بازیابی میراث گمشده

نهضت بزرگ ترجمه سبب شد که صدها اثر یونانی به زبان عربی درآید. جا دارد در اینجا از یکی از واقعیات وابسته به این نهضت که تأثیری در تاریخ پزشکی...

يکشنبه، 14 آبان 1396

ریشه‌های پزشکی اسلامی

پس از رحلت حضرت محمّد (ص) در سال 632 م / 11 هـ. ق و شکست قبایل مرکزی عربستان که بر ضد اسلام قیام کرده بودند (جنگ ردّه)، ما به بسط بی نظیر فتوحات...

جمعه، 12 آبان 1396

ناسازگاری‌های پزشکی یونانی و اسلامی

پزشکان عرب (اسلامی) از چهارسوی تحت نفوذ و تأثیر قرار داشتند: از سوی یونانیان، از سوی سریانیان، از سوی ایرانیان و از سوی هندیان. در این جریان...

جمعه، 12 آبان 1396

نگاهی به تاریخ نگاری پزشکی

در زمینه‌ی پزشکی، سنت دستنویسی و کتابت منابع وسیع فراوانی را برای ما محفوظ داشته که قسمت اعظم آن هنوز ویراسته و منتشر نشده است. آثاری که به چاپ...

جمعه، 12 آبان 1396

آغاز پزشکی در جهان عرب

وضع بهداشت اعراب بدوی و ساکنان شهرنشین عربستان [در پیش از اسلام] بایستی بسیار بد بوده باشد. مثلاً تصویری که چارلز م. دوتی و جورج ا. لیپسکی از...

جمعه، 12 آبان 1396

دانشگاه بزرگ ربع رشیدی و شهرک علمی - تحقیقاتی آن

ربع رشیدی در سال 699 ق.، در زمان سلطنت یکی از ایلخانان مغول به نام «غازان‌خان» که اسلام آورده بود و با همت وزیر کاردان او «خواجه رشید‌الدین...

سه‌شنبه، 2 آبان 1396

مدرسه بزرگ مستنصریه

هنوز دو سده از روزگار فعالیت آموزشی مدارس نظامیه شافعی مذهبان نگذشته بود که دنیای اسلام شاهد تحولی بزرگ و بی‌سابقه در تأسیس مدارس مذهبی وابسته...

سه‌شنبه، 2 آبان 1396

رصدخانه مراغه

رصدخانه عظیم مراغه به گواه محققان و آگاهان فن، بزرگ‌ترین و علمی‌ترین آکادمی علوم عقلی - به معنی اعم - و دانش اخترشناسی و هیئت به معنی اخص- در...

سه‌شنبه، 2 آبان 1396

مراکز آموزش عالی پزشکی در جهان اسلام

دانش پزشکی و درمان بیماران، در عربستان زادگاه اسلام، چون دیگر دانشها پیشینه‌ای ریشه‌دار و چاره‌ساز نداشت و رسیدگی به دردمندان وامر درمان بیماران،...

سه‌شنبه، 2 آبان 1396

مدارس نظامیه

یکی از رویدادهای مهم علمی- مذهبی نیمه دوم قرن پنجم قمری، تأسیس مدارس نظامیه توسط خواجه نظام‌الملک طوسی وزیر مقتدر سلجوقیان بود. این مدارس، به...

سه‌شنبه، 2 آبان 1396

بیت‌الحکمه و دارالعلم

از جمله مراکز علمی - آموزشی که پیش از پیدایش و گسترش مدارس در جهان اسلام، به خصوص در حوزه عراق و نمونه‌ای از آن در مصر به صورت محدود خودنمایی...

سه‌شنبه، 2 آبان 1396

آموزش عالی زنان

به طور کلی در دین مقدس اسلام، بین مردان و زنان در فراگیری دانش تفاوتی وجود ندارد. هنگامی که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند:...

سه‌شنبه، 2 آبان 1396

آموزش عالی در منازل و مکانهای خصوصی

از زمانهای دور که آموزشهای نظری هنوز جایگاه خود را پیدا نکرده بود و بیشتر آموزشها جنبه‌ی تجربی وعملی داشت و از نسلی به نسلی دیگر و به وسیله‌ی...

سه‌شنبه، 2 آبان 1396

علم و دانش در دوره‌ی صفوی

یکی از دستاوردهای فرهنگی در عصر صفوی، گسترش، رشد و رونق حوزه علمیه شیعه در ایران است. اگرچه حوزه‌های شیعه در ایران از زمان امامان (علیهما السلام)...

پنجشنبه، 27 مهر 1396

تعیین عرض سیارات در نظریه‌ی بطلمیوس: مدل هندسی بدیع جمشید کاشانی برای حرکات سیارات پائینی

مدل کهن یونانی حرکت سیارات یکی از دستاوردهای برجسته در تاریخ علم است. موفقیت آن به عنوان مدل ریاضی برای پدیده‌ای پیچیده که وضع چند سیاره را در...

چهارشنبه، 26 مهر 1396

ابن صاعد اندلسی و مفهوم علم در تمدن اسلامی

یكی از معدود دانشمندان مسلمان كه به طور استثنایی به داشتن نگاه تبیین‌گرایانه علمی و طبیعی شهرت دارد، قاضی صاعد اندلسی است. نام دقیق وی قاضی ابوالقاسم...

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

رابطه‌ای هدف از آموختن دانش با پیشرفت آن

چند نوع هدف برای آموختن علم می‌توان در نظر داشت: 1.علم برای علم، این كه آدمی تلاش می‌كند بداند تا دانسته باشد.

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

علوم شرعی و غیرشرعی از دیدگاه غزالی

نوشته حاضر گزارشی است از آنچه غزالی (450-505) در باب نخست كتاب احیاء العلوم درباره فضیلت علم و تقسیم آن به علوم شرعی و غیرشرعی بیان كرده است.

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

دیدگاه علمای عصر صفوی درباره‌ی احكام نجومی

پرداختن به دانش نجوم آن هم از زاویه قرآن و روایات و نیز از نگاه فقه و دیگر نگاه‌های اسلامی، مبحثی است كه در تمدن اسلامی پیشینه قابل توجهی دارد....

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

احكام نجومی و اغتشاش فكری- عقلی در تمدن اسلامی

بخش قابل توجهی از رویدادهای اختیاری در عالم انسانی، تابعی از نگرش‌های نجومی بوده و هست. این مسأله اولاً در تمام عالم مطرح بوده و ثانیاً در دنیای...

سه‌شنبه، 18 مهر 1396