رابطه ی اسطوره و علم

در مغرب زمین مخالفت با اسطوره دست کم به افلاطون بر می گردد. او به ویژه از منظر اخلاق، به ردّ اسطوره های هُمری پرداخت. در برابر مخالفت افلاطون،...

دوشنبه، 29 ارديبهشت 1393

رابطه ی اسطوره و فلسفه

رابطه ی میان اسطوره و علم، با رابطه ی میان اسطوره و فلسفه همپوشانی دارد، به گونه ای که بسیاری از صاحب نظرانی که درباره ی ارتباط اسطوره و علم...

دوشنبه، 29 ارديبهشت 1393

نظریه هایی در باب اسطوره

اجازه دهید در ابتدا مسئله ای را روشن کنم: حاضر درآمدی بر اسطوره ها نیست، بلکه مقدمه ای بر رویکردهایی به اسطوره یا نظریه هایی در باب اسطوره است....

دوشنبه، 29 ارديبهشت 1393

اساطیر فردوسی

فردوسی در مقام مسلمانی خردگرا با بینش خردورزانه و یکتاپرستانه ی خود، و به پشتوانه ی میراثی گرانبها از خرد و اسطوره شاهکاری می آفریند که در آن...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

خرد و اسطوره در ستایش ها و نیایش ها

ستایش ها، نیایش ها و آفرین ها در کنار جنبه های آیینی خود نشان دهنده ی اندیشه، باور، آرمان و عقیده ی ستایشگران و نیایش کنندگان آن هستند و از این...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

رابطه جنگ با خرد و اسطوره

جنگ یکی از مهم ترین رویدادهایی است که بخش وسیعی از شاهنامه را دربرمی گیرد. نبردهای شاهنامه از اسطوره آغاز می شود، به حماسه می پیوندد و با تاریخ...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

همراهی خرد و اسطوره در شناخت و آگاهی

شناخت و آگاهی در شاهنامه دوگونه است. گونه ای از آن حاصل تفکر، اندیشیدن و دانش اندوزی انسان است و با حواس و عقل او ارتباط دارد، و گونه ی دیگر...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

پیوند خرد و اسطوره در روابط علی و معلولی

تک تک داستان ها، اجزا و اپیزودهای شاهنامه و همچنین مجموعه ی آن به مثابه کلی واحد، نظام مند، به هم پیوسته و سازمان یافته است، و از سلسله ی روابط...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

رابطه ی تقدیر با خرد و اسطوره

این دو رکن معمولاً در شاهنامه مکمل یکدیگرند و سفارش به نیکی در قلمرو اندیشه، عمل و گفتار از مهم ترین عوامل پیوند و سازگاری آن ها محسوب می شود....

يکشنبه، 24 فروردين 1393

خرد، اسطوره و سفر در شاهنامه

ایرانیان سفر کردن را موجب دانایی و پختگی می دانند. این مفهوم در قالب ضرب المثل رایج از زبان حافظ « بسیار سفر باید تا پخته شود خامی» هنوز خود...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

سازگاری اسطوره و خرد در اخلاق

در اسطوره های ایرانی ارزش ها و مفاهیم اخلاقی و خردپسند و صفات و مفاهیم ضداخلاقی و ناپسند در قالب موجوداتی اهورایی و اهریمنی ظاهر شده اند. امشاسپندان،...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

پاداش خردورزی در شاهنامه

مفاهیم و باورها در شاهنامه تحت تأثیر جهان بینی حاکم بر آن از خرد و اسطوره تشکیل شده اند. فرهنگ و نگرش دو سویه ی خردورز و معنویت گرای ایرانی در...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

خواب و بیداری خرد

در بخش های مختلف شاهنامه شهریاران، پهلوانان، وزیران، زنان و حتی دژخردان، حقایقی را در خواب می بینند و آگاهی هایی به دست می آورند که فراتر از...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

خردمندی عوامل و عناصر طبیعی در شاهنامه

بخشی از خرد اسطوره ای طبیعت در عواملی چون درخت و گیاه، آب، آتش، چشمه، ماه و خورشید، طاق بشکسته ی هوشیار، جوشن شنوای رستم و نمونه هایی از این...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

نبرد با طبیعت دژخرد در شاهنامه

در شاهنامه مواردی دیده می شود که طبیعت دژخرد و بدکردار می شود و به یاری اهریمن و نیروهای اهریمنی می شتابد. مار، اژدها، گرگ درنده، شیر تدبیرگر،...

يکشنبه، 24 فروردين 1393

اسارت خواهران در شاهنامه

در شاهنامه از حضور زنان تا زمان پیروزی ضحاک بر جمشید خبری نیست. اگرچه انتساب نقش پدری به کیومرث ( پدر سیامک)، سیامک ( پدر هوشنگ) و هوشنگ ( پدر...

شنبه، 23 فروردين 1393

اسطوره های خردمند طبیعت در شاهنامه

در اساطیر ایران طبیعت و همه ی موجودات آن مانند انسان، جاندار، خردمند و دارای شعور و اراده اند. این نگرش بنیادی که به شکلی دگرگون در عرفان نیز...

شنبه، 23 فروردين 1393

زنان مثبت شاهنامه

در ناخودآگاهی جمعی انسان ها، صورت های مثالی و الگوهای کهن ثابت و مشترکی وجود دارد که موجب شکل گیری نشانه ها و نمادهای بسیاری در اساطیر، مذاهب...

شنبه، 23 فروردين 1393

زنان منفی شاهنامه

در شاهنامه زنان اغلب کارکردی مثبت و زاینده دارند، ولی زنانی هم با چهره ای پلید، ویرانگر و فریبنده ظاهر می شوند که هدف آن ها فریفتن شهریاران و...

شنبه، 23 فروردين 1393

پیوند خرد و اسطوره در هفت خوان پهلوانان

گذار از مراحل دشوار و پشت سر نهادن سختی ها برای رسیدن به آرمانی بزرگ، در شاهنامه فراوان دیده می شود. در این میان هفت خوان رستم و اسفندیار از...

شنبه، 23 فروردين 1393