اثبات حركت و انكار ماهيت در فلسفه ملاصدرا

اگر كسى به فلسفه ملاصدرا توجه كند مى بيند كه اساسيترين و جالب ترين آموزه اين فلسفه، نظريه تغيير يا حركت دائمى است. من در اين مقاله به اين بحث...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

اتحاد عاقل و معقول

قاعده اتحاد عاقل و معقول از قديم الأيام مطرح بوده و گفته مى شود كه فرفوريوس درباره آن بتفصيل سخن گفته است. اين قاعده در ميان حكماى اسلامى نيز...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

معرفت شناسی از دیدگاه حکمت متعالیه(2)

چنان که در قسمت قبل اشاره شد مطابقت با واقع شرط دیگر معرفت حقیقی است و احراز مطابقت در علم از اساسیترین مسائل علم و معرفت شناسی است. در بخش مطابقت،...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

معرفت شناسی از دیدگاه حکمت متعالیه(1)

مسائل معرفت شناسی در گذشته یکی از مباحث ضمنی در فلسفة اسلامی بوده است و هیچ گاه هستة مرکزی مباحث فلسفه اسلامی نبوده است. فلاسفه معاصر همچون مرحوم...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

حکمت متعاليه ملاصدرا

در بين سالهاي 979 تا 1045 هجري قمري (برابر با 1635-1571 مسيحي) فيلسوفي مي‌زيست که نام او صدرالدين محمد معروف به ملاصدرا بود و بعدها لقب او را...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

كتابهای ملاصدرا(3)

1ـ6. الحشر: موضوع كتاب كلام و به زبان عربي مي‌باشد. اين كتاب با دو نام معرفي شده: 1ـ حشر العوام في معاد الاشياء و حشرها 2ـ طرح الكونين و رفض...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

كتابهای ملاصدرا(2)

1ـ4. سه اصل: موضوع اين كتاب عرفان و اخلاق و به زبان فارسي، در دفاع از فلسفه نگاشته شده است. در مجموع اين كتاب مرتب بر 14 باب است به اين ترتيب:...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

كتابهای ملاصدرا(1)

1ـ1. ديوان اشعار: اشعار ملاصدرا پراكنده‌هايي است كه ابياتي از آن توسط شاگرد او، فيض، در مجموعه‌اي مدون گشته و نزد حاج‌آقا ضياء بن حاج آقا مهدي...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

شهود، ماهيت و علم در ملاصدرا و تصوف(2)

سؤال سوم: آيا متعلقات معرفت برای علم خداوند ضروری است يا با علم ضروری خداوند بوجود می آيد؟ مسئلة اين قسمت اين است که آيا خداوند برای دانستن،...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

شهود، ماهيت و علم در ملاصدرا و تصوف(1)

مولوی، مجموعه ای از سخنان خود را دربارة مجالس سماع صوفيان در کتابی با عنوان فيه مافيه که معنای لغوی آن عبارت است از «در آن، چيزی است که در آن...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

سير«زمان» از ارسطو تا صدرا(3)

در مبحث جوهر و عرض از كتاب اسفار، پس از تقسيم كميت به متصل و منفصل و تقسيم متصل به پايدار و ناپايدار گفته شده است: «اما كمّ متصلي كه در ذات...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

سير«زمان» از ارسطو تا صدرا(2)

ابن سينا در كتاب الاشارات و التنبيهات در بخش الهيات و در كتاب شفا در بخش طبيعيات بتفصيل، درباره زمان بحث كرده است. وي در كتاب نخست، در نمط صنع...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

سير«زمان» از ارسطو تا صدرا(1)

سنتها و آداب مفيد و سازنده هر قوم و ملتي شايسته يادگيري و تقليد است. ما، شرقيهاي مسلمان بطور عام و شيعيان دوازده امامي بطور خاص در سنت آموزش...

يکشنبه، 28 فروردين 1390

حکمت و فلسفه چيست؟

مى توان فلسفه را ـ كه «حكمت» نيز ناميده مى شود ـ همان «معرفت» و شناخت بشرى از هستيها دانست، و تقريباً در تمام تعريفهايى كه از فلسفه يا حكمت شده...

شنبه، 27 فروردين 1390

انتقال فلسفه و علوم از جهان اسلام به اروپا(2)

همان گونه كه در قسمت قبا این مقاله گفتيم دو عامل سبب اينهمه تحولات گرديد: يكى حضور طلاب مسيحى در حوزه هاى علمى اسپانيا و كشورهاى اسلامى، و ديگر...

شنبه، 27 فروردين 1390

انتقال فلسفه و علوم از جهان اسلام به اروپا(1)

براى آنكه سير فلسفه و علم بدرستى دنبال شود، بايد از اسپانياى اسلامى و برخى مناطق ديگر غافل نبود. حكومتهايى كه- از قرن دوم هـ به بعد - بعنوان...

شنبه، 27 فروردين 1390

رسالت فيلسوف در دنياي معاصر

خداوند خرد بخش خردآفرين را سپاس مي‌گوئيم که به ما توفيق داد که بنام و ياري او و بانگيزه جستجوي حکمت و حقيقت در اينجا گردآئيم و در جهاني پر آشوب...

شنبه، 27 فروردين 1390

فلسفه ايراني، نقش مغان در تاريخ فلسفه

بايد ديد كه اين تمدن گسترده و خيره كننده، و آن فلسفه و علوم، چگونه از مشرق به مغرب رفته و به يونان رسيده است. تمدن و آداب زندگى و رسوم عرفى را...

شنبه، 27 فروردين 1390

مبانی مابعدالطبیعه فارابی

تعالیم مابعدالطبیعی فارابی برای محققین امروزی دارای پیچیدگی ها و دشواری های خاصی است. این امر نه تنها به دلیل انتساب آثار فوق الاشاره به او که...

شنبه، 27 فروردين 1390

نقش روش‌شناختي قاعده الواحد

قاعده الواحد در تاريخ پرفراز و نشيب خود در فرهنگ اسلامي ‌سه گونه عمده از مسائل را برانگيخته است: 1) تحليل مضمون و ساختار معنايي قاعده، 2) پرسش...

شنبه، 27 فروردين 1390