تنوع زباني قرآن

يكي از مباحث مطرح در كلام جديد مسأله زبان دين و زبان قرآن است. در اين مسأله چنين پرسشهايي مطرح است: زبان قرآن چه نوع زباني است؟ ساختار آن چگونه...

چهارشنبه، 12 آذر 1393

فهم پذيري قرآن

يكي از مباني نظري تفسير، اصل فهم پذيري يا امكان عام فهم قرآن است. بديهي است كه تفسير هر متني فرع بر امكان فهم آن است، لذا بحث از امكان فهم، تقدم...

چهارشنبه، 12 آذر 1393

قرآن، كلام خداوند است

الاهي بودن موجِد قرآن از مباني كلامي عام اماميه در تفسير است كه از پيش فرض هويت پديد آورنده ي آن تأثير مي پذيرد. مطابق اين پيش فرض، تنها مؤلف...

سه‌شنبه، 11 آذر 1393

نکته هاي بلاغي در تفسير طبري (2)

سرانجام طبري ذيل آيه مزبور از ابن عباس چنين روايت کرده است: « فإنّه وجد عندها الفاکهة الغضّة حين لا توجد الفاکهة عند أحد فکان زکريا يقول: يا...

دوشنبه، 3 آذر 1393

نکته هاي بلاغي در تفسير طبري (1)

در پيدايش و تدوين بلاغت عربي، عوامل گوناگوني هم چون: شعرِ شاعران عرب جاهلي، نظم و نثر سده هاي اوليه ي هجري، بحث و جدال متکلمان اسلامي، لغت دانان...

دوشنبه، 3 آذر 1393

حکمتِ فواصل آيات قرآن کريم

فاصله در لغت يعني چيزي که ميان دو شيء فاصله مي افکند؛ در نشانه هاي شماره گذاري در نوشتن، علامتي است که ميان جمله هايي قرار داده مي شود که کلامي...

شنبه، 26 مهر 1393

جاي درست واژگان در قرآن

طبيعي است که هر واژه ي قراني با موقعيّت سازگار باشد، چون نظم اعجارآفرين آن دربردارنده ي واژگاني است که در جايگاه خود تناسب و سازگاري دارد و...

شنبه، 26 مهر 1393

فشردگي واژگان قرآن

با نگاهي به آيات قرآن درمي يابيم که ويژگي و ملاک در سوره هاي مکّي، ايجاز است و إطناب يا دقّت در جزئيات، ملاک و ويژگي سوره هاي مدني است؛ چون مرحله...

شنبه، 26 مهر 1393

دلالت هاي تربيتي – اخلاقي واژگان قرآن

پژوهشگران گذشته به زيباشناختي مسائل اخلاقي در سبک قرآن تذکّر داده اند و در يافتن نکات برجسته در بيان قرآني کوشيدند و فصل هايي با نام هاي مختلف...

شنبه، 26 مهر 1393

دلالت ساخت واژگان قرآن بر معنا

زبان عربي به توانمندي شگرفي در کناب اشتقاق هاي صرف متمايز است و اين امتياز آن را به داشتن واژگان بسياري، توانمند ساخته است. دلالت صرفي در زبان...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

جلوه هاي نام آوا در قرآن کريم

نام آوا يعني تجسّم معنا به وسيله ي آوا، يعني ساخت خود به خود، بر محتواي آن دلالت نمايد. نقد جديد بر اين پديده در ادبيات به عنوان عنصر رمزگذار...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

حرکت ها و مَدها در آيات قرآن

بر آن شديم تا از تأثير زيبايي حرکت به واسطه ي کلام بر زيبايي مدّها سخن گوييم که اين به دو علّت مي باشد: 1. علّت نخست، آوايي است، چون حرکت جزئي...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

زيبايي شناسي واژگان بلند در قرآن

ابن سنان به واژگان بلند و با حروف زياد در شعر عربي توجه نمود و طولاني بودن را معيار زشتي واژگان برگرفت و کلمات بلند در شعر را ناپسند مي شمرد....

پنجشنبه، 24 مهر 1393

مفهوم سبک بودن واژگان در قرآن کريم

برخي از گذشتگان توجه بسياري به آواهاي واژگان قرآن داشته اند. آنها بر زيبايي ساخت شنيداري و زيبايي محتوا و عدم تنافر ميان آن دو تأکيد داشتند....

پنجشنبه، 24 مهر 1393

هماهنگي ميان مخارج حروف در واژه هاي قرآن

ترديدي نيست که مسأله ي انسجام و هماهنگي در ويژگي هاي هنر، شاخه ي اصيلي است و شامل تمام هنرها مثل نقاشي، پيکرتراشي، شعر و موسيقي مي گردد. اين...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

زيبايي در حرکات واژگان قرآني

حرکت يکي از جلوه هاي موجود زنده و از اتم کهکشان ويژگيِ آفريده هاست. پس حرکت زندگي است و سکون مرگ؛ چنان که حرکت بر دميدن روح در موجود و فرمانبرداري...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

زيبايي شناسي بصري قرآن با تکيه بر زيبايي واژگان

شکي نيست که قرآن کريم براي رساندن معاني بلندش بر فنّ تصوير تکيه مي کند و تصوير کلام را در قرآن از ويژگي روايي به صحنه هاي محسوس منتقل مي کند....

پنجشنبه، 24 مهر 1393

استفاده از طبيعت در استعاره هاي قرآن

طبيعت پوسته – علي رغم اختلاف ديدگاه ها – سرچشمه ي هنر بوده است و جز در موارد نادري مثلاً براي هنرمنداني چون پيکاسو و مکتب سورئاليسم، دشمن نبوده...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

تصاوير جاندار در قرآن ( تشخيص )

براي شناخت اصل مادي عنصر تشخيص و شناخت حسي بودن آن بايد به قاموس ها مراجعه کرد. در لسان العرب آمده است: « شَخَصَ بَصَرُ فلان، يعني هر گاه چشمانش...

پنجشنبه، 24 مهر 1393

تأثير واژه بر تجسيم (استعاره و تشبيه)

قصد خداوند آن بوده است که فهم قرآن را بر بندگان آسان گرداند؛ لذا بسياري از معاني ديني را به تجسّم درآورده و بيان قرآني آن را از حالت مجرد ذهني...

چهارشنبه، 23 مهر 1393