حماسه‌ی مضحک

حماسه‌ی مضحک گونه‌ای ادبی است که در آن عناصر دو گونه‌ی ادبی کاملاً متفاوت، حماسه و طنز، برای بیان هدفی واحد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حماسه...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

جناس در طنز

جناس در لغت به معنی گونه گونه گردانیدن و هم‌جنس بودن و در اصطلاح ادبی دو واژه‌ی مشابه را با معانی متفاوت آوردن است. به هر یک از این واژگان مشابه،...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

حکایت لطیفه‌وار

نوعی روایت منظوم یا منثور ساده، و مفرح که درباره‌ی یک فرد یا حادثه است. «حکایت لطیفه‌وار» را می‌توان شکلی ابتدایی از داستان‌های کوتاه امروزی...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

توطئه‌ی ادبی

توطئه در لغت معنی مکر و حیله‌ای پنهان می‌دهد. معادل انگلیسی توطئه، intrique، معادل فرانسوی آن intrigue و معادل ایتالیایی‌اش intrigo از ریشه‌ی...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

تمثیل

معنی واژگانی تمثیل مثال‌آوردن، تشبیه کردن، یا داستان و روایتی را به عنوان نمونه بیان کردن است. معادل انگلیسی آن allegory، در انگلیسی دوره‌ی میانه...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

تفریح ساخت‌مند

برخی از مشاوران حیطه مدیریت اعتقاد دارند که از طریق طنز و تفرج می‌توان به نیروی کار انسجام بیشتری داد و کارآیی و بهره‌مندی را بالا برد. این باور...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

تقلید

نوعی نمایش طنزآمیز عصر صفویه که با تقلید لهجه‌ها و ویژگی‌های مردم شهرها و روستاهای ایران در پی سرگرم کردن تماشاگران بود. این نوع نمایش گاهی با...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

تعزیه‌ی کمیک

در اصطلاحات مربوط به نمایش تعزیه، گوشه به قطعه‌ها و تعزیه‌نامه‌هایی گفته می‌شد که کوتاه بود، ارتباط چندانی به مایه‌های اصلی عزاداری نداشت و معمولاً...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

تسکین کمیک

تسکین کمیک به صحنه‌های کمیکی گفته می‌شود که قبل یا بعد از لحظه‌های اوج تراژدی گنجانده می‌شود. این صحنه‌ها با ایجاد تقابل، ضمن این که عناصر تراژیک...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

تزریق

تزریق از ریشه‌ی عربی زرق به معنی ریا، دروغ و نفاق، دروغ بستن بر کسی و یا آمیختن شیر با آب ساخته شده است. در اصطلاح ادبی تزریق به نوعی شعر مهمل...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

تراژدی کمدی

تراژدی کمدی نوعی درام مربوط به دوره‌ی الیزابت و عصر شاه جیمز است. در اروپا از اوایل قرن هجدهم رواج تراژدی کمدی کاهش یافت و از آن به بعد فقط برخی...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

مواردی از بذله‌گویی‌های عبّاس فرات

یک شب در جلسه‌ی انجمن فکاهی توفیق، بروبچه‌ها خیلی سربه سر فرات می‌گذاشتند. تا این که بحث کشیده شد به رودخانه‌ی فرات. نوری، نویسنده‌ی قدیمی توفیق...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

پارادوکس در رمان مرحوم ماتیا پاسکال

رمان مرحوم ماتیا پاسکال اثر لوییچی پیرآندللو، اثر طنز معروفی است که اساس آن بر حالت‌ها و ذهنیت پارادوکسیکال شخصیت اصلی داستان شکل گرفته است....

دوشنبه، 11 بهمن 1395

بقال‌بازی

بقال‌بازی نوعی کمدی سنتی ایرانی بود که برای اجرا، متن از پیش تعیین شده‌ای نداشت و بداهه‌پردازی از مهم‌ترین مشخصه‌های آن بود. دو شخصیت اصلی این...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

بازشناخت

بازشناخت، اصطلاحی ادبی است که اولین‌بار در ارسطو در کتاب بوطیقای شعر در تبیین طرح داستان تراژدی یا کمدی بیان کرد. معادل یونانی بازشناخت، anagnorisis...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

احمدا

در اصطلاح ادبی، احمدا شعرهای طنزآمیز قافیه‌دار متوسطی است که زبانی ساده، شیرین و مردم‌پسند دارد. در دوران صفویه و قاجاریه هدف از سرودن شعرهای...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

ادبیات جحوری

به آن دسته از تألیفاتی گفته می‌شود که از جنبه‌هایی متفاوت به بررسی شخصیت جُحا پرداخته‌اند. جوحا شخصیتی افسانه‌ای و مشهور فرهنگ غربی است که در...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

طنزپردازی در آستانه ی مشروطیت

در ایران شیخ عطار (627-540)، سنایی غزنوی (535-473) و عبید زاکانی (772 وفات) از پیشکسوتان طنز محسوب می شوند. در ادب فارسی گاهی هجو و طنز و هزل...

يکشنبه، 24 خرداد 1394

عیدانه و عشقانه

خوب حسینقلی خان، عیدت مبارک. اما پارسال خونه تون پُر از موش بود، ولی امسال انگار خبری از موشها نیست، چه کارشون کردی؟

يکشنبه، 25 اسفند 1392

طنز سیاسی

این نوع طنز در شعر عبید زاکانی و حافظ نمود خاصی یافته و در دوره مشروطیت به مفهوم واقعی و تعالی رسیده است. ولی نمی توان گفت آغاز این نوع طنز از...

پنجشنبه، 16 آبان 1392