بررسی تاریخ و اندیشه های نهضت حروفیه

عوامل مختلفی را می توان برای شکل گیری نهضت ها و جنبش ها برشمرد. حروفیه فرقه ای به رهبری فضل الله استرآبادی بودند که در ادامة جنبش های مردمی در...

دوشنبه، 12 خرداد 1393

آغاز عقلانیت فلسفی در میان مسلمانان

متکلّمان کسانی هستند که با دلیل های عقلی به دفاع از عقیده های دینی می پردازند. طلیعه های معرفت کلامی در جدل خطابی آشکار گردید که در پیرامون اختلاف...

پنجشنبه، 8 خرداد 1393

نقش نهضت ترجمه در نهضت فرهنگی مسلمانان

فیلسوفان مسلمان، از جمله ابونصر فارابی نظریه های خود را بر پایه کتاب های ترجمه شده ی به عربی استوار می ساختند، بی آنکه به متن های یونانی مراجعه...

پنجشنبه، 8 خرداد 1393

فهرست مترجمان نهضت ترجمه و ترجمه های ایشان از فلسفه ی یونانی

سُرْیانیان بیش از دویست متن از میراث مکتوب یونانی را به زبان عربی ترجمه کردند، از جمله کتاب های بقراط (د: 260ق.م) و جالینوس(131 -200م) را در...

پنجشنبه، 8 خرداد 1393

علل آغاز نهضت فرهنگی در جهان اسلام

در عصر عبّاسی، نهضتی فرهنگی شکل گرفت که به خصوص از راه ترجمه ی علوم و فنون ملّت های پیشین و فلسفه ی یونانی، بیشترین بخش تولید علمی جهان را در...

پنجشنبه، 8 خرداد 1393

مکتب شیراز

مقطعی که بنام مکتب شیراز معرفی می شود دوره ی زمانی در حدود دو قرن است که می توان آغاز آن را زمان خواجه نصیرالدین طوسی و پایان آنرا ظهور میرداماد...

يکشنبه، 14 ارديبهشت 1393

حوزه شیراز در تاریخ فلسفه اسلامی

استادان گرامی، دانشمندان، دانشجویان و حضار محترم، من از سالها پیش به این پرسش می اندیشیده ام که چه نسبتی میان فلسفه و تاریخ هست؟ و درصدد بوده...

يکشنبه، 14 ارديبهشت 1393

جمعیّت ناشناخته

شناخت عمومی و غیرمحققانه از محتوای رسائل اخوان الصّفا، آن را مجموعه ای از معارف فلسفی و عرفانی و حتی صوفی گرایانه می داند و کمتر به آن به عنوان...

دوشنبه، 1 ارديبهشت 1393

هویت اخوان الصفا

اخوان الصفا از نهضت های مهم فکری - سیاسی قرن چهارم هجری است که در نزدیک کردن حکمت یونانی و دین اسلام استوارترین قدم ها را برداشته است. (1) آنان...

يکشنبه، 31 فروردين 1393

اسماء و اعیان ثابته

اسماء را به اعتبارات گوناگون تقسیم نموده اند ولی آنچه در صدر همه ی تقسیمات متعددی که در اسماء وجود دارد، قرار گرفته است، انقسام اسماء به دو قسم...

جمعه، 29 فروردين 1393

مراتب ذات

پس از آنکه ابن سینا در "شفا" و به تبع او بهمنیار در "التحصیل" لحاظات سه گانه ی ذات (لابِشرط، بِشرط لا، بِشرط شیء) را طرح نمودند، این پرسش بسیار...

جمعه، 29 فروردين 1393

اقسام اصالت ماهیت

قائلان به اصالت ماهیت، به سه گروه اساسی انقسام حاصل می نمایند: نخست، کسانی که ملاک تحقق همه ی امور را اعم از واجب و ممکن، به ماهیت آنها می دانند؛...

جمعه، 29 فروردين 1393

مابه التحقیق موجود

در 2500 سال تاریخ متافیزیک، از حقیقت وجود پرسش نشده است و مذاهب متعدد فلسفی تنها به این پرسش پاسخ گفته اند که مابه التحقیق موجودات، چیست. مذاهب...

جمعه، 29 فروردين 1393

اصالت ماهیت

نیست انگاری، کنه و ماهیت متافیزیک است. از همین روی، تمامی مسالک و نحل فلسفی، اعم از قائلان به اصالت وجود یا ماهیت، حقیقت وجود و به تبع آن، حقیقت...

جمعه، 29 فروردين 1393

انسان از نگاه غزّالی

ابوحامد محمّدبن احمد غزّالی در سال 450 هجری قمری در طوس از شهرهای خراسان تولد یافت و تحصیلات خود را در همین شهر آغاز کرد و در سال 470 ه‍. به...

جمعه، 29 فروردين 1393

تحریر محل نزاع در بحث اصالت وجود یا ماهیت

آنچه شیء بدان موجود است، ماهیت است یا وجود آن و یا امری ورای آن دو؟ در صورتی که آنچه موجود بدان موجود است، وجود باشد، ماهیت، امری انتزاعی است...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

دلائل متأخران در اصالت وجود

متأخران برای اثبات مدعی خود در اصالت وجود، به دلایلی تمسک جُسته اند که سه دلیل از اساسی ترین دلایل آنان ذکر می شود:

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

اصالت وجود یا ماهیت؟

در تاریخ متافیزیک کهن مابه التحقیق موجود را به وجود خاص، یا ماهیت شیء دانسته اند. بنابراین فیلسوفان دوره ی یونانی و اسکولاستیک و نیز فیلسوفان...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

زیادت وجود بر ماهیت

«ماهیت» و «وجود» دو امر مغایرند. بدین معنی که حیثیت هستی هر شیء، غیر از حیثیت چیستی آن است. تفصیل آنکه ذهن، شیء واحد را به دو امر تحلیل می کند:...

پنجشنبه، 28 فروردين 1393

آیا غزالی فلسفه ستیز بود؟

آنچه از مواجهه ی غزالی با فلاسفه مشهور است این است که وی فلسفه ستیزی تمام عیار است که اندیشه های ضد فلسفی اش توانسته ماهِ فلسفه را به محاق برد...

شنبه، 16 فروردين 1393