تاریخ ادب عرب

تاریخ دانشی است که درباره گذشته‌ها بحث می‌کند و طبعاً شاخه‌ها و فروعی دارد. اگر احوال و اعمال حکومتها و سلاطین را مورد بررسی قرار دهد و از جنگ،...

شنبه، 30 آبان 1394

قصیده‌ی بانَت سُعادُ

«بانَت سُعاد» عنوان قصیده ای است مشهور در مدح حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلّم، از کَعب بن زُهیر بن اَبی سُلمی (به ضمّ سین فقط در این کلمه)،...

جمعه، 6 شهريور 1394

سجع کاهنان عربی

در جاهلیت عده‌ای بودند مدعی اینکه غیبدانند و به طریق الهام گرفتن از یاران جنی (= توابع) شان آینده را پیشگویی می‌کنند. اینان را «کاهن» و تابع...

چهارشنبه، 7 مرداد 1394

امثال و حکم عربی

در حالی که قصه‌های منسوب به جاهلیان به سبب تأخیر در تدوین، حامل تصویر ذهنی از نثر جاهلی نیست، «امثال» شامل صور قابل توجهی از نثر جاهلی است، چرا...

چهارشنبه، 7 مرداد 1394

سخنوری عربی جاهلی

از خطابه‌های جاهلی به سبب فاصله‌ی زیاد از زمان القأ و ایراد تا دوره‌ی تدوین اسناد موثقی در دست نداریم لذا باید آنچه صاحب امالی و صاحب عقدالفرید...

چهارشنبه، 7 مرداد 1394

شاعران مسیحی دوره‌ی جاهلی

در حالی که عرب شمالی نسبت به یهود احساس دشمنی می‌کردند و یک عرب هم یهودی نشد، آن احساس را نسبت به مسیحیان و مسیحیت نداشتند. و هر چند که اعراب...

چهارشنبه، 7 مرداد 1394

انواع نثر جاهلی

وقتی صحبت از نثر جاهلی می‌کنیم، نثر معمولی محاوره‌ای روزانه مردم را کنار می‌گذاریم، چه این گونه گفتار جزء ادبیات محسوب نمی‌شود مگر آنچه در ردیف...

چهارشنبه، 7 مرداد 1394

شاعران یهودی دوره‌ی جاهلی

از اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم میلادی، گروههایی از یهود در یثرب و واحه‌های پراکنده در شمال حجاز مانند تیماء و فدک و خیبر و وادی القری منزل...

چهارشنبه، 7 مرداد 1394

سروده‌های صعلوکان در دوره‌ی جاهلی

«صعلوک» یعنی فقیر و بینوا و «ناداشت» که برای رفع نیازهای زندگی چیزی ندارد. این واژه در جاهلیت منحصراً در معنی لغوی خود باقی نماند بلکه دلالت...

سه‌شنبه، 6 مرداد 1394

شعر اعشی

اعشی به داشتن قصاید طولانی متعدد و همچنین به تنوع در فنون شعر از مدیح و هجو و فخریه و توصیف و خمریات و تغزل ممتاز است. در مورد مدیح، گفته‌اند...

سه‌شنبه، 6 مرداد 1394

پهلوانان و یکه‌سواران سراینده

قبایل جاهلی زندگی جنگی داشتند و به صورت دسته‌های رزمنده برای چرانیدن دام و شتر در جایی فرود می‌آمدند و در همان حال مسلح و مجهز برای دفاع در مقابل...

سه‌شنبه، 6 مرداد 1394

زندگی اعشی

اعشی در اواخر عصر جاهلی می‌زیسته و آگاهی روشنی از پرورش او در دست نداریم، آنچه هست به گفته‌ی راویان در (آبادی) منفوحة یمامه متولد شده و پدرش...

سه‌شنبه، 6 مرداد 1394

دیوان اعشی

جایر به سال 1928 در لندن دیوان بزرگی به نام اعشی چاپ کرد؛ بر اساس نسخه‌ی خطی اسکوریال به روایت ثعلب متوفی 291 و نسخه‌ی خطی دارالکتب المصریة،...

سه‌شنبه، 6 مرداد 1394

دیوان زهیر بن أبی سلمی

دیوان زهیر چند بار به طبع رسیده و شاید پیشتر از همه چاپ آلوارد باشد. در مجموعه‌ی العقدالثمین فی دواوین الشعراء السته الجاهلین، که از شرح شنتمری...

يکشنبه، 4 مرداد 1394

شعر زهیربن أبی سلمی

شاید بتوان گفت در شعر جاهلی هیچ شاعری به اندازه‌ی زهیر توجه به پیراستن شعرش نداشته است. طبق آنچه راویان گفته‌اند زهیر راوی شعر ناپدریش اوس بن...

يکشنبه، 4 مرداد 1394

زندگانی زهیر بن أبی سلمی

اطلاع روشنی از زندگی زهیر در دست نداریم جز اینکه در سرزمین بنی عبدالله بن غطفان و زادبوم داییهایش بنی مرة ذبیانی در کنف حمایت داییش بشامة بن...

يکشنبه، 4 مرداد 1394

نگاهی به شعر نابغة ذبیانی

ابن سلام نابغه را در ردیف امرء القیس و زهیر و اعشی از پیشروان و پیشاهنگان شعرای جاهلی شمرده‌است. راویان و نقادان نیز به پیروی او این رأی را پذیرفته‌اند...

يکشنبه، 4 مرداد 1394

دیوان نابغة ذبیانی

شاید قدیمی‌ترین نشر دیوان نابغه، نشر دیرنبورگ در مجله آسیایی (69 -1868) باشد که از شرح شنتمری بر دیوانهای شش شاعر (امرءالقیس، نابغه، زهیر، طرفة،...

يکشنبه، 4 مرداد 1394

زندگی نابغة ذبیانی

نامش زیاد است، پسر معاویة بن ضباب بن خباب بن یربوع، و مادرش عاتکة دختر انیس از طایفه‌ی اشجع ذبیانی. پس نابغه از سوی پدر و مادر ذبیانی است. کنیه‌اش...

يکشنبه، 4 مرداد 1394

پدر شعر عربی

طه حسین بر آن است که شعر امرءالقیس را به کلی رد و انکار کند زیرا او کندی یمنی بوده و این شعر به لغت قریش است، ولی ما قبلاً گفتیم که قبیله‌ی کندة...

يکشنبه، 4 مرداد 1394