بیت‌هایی از فردوسی که در شاهنامه نیستند

فردوسی اشعر متفرّقه‌ی بزمی هم داشته که از آنها کمی به دست ما رسیده و از آن جمله هم همه را اصلی و صحیح نمی‌توان شمرد. دکتر اته در دو مقاله‌ی مشروح...

چهارشنبه، 29 دی 1395

شاهنامه‌ی فردوسی و اهمیت آن

شاهنامه‌ی فردوسی یک دریای عظیمی است که برای تتبّع دقیق و مشروح آن سال‌های دراز صرف وقت لازم است. این کتاب جسیم شامل قریب پنجاه هزار بیت است....

چهارشنبه، 29 دی 1395

ویژگی‌های اخلاقی فردوسی

از شکل و شمایل فردوسی چیزی در دست نداریم مگر آن که می‌توانیم بر حسب اشعاری که در مدح احمدخان لنجانی گفته (بر فرض صحّت نسبت آن اشعار) بگوئیم که...

چهارشنبه، 29 دی 1395

زمان سرایش شاهنامه

نسخه‌ی کامل شاهنامه که به نام سلطان محمود غزنوی پرداخته شده نسخه‌ای است که غالباً در دستها است. علامات و قرائنی در دست است که این نسخه در طوس...

چهارشنبه، 29 دی 1395

نگاهی به زندگانی فردوسی

سخن‌پرداز بزرگی که داستان ملی و تاریخ ایران را بر حسب روایات بومی کاملاً به رشته‌ی نظم کشید فردوسی طوسی بود که بنای پایداری از نظم برافراشت که...

سه‌شنبه، 28 دی 1395

شاهنامه‌های فارسی

اسم این شاهنامه و مؤلّف آن فعلاً فقط از یک مأخذ برای ما معلوم است و آن کتاب الآثار الباقیه تألیف ابوریحان بیرونی است. در این کتاب پس از آنکه...

سه‌شنبه، 28 دی 1395

پیشروان فردوسی

داستان‌سرائی منظوم ظاهراً از عهد قدیم طرف میل وهوس ایرانیان بوده. در شماره‌ی گذشته (صفحه‌ی 12، ستون 1، حاشیه‌ی 2) از آنچه جاحظ متوفّی سنه‌ی 255...

سه‌شنبه، 28 دی 1395

داستان ملّی ایران

شاهنامه عبارت است از داستان‌ها و افسانه‌های ملّی ایران یعنی همه‌ی قصّه‌ها و اساطیری که از قدیم سینه ‌به سینه از اسلاف به اخلاف مانده و در میان...

سه‌شنبه، 28 دی 1395

سرچشمه‌های شاهنامه

یک کتاب مهمّ در اواخر دوره‌ی ساسانیان تألیف شده که هم توان گفت مهمّترین کتب باقیه از آن دوره بوده و هم برای موضوع ما مناسبت مستقیم دارد و آن...

سه‌شنبه، 28 دی 1395

شاهنامه‌ی ابوشکور بلخی

پیش از دقیقی که شاید در حدود سنه‌ی 370 وفات یافته و حتّی شاید پیش از عهد ابوالمؤیّد بلخی که ظاهراً خیلی مقدّم بر دقیقی است شعرای دیگر فارسی زبان...

سه‌شنبه، 28 دی 1395

ابوالمؤیّد بلخی و شاهنامه

بنا به روایت کتاب قابوس‌نامه تألیفات عنصرالمعالی کیکاوس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر که در سنه‌ی 475 تصنیف شده ابوالمؤیّد بلخی یک شاهنامه‌ای...

سه‌شنبه، 28 دی 1395

شاهنامه‌ی دقیقی

کشف تاریخ صحیح زمان زندگی دقیقی کمک مهمّی به کشف تاریخ حقیق زمان فردوسی و نظم شاهنامه‌ی وی می‌تواند بکند زیرا که به نصّ صریح شاهنامه‌ی فردوسی...

سه‌شنبه، 28 دی 1395

گزارش ادوارد براون از فردوسی

پروفسور برون گوید: بنا بر شهرت افسانه‌ای عنصری و عسجَدی و فرّخی یک روز در غزنه دور هم نشسته و صحبت می‌کردند. در این اثنا یک بیگانه‌ای بر آنها...

سه‌شنبه، 28 دی 1395

آرایه‌های بدیعی صحیفة الرضا

مقاله‌ی پیش رو در پی آن است که زیبایی فنون بیانی سخنان امام رضا (علیه‌السلام) را در کتاب صحیفة الرضا آشکار سازد. این صحیه دربردارنده‌ی بخشی از...

چهارشنبه، 22 دی 1395

نگاهی به فرهنگ‌های شاهنامه (از آغاز تا امروز)

فرهنگ نویسی در ایران دارای پیشینه‌ای طولانی است. كهن‌ترین فرهنگی كه از ایرانیان باقی مانده، فرهنگی است اوستایی- پهلوی به نام اویم- ایوك (ōīm-ēwak)...

يکشنبه، 19 دی 1395

ناسیونالیسم تقلیدی در ادبیات منظوم زمینه‌ساز مشروطه

در دو دهه‌ی آغازین قرن چهاردهم هـ.ق، شعر کلاسیکِ مکتب بازگشت در حال ضعف بود، اما به حیات خود همچنان ادامه می‌داد. در عین حال، افزایش نفوذ شبه‌مدرنیست‌ها...

دوشنبه، 13 دی 1395

خصایص ادبیات منظومِ زمینه‌ساز مشروطه

ادب منظوم زمینه‌ساز مشروطه در حد فاصل سال‌های 1322 تا 1324 هـ.ق، حال‌وهوای مشهودتری پیدا می‌کند. نثر داستانی و ادبی زمینه‌ساز مشروطه نقش مهمی...

دوشنبه، 13 دی 1395

«سفرنامه‌ی حاج سیاح»، خاطرات یک روشن‌فکر غرب‌گرا

در میان آثار مکتوب مربوط به دورانِ ادبیاتِ زمینه‌سازِ مشروطه، «سفرنامه‌ی حاج سیاح» با بیان وضع فلاکت‌بار و تلخ مردم و اوضاع آشفته‌ی سیاسی آن...

دوشنبه، 13 دی 1395

درباره‌ی رمان‌واره‌ی «سیاحت‌نامه‌ی ابراهیم‌بیک»

زین‌العابدین مراغه‌ای به پیروی از میرزا ملکم و دیگر منورالفکران غرب‌زده‌‌ی شبه‌مدرنیست، گام گذاشتن در مسیر تجددگرایی سطحی و تقلید از ایدئولوژی‌های...

دوشنبه، 13 دی 1395

زین‌العابدین مراغه‌ای، نویسنده‌ی ستایشگر تجدد

تعلق و دلبستگی روشن‌فکرانه‌ی مدرنیستی زین‌العابدین مراغه‌ای، او را در مقام و موضعی قرار می‌دهد که گمان کند پیروی و تقلید از مدرنیته و تجددمآبی،...

دوشنبه، 13 دی 1395