تاريخ فلسفه اسلامي چگونه ممکن است؟

يکي از مسائلي که اين روزها در ميان اهالي فلسفه اسلامي از آن سخن به ميان مي آيد ضرورت توجه به تاريخ فلسفه اسلامي و نگارش آن است. البته از حدود...

پنجشنبه، 18 اسفند 1390

اتحاد فيلسوف، انديشه فلسفي و تاريخ فلسفه

1.مشتق در نحو و دستور زبان به معناي لغتي است که لغت ديگري ساخته شده باشد. در زبان عربي، که ريشه بيشتر کلمات سه تايي است و بخش کوچک تري از کلمات...

پنجشنبه، 18 اسفند 1390

تاريخ نگاري فلسفه اسلامي

فلسفه اسلامي همچون ساير انديشه ها از فراز و فرود و گذشته اي برخوردار بوده که در دوره هايي، به اين گذشته توجه نشده است. اگرچه فلسفه از علوم اوايل...

پنجشنبه، 18 اسفند 1390

تاملي درباره مطالعات تاريخي و موانع آن چون تاريخ در جريان

از آنجا که مطالعه وسائل علمي بدون در نظر داشتن سير تطور آنها جز مطالعه اي خام و ساده انگارانه نخواهد بود، سامان دهي مطالعات علمي با رويکرد تاريخي...

پنجشنبه، 18 اسفند 1390

پراگماتيسم اسلامي؟!

سابقه آشنايي ايرانيان با فرهنگ و فلسفه غرب اندکي بيش از يکصد سال است و در واقع درست پس از انقلاب مشروطه بود که تماس ايرانيان با فرهنگ غرب بيشتر...

چهارشنبه، 10 اسفند 1390

مفاهیم فلسفی در گلشن راز

از نظر اهل عرفان، تفكر (فكرت) قلبي تنها می‌تواند انسان را به شهود حق و معرفت حقيقي برساند. تفكر قالبي كه مبتني بر استدلال و ادراك حسي و عقلي...

يکشنبه، 23 بهمن 1390

شبستري و مشايخ صوفي

شبستري از مشايخ بزرگ عرفان در سعادت نامه خود ياد كرده است. بابا فرج تبريزي (متوفي 568 ه. ق): عارف نامدار اهل تبريز از آن جمله است. بابا فرج يكي...

يکشنبه، 23 بهمن 1390

فلسفه علم كلام

فلسفه علم كلام، تنها به مسائل كلام نظر دارد; تا معلوم شود كه‏آيا متكلم به شيوه جدل پايدار و وفادار مانده، يا -احيانا- به‏ورطه خطابه و سفسطه افتاده...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

منبع و الهام بخش فلسفه اسلامى

مؤلف مقاله در صدد آن است كه اثبات كند كه فلسفه اسلامى، فلسفه يونانى-اسكندرانى نيست كه لباس عربى به تن كرده است، همانطور كه بعضى روشنفكران مسلمان...

چهارشنبه، 30 آذر 1390

فيلسوفان مسلمان و حکمت خسرواني

ديرسالي است که سهروردي به عنوان حکيمي عارف که در ضمن دلبستگي هاي خاصي نيز به ايران و حکماي عصر باستانش داشت، مورد توجه فراگيري قرار گرفته است....

دوشنبه، 7 آذر 1390

نگاهی به مکتب‌های فکری، فلسفی و عرفانی در جهان اسلام

عرفان و تصوف را میتوان به‌عنوان عشق به مطلق تعریف کرد؛ زیرا نیرویی که معرفت حقیقی را از زهد و ریاضت‏کشی محض جدا میسازد، همان عشق و محبت است.*...

يکشنبه، 1 آبان 1390

عدم ثبات و فقدان حاکميت تفکر فلسفي در ايران معاصر

فلسفه ي سياسي، هرگونه تأمل عقلي از چيستي زندگي و نظم سياسي، تعيين جهت و هدف و غايت آن و بيان اصول سامان دهي جامعه و حکومت و تحقق آنها مي باشد....

چهارشنبه، 25 خرداد 1390

ساختمان اساسي تفكر فلسفي در اسلام

در اینجا میخواهم از یكی از مهمترین گونههای فعالیت فلسفی فكر شرقی كه افكار برخی از برجستهترین فلاسفه ایران، بهترین نمونه آن است، سخن بگویم. من...

دوشنبه، 19 ارديبهشت 1390

مسأله شناخت در فلسفه اسلامي

مسئله شناخت يکي از مهمترين مسائل فلسفي بويژه در قرون اخير بوده و دشواري آن و راههاي رسيدن آن به واقعيت, سبب شده که بسياري از انديشمندان غربي...

سه‌شنبه، 30 فروردين 1390

ذره‌ گرايي‌ در آغاز انديشة‌ اسلامي‌

ملاصدرا به‌ ذره‌ گرايي (atomism) علاقه‌اي‌ نداشت‌؛ زيرا معتقد بود كه‌ اشياء را مي‌توان‌ تا بينهايت‌ تقسيم‌ كرد. اما وي‌، بخوبي‌، مي‌دانست‌ كه‌...

سه‌شنبه، 30 فروردين 1390

مسئلة اعجاز و كرامت*

بحث از اعجاز و معجزه و كرامت اگر چه داراي ابعاد گوناگون است و از ديدگاههاي بسياري مي‌توان به آن نگريست اما جايگاه اصلي آن علم كلام است و علم...

دوشنبه، 22 فروردين 1390

بررسي مقايسه‌اي نظريات غزالي و سوئين‌برن در باب جاودانگي

علاقه به جاودانگي با حيات بشر عجين شده است. از اينرو كمتر كسي را مي‌توان يافت كه به اين مسئله نينديشد. توجه به تاريخ زندگي بشر، نشان مي‌دهد كه...

شنبه، 20 فروردين 1390

مقايسه تطبيقي برخي مباني نظامهاي فلسفي(سينوي، رشدي و صدرايي) (10)

1. وجود صرف كه وجودش نه متعلق بـغير است و نه مقيّد بـقيدي (يعني نه حيثيتِ تقييديه دارد و نه حيثيت تعليليه) و اين همان است كه عرفا هويت غيبيه...

شنبه، 20 فروردين 1390

عقل نظرى و عملى از ديدگاه مرحوم نراقى و تاثير اين دو در يكديگر

يكى از مباحثى كه حكما كم و بيش از آن بحث نموده‏اند عبارت است از تقسيم عقل به نظرى و عملى. قبل از اين‏كه نظر حكما در اين باره آورده شود، گفتارى...

جمعه، 27 اسفند 1389

بررسى نگرش نراقى در منازعه ابن عربى و سمنانى، پيرامون وحدت وجود

1. ابن عربى، قائل به وحدت وجود بوده و در پى او گروهى از عرفا هم چون قونوى، ملا عبدالرزاق كاشانى، قيصرى و... اين قول را برگزيدند. 2. علاء الدوله...

جمعه، 27 اسفند 1389