انسان از نگاه غزّالی

ابوحامد محمّدبن احمد غزّالی در سال 450 هجری قمری در طوس از شهرهای خراسان تولد یافت و تحصیلات خود را در همین شهر آغاز کرد و در سال 470 ه‍. به...

جمعه، 29 فروردين 1393

ارکان انسان از نگاه ابن سینا

فیلسوفان و اندیشه وران باستان به مسئله ی نفس توجه داشته اند. بعضی از حکیمان و فیلسوفان معتقدند که نفس انسان موجودی برآمده از جسم است،‌ نه موجودی...

جمعه، 29 فروردين 1393

تحریر محل نزاع در بحث اصالت وجود یا ماهیت

آنچه شیء بدان موجود است، ماهیت است یا وجود آن و یا امری ورای آن دو؟ در صورتی که آنچه موجود بدان موجود است، وجود باشد، ماهیت، امری انتزاعی است...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

دلائل متأخران در اصالت وجود

متأخران برای اثبات مدعی خود در اصالت وجود، به دلایلی تمسک جُسته اند که سه دلیل از اساسی ترین دلایل آنان ذکر می شود:

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

اصالت وجود یا ماهیت؟

در تاریخ متافیزیک کهن مابه التحقیق موجود را به وجود خاص، یا ماهیت شیء دانسته اند. بنابراین فیلسوفان دوره ی یونانی و اسکولاستیک و نیز فیلسوفان...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

زیادت وجود بر ماهیت

«ماهیت» و «وجود» دو امر مغایرند. بدین معنی که حیثیت هستی هر شیء، غیر از حیثیت چیستی آن است. تفصیل آنکه ذهن، شیء واحد را به دو امر تحلیل می کند:...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

وجود و مابه الوجود موجود

حقیقت وجود در دو هزار و پانصد سال تاریخ مغرب زمین نیست انگاشته شده و در متافیزیک پرسشی از آن به میان نیامده است و جز این هم نمی توان باشد؛ زیرا...

چهارشنبه، 27 فروردين 1393

مقایسه دیالکتیک و سیر اختصامی

سیر اختصامی طریقت فکری حکمای انسی در تحلیل از تضاد و تناقض است، و دیالکتیک منهج فکری افلاطونیان و پاره ای از حکمای جدالی مذهب دوره ی جدید در...

چهارشنبه، 27 فروردين 1393

سیر اختصامی و حکمت انسی

طریقت تفکر در حکمت انسی مقام جمع الجمع دو امر است: نخست، رسوخ از ظاهر به باطن، یا تأویل و زندآگاهی؛ و دوم، سیر اختصامی، که جمع الجمع آن دو را...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

دوره های تأویل اختصامی

سیر تأویل، سیر از ظهور به بطون است و سالک ابتدا از ظواهر و واقعیت ها به حقایق و ماهیات که همان اَعیان ثابته است سیر می کند و سپس از عین، به کُنه...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

منطق در حکمت انسی

نظر حکمای اُنسی در باب ماهیت، با نظر فیلسوفان در این خصوص تمایز و تفاوتی عمیق دارد. فیلسوفان همواره از ماهیت و حقیقت امور، پرسش کرده اند، لیکن...

سه‌شنبه، 26 فروردين 1393

تقابل مستضعف و مستکبر

اهل اُمت واحده ی سرآغازِ تاریخ، نیست انگار نبودند و در قرب وجود مأوی داشتند و نیوشای ندای وجود بودند. از این رو، میان تفکر حکمت اُنسی و تفکر...

دوشنبه، 25 فروردين 1393

حکمت عملی در ساحت حکمت انسی

حکیمان انسی ضمن التزام به شرع، سلوک را نیز ضروری دانسته اند. سلوک سیر طریقی است که سالک را از ظاهر شریعت به باطن آن یعنی حقیقت می رساند، توضیح...

دوشنبه، 25 فروردين 1393

مسائل حکمت اولی در ساحت حکمت اُنسی

مهمترین بحث حکمت انسی، بحث از وجود و احکام و تجلیات وجود است، که عارفان آن را علم توحید نیز نامیده اند. زیرا چنانکه گفته شد موضوع حکمت اولی در...

دوشنبه، 25 فروردين 1393

اتحاد الهیات در حکمت اُنسی

در حکمت اُنسی، تمایزی میان هستی شناسی به معنای اَعم و هستی شناسی به معنای اَخص وجود ندارد و حکمای اُنسی، حکمت الهی یا هستی شناسی را به دو بخش...

دوشنبه، 25 فروردين 1393

تعریف حکمت

کلمه ی حکمت در مواضع متعددی از کلام الله مجید آمده و اغلب نیز قرین «کتاب» قرار گرفته است. همین اقتران کتاب و حکمت، قرینه ای تواند بُوَد که هوشیاران...

دوشنبه، 25 فروردين 1393

چهار گونه حکمت

در هر دوره از ادوار تاریخ، تفکر انسان واجد دو ساحت علم حضوری و حصولی است. از جانب دیگر، نیز بشر در سیر معنوی خود، با کلام الله و کتب آسمانی نسبت...

دوشنبه، 25 فروردين 1393

آیا غزالی فلسفه ستیز بود؟

آنچه از مواجهه ی غزالی با فلاسفه مشهور است این است که وی فلسفه ستیزی تمام عیار است که اندیشه های ضد فلسفی اش توانسته ماهِ فلسفه را به محاق برد...

شنبه، 16 فروردين 1393

مختصری از زندگی ابوحامد غزالی

ابوحامد محمد بن محمد بن محمد بن احمد غزالی معروف به زین الدین و ملقب به حجت الاسلام در سال 405ق در حوالی طوس متولد شد. پدر وی علی رغم نداشتن...

شنبه، 16 فروردين 1393

المنقذ من الضلال: زندگی خودنوشت غزالی

ابوحامد غزالی (505-450ق) از تأثیرگذارترین دانشمندان و اندیشمندان جهان اسلام است که در حوزه های مختلف علمی در جهان اهل تسنن و تشیع همواره محل...

شنبه، 16 فروردين 1393