تاریخ روانی و تاریخ فکری

اهمیت فزاینده‌ی تاریخ روانی، نه تنها به دلیل میزان رو به فزونی آثار انتشار یافته در این حوزه، بلکه از طریق حجم مجادلاتی که برانگیخته است، شایان...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

تاریخ کمّی

تاریخ کمّی امروزه هم در اروپا و هم در ایالات متحده، سکه‌ی رایج بازار علم است. از دهه‌ی 1930 تاکنون به طور فزاینده‌ای از منابع کمّی و محاسبه و...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

تاریخ علمی، تاریخ معاصر و علوم سیاسی

یکی از نشانه‌های فکری زمان ما، بحران ژرفی است که آگاهی تاریخی نسل ما گرفتار آن شده است. در زمانه‌ی دو جنگ جهانی، پیدایش اشکال جدید حکومت‌های...

چهارشنبه، 23 خرداد 1397

رویکرد تاریخی- فرهنگی به روان‌شناسی دین: چشم‌اندازهایی برای پژوهش میان‌رشته‌ای

روان‌شناسی دین- به ویژه به مثابه‌ی یک رشته‌ی دانشگاهی- از نگاه بسیاری هنوز چیزی عجیب و غریب به نظر می‌رسد و یا آن را غیرممکن می‌دانند. عموماً...

چهارشنبه، 23 خرداد 1397

سودمندی و ناسودمندی روان‌شناسی برای تاریخ

تقریباً یک سده پیش، فردریش نیچه، آن فرزند خلف مکتب فقه‌اللغة آلمانی که سرمست تاریخ بود، علیه تورم لجام گسیخته‌ی تاریخ در زندگی عصر خویش داد سخن...

چهارشنبه، 23 خرداد 1397

کاربردهای نظریه، مفاهیم و مقایسه در جامعه‌شناسی تاریخی

مطالعه‌ی جامعه‌شناختی تاریخ، به تازگی در جامعه‌شناسی آمریکایی جایی برای خود باز کرده است. اگرچه پژوهش تاریخی، در سنت جامعه‌شناسی اروپای سده‌ی...

چهارشنبه، 23 خرداد 1397

سفرنامه‌ی یک زائر

ابوعبدالله محمدبن عبدالله بن محمدبن ابراهیم لواتی، مشهور به ابن بطوطه در اوایل سده هشتم در طنجه چشم به جهان گشود. در سن22 سالگی با هدف زیارت...

جمعه، 31 فروردين 1397

محمل شرعی برای زیاده‌خواهی ممدوح

ابواسحاق ابراهیم بن عبدالله بن ابراهیم نمیری، مشهور به ابن الحاج از ادبای بزرگ اندلسی است که به سال 713ق. در غرناطه زاده شد و به سرعت مراحل تکامل...

جمعه، 31 فروردين 1397

سودای بازگشت به دربار

شمس الدین ابوعبدالله محمدبن احمدبن ابی‌بکر بن مَرزوق عَجیسی تلمسانی از مشاهر رجال فرهنگی سیاسی مغرب در قرن هشتم بود که برخلاف معاصرانش شهرت کمتری...

جمعه، 31 فروردين 1397

مورّخ مدّاح

اسماعیل‌بن یوسف‌بن محمد، مشهور به ابن‌احمر دیگر مورخ عهد مرینی است که به علت آثار متعدد تاریخی- ادبی‌اش، برای ما اهمیتی ویژه دارد. وی در حدود...

پنجشنبه، 30 فروردين 1397

تاریخ دودمانی

از جمله تواریخ دودمانی مهم در باب مرینیان است که از نظر موضوع، محتوا، اسلوب و حتی منابع، با آن کتاب پیوستگی و تشابهات بسیار دارد و اگرچه نویسنده...

پنجشنبه، 30 فروردين 1397

منبع کم نظیر مجاهدت‌های مسلمین

ابوالحسن علی بن عبدالله بن ابی زرع، یکی از مهم‌ترین تواریخ محلی مغرب را با نام الانیس المطرب بروض القرطاس فی اخبار ملوک المَغرب و تاریخ مدینه...

پنجشنبه، 30 فروردين 1397

وسواس در گزینش اطلاعات

شهاب الدین احمدبن فضل الله عمری دمشقی در دمشق زاده شد، اما در مصر بالید و با پیوستن به دربار به سرعت مراتب کمال را طی کرد تا اینکه به دوران سلطان...

چهارشنبه، 29 فروردين 1397

مبرزترین مورخ جهان اسلام

سده هشتم هجری در تاریخ‌نگاری اسلامی با ظهور مبرزترین مورّخ و متفکّر جهان اسلام، یعنی عبدالرحمن بن محمدبن خلدون حضرمی اشبیلی که امروزه از وی با...

سه‌شنبه، 28 فروردين 1397

ولادیمیر لوکونین

ولادیمیر لوکونین (ولودیا) در 21 ژانویه 1932 ترسایی در شهر لنین‌گراد روسیه زاده شد. مادرش یک پزشک و پدرش یکی از نظامیان نامدار ارتش سرخ شوروی...

چهارشنبه، 22 فروردين 1397

تاریخ‌نویس رسمی عصر ناصری

مهم‌ترین چالش‌های سیاسی عصر ناصری، دوگانگی نهاد سلطنت و وزارت بود که از ویژگی‌ها و تمایلات دوگانه میان سنت‌های ایلی و طایفه‌ای قاجارها و دیوان‌سالاری...

چهارشنبه، 22 فروردين 1397

به سوی خودانتقادی

نگاهی به شکل‌گیری تاریخ شفاهی در دوره‌ی معاصر نشان می‌دهد که پیدایش و گسترش آن، محصول نیازهای تاریخی جامعه‌ی هر دوره و به تناسب خواست‌ها، آرزوها،...

يکشنبه، 19 فروردين 1397

تاریخ فرودستان و فرمانبران

تاریخ شفاهی اساساً محصول ضرورت‌های متکّثر و نگرش ساختارشکن پس از جنگ جهانی دوم است. از یک سو، خیل انسان‌های درگیر جنگ در عرصه‌های مختلف، و از...

يکشنبه، 19 فروردين 1397

تاریخ فرهنگی و مارکسیسم

تعریف واژه‌ی «فرهنگ» کار ساد‌ه‌ای نیست. این واژه از نظر بسیاری از افراد به معنای ممارست و تولید هنر‌های عالی است، و آشنایی با آن می‌‌تواند باعث...

چهارشنبه، 1 فروردين 1397

تاریخ نگاری و نازی‌ها

در سال 2005 میلادی، انجمن تاریخ (Historical Association, HA) با حمایت مالی دولت گزارشی منتشر کرد و در آن به آنچه که از آن به عنوان «هیتلری شدن»...

چهارشنبه، 1 فروردين 1397