عامری و یونانیان

ابوالحسن محمد بن یوسف العامری، تا امروز چنانکه باید در اروپا شناخته نشده است. با این همه، این ایرانی که از مردم خراسان بود، در سلسله ی فیلسوفانی...

يکشنبه، 9 مهر 1391

فیلسوف عرب

ابویوسف ابن اسحق الکندی نخستین فیلسوف است که اگر چه همه ی نوشته های او در دست نیست، دست کم قسمتی از آثارش برجای مانده است. او در حدود سال 185...

يکشنبه، 9 مهر 1391

رازی، پزشک و فیلسوف

پزشک معروف، فیلسوف نادرالوجود، ایرانیی با شخصیتی نیرومند، محمدبن زکریای رازی در حدود سال 250 هجری/ 864 میلادی در ری ( واقع در دوازده کیلومتری...

يکشنبه، 9 مهر 1391

دائرة المعارف «اخوان الصفا»

چنین سنت شده است که عنوان این جمعیت فکری که مرکزش در بصره بود و این عنوان را به خود داده بودند «برادران خلوص و دوستان وفا» ترجمه شود. راجع به...

يکشنبه، 9 مهر 1391

زندگانی و آموزه های ابوریحان بیرونی

ابوریحان محمد بن احمد بیرونی خوارزمی، از بزرگترین دانشمندان ایرانی است، که به گفته ی بیشتر کسانی که درباره ی او به تحقیق پرداخته اند، در سال...

پنجشنبه، 30 شهريور 1391

محفل رازآلود برادران

«اخوان الصّفا» (1) نام گروهی سرّی است که فعالیت خود را در قرن سوم هجری (نهم میلادی) شروع کردند و اوج معروفیت آنها در اواخر قرن چهارم هجری (دهم...

پنجشنبه، 30 شهريور 1391

بازخوانی تقریر ابن‌سینا از برهان صدیقین(1)

مسأله اصلی این مقاله تقریر ابن سینا از برهانِ صدّیقین است. برای تبیین این مسأله می‌توان پرسید سرآغاز طرح برهان صدیقین به کدام یک از حکمای اسلامی...

چهارشنبه، 15 شهريور 1391

بازخوانی تقریر ابن سینا از برهان صدیقین(2)

در این بخش تلاش خواهیم کرد برهان صدیقین را از آثار مختلف ابن‌سینا تبیین کنیم. پیش از این لازم است نگاهی به آثار او بیفکنیم تا دریابیم او در کدام...

چهارشنبه، 15 شهريور 1391

بازخوانی تقریر ابن سینا از برهان صدیقین(3)

اکنون به سراغ اشکال‌هایی می‌رویم که حکمای بعدی با دقت و تامل در تقریر ابن‌سینا از برهان صدیقین ارائه کرده‌اند. با بررسی متون حکمت اسلامی می‌توان...

چهارشنبه، 15 شهريور 1391

تأملی در تلقی ژیلسون از هستی شناسی ابن سینا (3)

از نظر ژیلسون، فرض ممکن بالذات فرض معقولی نیست. از نظر ابن‌سینا، ماهیت چه قبل از عروض وجود و چه بعد از آن، حالت امکان را دارد. از نظر ابن‌رشد...

دوشنبه، 13 شهريور 1391

تأملی در تلقی ژیلسون از هستی شناسی ابن سینا (4)

به گمان ژیلسون، فلسفة ابن‌سینا به موجَبیت واجب منتهی می‌گردد؛ زیرا اگر وجود برای واجب ضرروی باشد و ممکنات مظاهر همان واجب‌الوجود باشند، در این...

دوشنبه، 13 شهريور 1391

تأملی در تلقی ژیلسون از هستی شناسی ابن سینا (1)

اتین ژیلسون (1884 ـ 1978) قرون وسطا شناسی که به فیلسوفان این دوره به خصوص توماس آکویناس علاقة فراوانی دارد، در اثر معروف خود، هستی در اندیشة...

دوشنبه، 13 شهريور 1391

تأملی در تلقی ژیلسون از هستی شناسی ابن سینا (2)

از نظر ژیلسون ابن‌سینا وجود و ماهیت را دو امر متمایز می‌داند؛ به این صورت که ماهیت یک جوهر اصیل است و وجود عرض آن به شمار می‌آید؛ چون وجود امری...

دوشنبه، 13 شهريور 1391

تقسیم مفاهیم کلی از دیدگاه فلاسفه مشاء(3)

ملاهادی سبزواری برای تمایز میان اقسام معقولات، اقسام عروض را مطرح کرده‌ است. البته این معیار را قبل از وی نیز عبدالرزاق لاهیجی در کتاب شوارق...

دوشنبه، 13 شهريور 1391

تقسیم مفاهیم کلی از دیدگاه فلاسفه مشاء (1)

یکی از ابتکارات فلاسفه اسلامی، تقسیم‌بندی معقولات و مفاهیم کلی است. توجه به اقسام معقولات، مشکلات فراوانی از مباحث معرفت‌شناسی و فلسفه را حل...

دوشنبه، 13 شهريور 1391

تقسیم مفاهیم کلی از دیدگاه فلاسفه مشاء(2)

خواجه نصیر در آثار منطقی و فلسفی خود به صورت پراکنده به دو قسم معقولات اشاره دارد. از نظر محقق طوسی، معقولات دو گونه‌اند: معقولات اولی و معقولات...

دوشنبه، 13 شهريور 1391

عقاید حکمی محمد بن زکریای رازی

کمتر کسی از عالمان شرق و غرب یافته می شوند که درباره مقام رازی در طب و طبیعیات سخنی نشنیده یا نخوانده باشد.وی در دنیای پیش ازما همیشه به عنوان...

سه‌شنبه، 24 مرداد 1391

نگاهي كلي به حيات شیخ محمود شبستري از تولد تا مرگ

سعد الدين محمود بن عبدالكريم يحيي شبستري در نيمه دوم قرن هفتم هجري در شبستر به دنيا آمد. ناحيه اَرْوَنَقْ و اَتراب كه شبستر مركز آن به شمار می‌رود،...

يکشنبه، 23 بهمن 1390

ميراث سينوي

امروزه هرگاه سخن از يکي از فيلسوفان گذشته ما به ميان مي آيد، از جمله پرسش ها و شايد اولين پرسشي که مطرح مي شود، اين است که: آيا آن فيلسوف براي...

سه‌شنبه، 20 دی 1390

ابن باجه: زمانه و فلسفه او

اِبْنِ باجّه‌ (Avempace) ، ابوبكر محمد بن‌ يحيي‌ بن‌ الصائغ‌ التُجيبي‌ مشهور به‌ ابن‌ باجه‌ (فوت‌ در سال‌533ق‌/1139م‌)، فيلسوف‌، دانشمند، شاعر...

يکشنبه، 4 دی 1390