حرکت و فلسفه در یونان باستان

علوم امروزی دنیای غرب و اروپا، بیشتر از هرچیزی وامدار دانش‌های یونان باستان است. دانش‌هایی که به لطف سبک زندگی خاص آن‌ها، کسی تا اوایل قرن شانزدهم...

پنجشنبه، 21 تير 1397

رشد علم در اروپای قرون وسطی

پس از فروپاشی امپراتوری روم و با شروع قرون وسطی روند تولید علم رو به کاهش نهاد و سیر نزولی به خود گرفت. با حاکمیت کلیسا و عقاید مجعول و ساختگی‌اش...

پنجشنبه، 21 تير 1397

شناخت علم و عقل

علم دارای تعریف‌های متعددی است که عمدتا چهار تعریف را عنوان کرده اند: علم به معنای اعم، یعنی مطلق آگاهی فهم؛ علم به معنای عام، «باور صادق موجه»...

سه‌شنبه، 19 تير 1397

شناخت علم و عقل

علم دارای تعریف‌های متعددی است که عمدتا چهار تعریف را عنوان کرده اند: علم به معنای اعم، یعنی مطلق آگاهی فهم؛ علم به معنای عام، «باور صادق موجه»...

يکشنبه، 17 تير 1397

تحلیل نظریه حاکمیت جهان‌بینی دینی بر علم

جایگاه اصلی مبحث دینی و سکولار بودن علوم، در علوم انسانی است که دکتر گلشنی چندان بدان نپرداخته و حکم علم دینی در طبیعات را به علوم انسانی سرایت...

يکشنبه، 10 تير 1397

پیش‌فرض‌های مؤثر در علم و تکنولوژی

پیش‌فرض‌های مؤثر در علم دو تقسیم دارند: اول اینکه پیش‌فرض‌ها یا مدلل‌اند یا معلل و ما گفتیم که از پیش‌فرض‌های مدلل در برساختن گزاره‌های علمی...

پنجشنبه، 7 تير 1397

عجیب‌تر از او ندیدم!

شاخه‌های مختلف علوم ریاضی و نجوم چنان در هم تنیده‌اند که گاه تفکیک کامل این دو، به سختی امکان‌پذیر است؛ هم از این‌رو بود که اغلب ریاضی‌دانان...

يکشنبه، 30 ارديبهشت 1397

دانشمندی را نمی‌شناسم!

در مراکش عصر مرینی، تحقیق و نگارش در شاخه‌های مختلف ریاضیات و نجوم در قیاس با دانش‌های نقلی به شکلی کم‌فروغ‌تر، اما به صورت جدی ادامه یافت و...

يکشنبه، 30 ارديبهشت 1397

اتخاذ شیوه‌های شاذ

به رغم اینکه نشانی از مخالفت سلاطین مرینی با اطباء در دست نیست و حتی به هنگام درمان بیماری‌ها به استمداد از این پزشکان ناگزیر بودند، اما در سرتاسر...

يکشنبه، 30 ارديبهشت 1397

راهی برای سلطه‌ی فرهنگی

نظام آموزشی مرینیان در مراحل آموزش مقدماتی و متوسطه، تقریباً تلفیقی بود از آنچه که در حکومت‌های پیشین مغربی و گاه اندلسی چون موحدون وجود داشت...

جمعه، 14 ارديبهشت 1397

دانشمندانی که غرق شدند

سلاطین مرینی اغلب در جریان نهضت علمی- ادبی مراکش، نقشی ارزنده ایفا می‌کردند؛ آنان به رغم مشکلات ناشی از امور مرتبط با حکومت، هرگز از کسب علم...

پنجشنبه، 13 ارديبهشت 1397

کیمیا در جهان اسلام

بین مسلمانان «علوم نهانی»‌(خفیّه) یا «علوم شگفت» (غریبه) همواره از دسترس عموم مردم دور بودند و جنبه‌ای پنهانی و سرّی داشتند. یکی از معروف‌ترین...

پنجشنبه، 23 فروردين 1397

طبیّعیات اسلامی

آن چه را امروزه به نام دانش فیزیک می‌خوانند،‌ دقیقاً نمی‌توان با دانش مسلمانان در مورد طبیعت منطبق و یکسان دانست. درمیان مسلمانان بحث‌هایی درباره‌ی...

پنجشنبه، 23 فروردين 1397

ستاره‌شناسی اسلامی

شناخت آسمان، ‌ستارگان و سیّارات، ‌از چند نظر برای مسلمانان مهم بوده است. یکی آن که در قرآن، آیات زیادی درباره‌ی خورشید و ستارگان و تفکّر در مورد...

پنجشنبه، 23 فروردين 1397

ایران، مرکز علمی جهان

از زمان پیدایش اسلام در عربستان، مسجد به عنوان مرکزی برای کارهای علمی، جایگاه خاصّی پیدا کرده بود. این سنّت در ایران هم ادامه پیدا کرد و تقریباً...

يکشنبه، 20 اسفند 1396

بازسازی دانش ایرانی

وقتی مغولان کار تسخیر ایران را تمام کردند و آتش جنگ خوابید، دانشمندان ایرانی به فکر بازسازی علمی ایران افتادند.

پنجشنبه، 10 اسفند 1396

پزشکی اسلامی

پزشکی از مشهورترین جنبه‌های تمدّن اسلامی و از شاخه‌هایی است که مسلمانان در آن درخشندگی فراوان یافته‌اند. علاوه بر مسلمانان،‌ غریبان نیز از دستاوردهای...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

ریاضیات اسلامی

ریاضیات یکی از مهم‌ترین علومی است که مسلمانان و به ویژه ایرانیان در پیشرفت آن سهم انکارناپذیری داشته‌اند. یکی از مهم‌ترین تأثیرات مسلمانان بر...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

گالیله ؛ دانشمند، ریاضی دان، ستاره شناس

گالیله اغلب به عنوان بنیانگذار علوم مدرن شناخته می شود. او در زمینه نجوم و فیزیک بسیاری از اکتشافات را انجام داد و برای مطالعه فضا، تلسکوپ ها...

شنبه، 14 بهمن 1396

نقش دانشمندان در گسترش اسلام در هند

شبه‌قاره‌ی هند کشورهای همجوار آن از جمله ایران و سرزمین‌های عرب‌نشین از زمان‌های بسیار دور با یکدیگر دارای مناسبات فرهنگی و تمدنی بوده و ایرانیان...

سه‌شنبه، 3 بهمن 1396