند در تاریخ کهن...

يکشنبه، 15 دی 1392

سه نگاه نو به شاهنامه

در سه تا چهار هزار سال پیش از میلاد یعنی در دوره ای که اقوام آریایی از سرزمینهای شمال خاوری ایران وارد این سرزمین شدند و از دامنه ی شمالی کوه...

شنبه، 14 دی 1392

زبان، زمان و ساختار شاهنامه

باید شسته رفته، پالاییده و دم به دم چون جان شیرین پاسداری شود، همچو آب و سرشک: از بن دل، ساده و آسان برآید، نرم نرمک روان آب و سپس خروشان چون...

شنبه، 14 دی 1392

رؤیای شهر زرین

«کهن الگوی شهر پردیسی» تصویری برگرفته از خاطره ی ازلی انسان از بهشت و یکی از کهن الگوهای مشترک در همه ی فرهنگهای بشری است که منبعث از حافظه ی...

شنبه، 14 دی 1392

رستم، افسانه یا حقیقت

جهت دادن به انگاره های اساطیری و ایجاد پیوند میان تاریخ و افسانه، آن چنان آسان نمی نماید تا از این طریق بتوان به شخصیت تاریخی یا اسطوره ای قهرمانان...

شنبه، 14 دی 1392

در ستایش شاهنامه

حماسه، شاید استخوان هویت ملی باشد. جوامعی بسیار گوناگون با ابعاد و دوامهایی بسیار متنوع در هشت هزاره گذشته بر زمین پدیدار شده اند و شماری بسیار...

شنبه، 14 دی 1392

حکیم توس و آموزه های قرآنی

قرآن کریم معجزه ی جاودان خاتم رسولان و آینه ی رحمت و حکمت پروردگار متعال است که در طول اعصار و قرنهای پی در پی همواره الهام بخش سخن سرایان اندیشور...

شنبه، 14 دی 1392

چرا همسران قهرمانان شاهنامه، اغلب غیرایرانی اند؟

از جمله پرسشهایی که در شاهنامه تاکنون بی پاسخ مانده ست، این است که چرا پهلوانان و پادشاهان در شاهنامه، همسرانی انیرانی (غیر ایرانی) برمی گزینند؟...

شنبه، 14 دی 1392

جهان شاهنامه

حکیم ابوالقاسم فردوسی در زمانه ای چشم به جهان گشود که با آن که گنجینه ای از دانش بشری در آن زمین گرد آمده بود اما کمتر کسی برای پاسداشت آن تلاشی...

شنبه، 14 دی 1392

جغرافیای جنسیت در شاهنامه

هدف مقاله حاضر آن است تا نشان دهد چگونه مکانها و فضاهای تصویر شده در شاهنامه به لحاظ بررسی روساختی به دو قطب عمومی و خصوصی تفکیک شده است و این...

شنبه، 14 دی 1392

توتم در داستانهای شاهنامه

توتمیسم یکی از باورهای انسان بدوی قبل از رسیدن به دوران مذهب است. بسیاری از دانشمندان توتمیسم را مرحله ی ضروری و عمومی تکامل جامعه بشری می دانند....

شنبه، 14 دی 1392

پژوهشی در ارکان و ابزار نامه و نامه نگاری در شاهنامه

هنگامی که شاهنامه مورد مطالعه قرار می گیرد، شاید آن چه در نظر نخستین دیده می شود دلاوری پهلوانان و شکوه شاهان و در مجموع همه عناصر سترگی باشد...

چهارشنبه، 11 دی 1392

بزرگمهر به روایت فردوسی

بزرگمهر، دانای ایران باستان از چهره های تاریخی و در عین حال اسطوره ای پر رمز و رازی است که قسمتهای عمده ای از شاهنامه در ذیل پادشاهی خسرو انوشیروان...

چهارشنبه، 11 دی 1392

اعتدال و عقلانیت فردوسی در شاهنامه

شاید بتوان مهمترین انگیزه پیدایش آثار مهم ادبی در ایران را کارکردهای دینی و اخلاقی و اجتماعی آن دانست به ندرت نیز آثاری برتر و ممتاز پیدا شده...

چهارشنبه، 11 دی 1392

اسطوره ی فرانک

«فردوسی» این دانشور توانا چه زیبا هنر خویش را چون دُر در صدف واژه های نغز «پارسی» به یادگار نهاد تا «ایران» و «ایرانی» با کشف و صید چمهای (معانی)...

چهارشنبه، 11 دی 1392

اسطوره زروان و بازتاب آن در شاهنامه ی فردوسی

این مقاله از زروان به مثابه اسطوره ای ایرانی و تأثیرش بر شاهنامه، سخن می گوید. بنابراین ابتدا روایت اسطوره ای زروان و پدید آمدن هرمزد و اهریمن...

چهارشنبه، 11 دی 1392