نظام فلسفی عدل

ولی نظام فلسفی‌ای که ما ارائه دادیم و تحت عنوان هستی‌شناسی جهان از آن بحث کردیم، می‌تواند بگوید که اصولاً رابطه‌ی حق تعالی با جهان هستی رابطه‌ی...

جمعه، 15 مرداد 1395

معنای مستقلات عقلی

مستقلات عقلی یعنی چه و اینها چه فرقی با استلزامات دارند؟ دو قضیه‌ی «عدل نیکوست» و «ظلم قبیح است» از مستقلات عقلی محسوب می‌شود، یعنی عقل در درک...

جمعه، 15 مرداد 1395

ریشه‌ی فلسفی و کلامی مسئله‌ی استی‌ها و بایستی‌ها

رابطه‌ی استی و بایستی مسئله‌ی تازه‌ای نیست و این بحث در گذشته از پیامدهای مسئله‌ی جبر و اختیار بوده و از نظر جبر یا اختیارِ احکام و تکالیف اخلاقی...

جمعه، 15 مرداد 1395

نقش قضایای مشهوره در نتایج اخلاقی

یک سلسله از قضایای مبادی استنباط جدلی، مشهورات‌اند. در منطق ماده بین مشهورات و اولیات فرق می‌گذارند. مشهورات قضایایی هستند که در پیش گروهی یا...

جمعه، 15 مرداد 1395

معنای خلیفة الله

انسان با اراده و مسئولیت‌هایش، خداوندگار و آفریدگار افعال و کردارهای خویش در جهان هستی‌های مقدور و اختیاری خود است و همچون پروردگار هستی، که...

جمعه، 15 مرداد 1395

شرح اللفظ «بایستی» و نسبت آن با «هستی»

معنای بایستی در لغت، وجوب و ضرورت و حتمیت است که از یک سو، در مقابل جواز و روایی و امکان، و از سویی دیگر، در مقابل حرمت و امتناع و نبایستی به...

جمعه، 15 مرداد 1395

ریشه‌ی فلسفی پرسش هیوم

بهتر است به منابع اصلی فلسفه‌ی اخلاق و قواعد و احکام اخلاقی از دید فلاسفه‌ی پیشین نظری بیندازیم و تفاوت میان قیاس‌های ناظر به هستی و قیاس‌های...

جمعه، 15 مرداد 1395

قضایای ارزشی چیست؟

در منطق اسلامی، قضایای ارزشی را، که اصطلاح جدیدی است نمی‌توانیم به انشائیات ترجمه کنیم، زیرا انشاییات چیز دیگری است که ما فعلاً وارد مبحث آن...

جمعه، 15 مرداد 1395

نظریه‌ی اخلاقی آنسکوم

بسیاری از فلاسفه- از جمله خانم آنسکوم که از شاگردان راسل است و کتاب پژوهش‌های فلسفی وتیگنشتاین را به نحو فاضلانه‌ای از آلمانی به انگلیسی ترجمه...

جمعه، 15 مرداد 1395

استی‌ها و بایستی‌ها در فلسفه‌ی هیوم

می‌خواهیم بدانیم بین استی و بایستی چه رابطه‌ای است؟ البته منظور ما از بایستی «بایستی اخلاقی» است که در تمام زبان‌ها استعمال می‌کنند، چنان که...

جمعه، 15 مرداد 1395

در معنای حکمت نظری و عملی

فلسفه یا حکمت به معنایی بر اساس نظریه‌ی هستی دو بخشی انسان، یعنی هستی تجردی و هستی تعلقی، در بدو امر به دو قسم تقسیم می‌شود: حکمت نظری و حکمت...

جمعه، 15 مرداد 1395

فلسفه عین ذات انسان است

مقصود علوم انسانی، وجود برتر و کمال اول خود انسان است. منطق در تعریف و تحلیل ماهیت او می‌گوید: «انسان، حیوان گویا (ناطق) است». این گویایی، کمال...

جمعه، 15 مرداد 1395

نوع متفاوتی از شادکامی

فصل‌های پایانی اخلاقیات نیکو ما خوس ارسطو جنبه‌ی حیرت‌آوری پیدا می‌کند. سرتاسر اخلاقیات یاد می‌گیریم که زندگی انسانی خوب به فضیلت عقلانی و اخلاقی...

چهارشنبه، 13 مرداد 1395

دیدگاه‌های روان شناختی رشد فضیلت

با بازنگری افکار ارسطو در مورد رشد فضیلت، اینک به برخی اندیشه‌های روان‌شناختی معاصر در این زمینه، نگاه می‌کنیم. وقتی، در اواخر قرن نوزدهم روان‌شناسی...

چهارشنبه، 13 مرداد 1395

شهر یا اجتماع

والدین، آموزگاران و دوستانی که مسؤول پرورش فضیلت در کودکان هستند، جزیی از اجتماع بزرگتری به حساب می‌آیند که ارسطو آن را مدینه یا شهر نامید. شهر...

چهارشنبه، 13 مرداد 1395

پرورش فضیلت

در این صورت، ما از همان جوانی، خواه عادت‌هایی از یک نوع یا نوع دیگر را شکل بدهیم، هیچ فرق نمی‌کند؛ خیلی فرق می‌کند، یا به بیان دقیقتر همه‌اش...

چهارشنبه، 13 مرداد 1395

هوش هیجانی

طبق آیین سودگرایانه، فضیلت به طور طبیعی و در اصل جزیی ازهدف نیست، بلکه قادر است که چنین بشود؛ و در کسانی که آن را با بی‌تفاوتی دوستش دارند این...

چهارشنبه، 13 مرداد 1395

اساس فیزیولوژیکی فضیلت

داروین باور داشت که اکثر هیجان‌ها غریزی هستند و ارزش بقا دارند. ویلیام جیمز با بیان این که هر هیجانی مجموعه‌ی متمایزی از واکنش‌های بدنی را دارد...

چهارشنبه، 13 مرداد 1395

دیدگاه‌های روان‌شناختی پیرامون فضیلت و هیجان

دیدگاه ارسطو درمورد هیجان، عملاً شالوده‌ی آن چیزی است که روان‌شناسان اکنون آن را «نظریه‌ی شناختی هیجان» می‌نامند. در حال حاضر گونه‌های متعددی...

چهارشنبه، 13 مرداد 1395

مهمترین فضیلت‌های اخلاقی چیستند؟

فقط یک قانون برای همه وجود دارد، یعنی قانونی که بر همه‌ی قوانین حاکم است. قانون خالق ما، قانون انسانیت، عدالت، مساوات - یعنی قانون طبیعت و ملت‌ها.

چهارشنبه، 13 مرداد 1395