تاریخ و علم‌الاجتماع (1)

دو علم مورد نظر، انسان واقع در جامعه را مطالعه می کنند، و بنابراین آشکارا از علوم طبیعت متمایز هستند. می‌توان تصور کرد که به سبب موضوع مشترک،...

دوشنبه، 2 شهريور 1394

امکان‌های آتی فلسفه‌ی تاریخ

البته پیش‌بینی آینده امکان ندارد و آنچه بیان خواهیم کرد معطوف کردن توجه خواننده به چیزی است که گرایش‌های تقریبی در تفکر معاصر تلقی می‌کنم. تضمینی...

دوشنبه، 2 شهريور 1394

مثلثِ تاریخ، فلسفه و علوم اجتماعی

در سال 1968 دانشمندی چنین می‌نویسد: "امروزه در واقع رابطه‌ی نزدیکی میان تاریخ، فلسفه و مطالعات اجتماعی وجود ندارد، (Leff, 1969,p.1). اگر این...

دوشنبه، 2 شهريور 1394

فلسفه تاریخ و علایق کنونی مردم

امروزه بسیاری از مردم به مسائل و جوانب فمینیسم، نژاد‌پرستی یا همجنس‌بازی علاقه‌ی زیادی دارند و (به درستی) احساس می‌شود که برخی گروه‌ها، به دلیل...

دوشنبه، 2 شهريور 1394

دلایل بی‌توجهی کنونی به فلسفه‌ی تاریخ

دست کم سالی یک بار، ناشران معتبر کتاب‌های دانشگاهی فهرست کتاب‌های فلسفی خود را عرضه می‌کنند.این گونه کتاب‌ها زیر عناوینی مانند متافیزیک، اخلاق،...

دوشنبه، 2 شهريور 1394

وضع کنونی فلسفه‌ی تاریخ

در واقع بسیاری از موضوع‌ها و مسائلی که فیلسوف معاصر تاریخ شاید به بررسی آنها علاقه‌مند باشد در گذشته، طرح شده‌اند. نکته‌ی چندان جدیدی درباره‌ی...

دوشنبه، 2 شهريور 1394

اهمیت و جذابیت تاریخ

در یک جامعه‌ی آزاد هیچ محدودیتی در ارتباط با آنچه شاید مایه‌ی شگفتی فیلسوف شود آگاهانه وضع نمی شود. ولی حوزه و گستره‌ی فلسفه در واقع محدودیت‌هایی...

دوشنبه، 2 شهريور 1394

ویژگی های فلسفی تاریخ

در این میان، فلسفه چه نقش و جایگاهی دارد؟ شگفت‌آور خواهد بود اگر پژوهشی جدی، مهم و بسیار گسترده، مسائلی جالب برای فیلسوف طرح نکند. چنانکه یک...

دوشنبه، 2 شهريور 1394

نکاتی درباره ی ماه آبان

آبان، نام هشتمین ماه از سال در تقویم شمسی و دومین ماه از فصل پاییز در تقویم كنونی ایرانی و نیز نام دهمین روز از ماه شمسی در تقویم ایرانیان قدیم....

دوشنبه، 26 مرداد 1394

آب، پنجمین ماه سریانی

آب، ماه پنجم در تقویم سریانی و هشتم در تقویم خورشیدی كشورهای عربی (برابر تقویم میلادی)، برابر با ماه اوتِ (اوغُسطُس) فرنگی. این ماه سی و یك روز...

دوشنبه، 26 مرداد 1394

درآمدی بر روش‌شناسی تاریخی و فلسفه تاریخ در تاریخ‌نگاری ایرانی اسلامی

روش مطالعات تاریخی و فلسفه نظری تاریخ و تأملات عقلانی و فلسفی درباره علم تاریخ و تاریخ‌نویسی در قرون نخستین اسلامی به چنان پیشرفت و ترقی دست...

سه‌شنبه، 9 تير 1394

تاریخ‌نگاری مجلس، ضرورتی مغفول

این فرزند خلف مشروطیت هم اکنون یکصد و چهار سالگی خود را سپری می‌کند و با این که فراز و فرودهای فراوانی داشته، اما تا به امروز، به ویژه به لحاظ...

دوشنبه، 8 تير 1394

نقش تاریخ شفاهی در کاربردی کردن علم تاریخ

یکی از مشکلات رشته‌های علوم انسانی در کشور ایران، عدم کاربردی بودن آن‌ها در جامعه و فقدان تعریف جایگاه مناسب برای استفاده از این علوم است. بسیاری...

دوشنبه، 8 تير 1394

حقوق مصاحبه در تاریخ شفاهی

گسترش و گستردگی رو به تزاید حوزه‌ی تاریخ شفاهی و فرایند سریع رشد آن در جوامع، به دلیل فرآیند سریع حوادث که برای نویسندگان و مردان تاریخی و سیاستمداران...

دوشنبه، 8 تير 1394

چند و چون‌های تاریخ شفاهی

با استعانت از باری تعالی این جلسه را آغا می‌کنیم. پیش از هر سخنی جا دارد از استادان بزرگواری که در این جلسه حضور یافتند و نیز از حضار محترم تشکر...

دوشنبه، 8 تير 1394

تاریخ و دو دهه شبکه‌ی جهان پهنا

افزون بر ده سال تجربه‌ی جهان وب به ما را بدان حد توانمند کرده که مضرات و مزایای این رسانه را تشخیص دهیم. اینک می‌توانیم در جهت کاهش کاستی ها،...

دوشنبه، 8 تير 1394

تاریخ و رسانه

قرنی که یک دهه از آن را سپری کرده ایم، قرن انفجار اطلاعات نام گرفته است. رسانه یا ابزار تولید، انتشار و انتقال اطلاعات چنان رو به گسترش است که...

دوشنبه، 8 تير 1394

تاریخ و سینما: هم نشینی علم و هنر

بسم الله الرحمن الرحیم. طبق روال شماره‌های اخیر کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، این شماره نیز به موضوعی دیگر اختصاص یافته است. موضوع این شماره، تاریخ...

دوشنبه، 8 تير 1394

تأثیر و تأثر تاریخ و باستان‌شناسی

اگر مارسل پروست (1871-1922 م)، داستان نویس فرانسوی در مجموعه‌ی بزرگ رمانِ «در جست و جوی زمان از دست رفته» (15 ج، از 1913 به بعد)، با بیان جزئیات...

دوشنبه، 8 تير 1394

تأثیرات متقابل تاریخ و باستان‌شناسی

با نام و یاد خدا. این نشست کتاب ماه را به باستان‌شناسی و نسبت آن با تاریخ اختصاص داده ایم. در تعقیب اهداف مجله، سعی کرده ایم در حوزه‌های مشترک...

دوشنبه، 8 تير 1394