عقل در قرآن

عقل در کنار حس و دل به عنوان يکي از ابزار کسب معرفت از ديدگاه قرآن داراي جايگاه مهمي است؛ اگرچه خود لفظ عقل در قرآن ذکر نشده اما مشتقّات و مترادف‌هاي...

سه‌شنبه، 30 خرداد 1396

ارزش‌سنجي معرفتي در قرآن کريم (1)

پژوهش درباره مقوله معرفت، و مؤلفه‌ها و مسائل حول آن، از دغدغه‌هاي مهم و بنياديني است که در دانش‌هاي معرفت‌شناسي، فلسفه، منطق، تفکر نقدي و فلسفه...

دوشنبه، 29 خرداد 1396

ارزش‌سنجي معرفتي در قرآن کريم (2)

انسان‌ها در طول زندگي، خود را در موقعيت‌هايي قرار مي‌دهند که مولّد باورهاي نادرست و ناشايست هستند و همچون غل و زنجير، او را از راهيابي به معرفت...

دوشنبه، 29 خرداد 1396

تعريف در قرآن کريم (3)

قلمرو تعريف، شامل حيطه تصورات و مفاهيم است و تصديقات را دربرنمي‌گيرد. به عبارتي، هرچند در برخي موارد، ميان تصور و تصديق، همراهي و مقارنت هست،...

دوشنبه، 29 خرداد 1396

منطق در قرآن

قرآن خود را عربي مبين و بدون اعوجاج معرفي مي‌کند و بنابراين تعاليم آن بايد براساس قوانين فهم و از جمله قوانين منطق باشد که قوانين فکر و انديشه...

دوشنبه، 29 خرداد 1396

تعريف در قرآن کريم (2)

منابع تعريف، عبارت‌اند از ابزارهاي شناختي انسان که در فرآيند تعريف دخالت و تأثير دارند. از آنجا که تعريف، مفيد تصور است، طبيعتاً منابع تعريف...

دوشنبه، 29 خرداد 1396

اقسام معرفت در قرآن کريم

در قرآن کريم علم از منظرهاي مختلف تقسيم شده است؛ گاهي به لحاظ ابزار مثل علم از طريق حواس و يا غيرحواس و تقسيم حواس نيز به حواس ظاهري و باطني...

دوشنبه، 29 خرداد 1396

تعريف در قرآن کريم (1)

هرچند تعاريف قرآني، تعاريف منطقي نيستند و قرآن کريم، اهدافي غير از اهداف منطقي صرف دارد، مي‌توان گفت قرآن کريم به تعريف در معناي وسيع آن، اهتمام...

دوشنبه، 29 خرداد 1396

امکان معرفت از ديدگاه قرآن کريم

يکي از ويژگي‌هاي اسلام و فرهنگ قرآن، واقع‌گرايي معرفتي است. آيات قرآن سرشار از بيان‌ها و تذکراتي است که انسان را به کسب شناخت از عالم هستي و...

دوشنبه، 29 خرداد 1396

آغاز دشمنی یهود با اهل اسلام

روند تیرگی روابط پیغمبر و یهود از زمانی آغاز شد که پیغمبر تصمیم گرفت قبله را از مسجدالاقصی در قدس به مسجدالحرام در مکه تغییر دهد، تصمیمی که...

چهارشنبه، 23 فروردين 1396

قصص قرآنی و حقیقت تاریخی

ما در این‌جا به مسئله‌ای که در دوران جدید ذهن محققان قصص قرآنی را به خود مشغول داشته است، یعنی مسئله‌ی رابطه میان قصص قرآنی و حقایق تاریخی نخواهیم...

چهارشنبه، 23 فروردين 1396

تطور رابطه‌ی دعوت محمدی با اهل کتاب در قرآن

در این نوشته موضع قرآن را در قبال اهل کتاب ابتدا در مرحله‌ی مکی و سپس در مرحله‌ی مدنی بررسی می‌کنیم.

دوشنبه، 21 فروردين 1396

بازتنظیم رابطه با اهل کتاب

سوره‌ی اعراف همان‌گونه که از خلال یادآوری پیامبران عربی که از زمره‌ی پیامبران اهل کتاب نبودند، به بازتنظیم رابطه عرب با امر نبوت در گذشته‌ی آن‌ها...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

نظریه‌ی جابری درباره‌ی قصه‌های قرآن

جابری در کتاب [رهیافتی به قرآن کریم] کوشیده است نظریه‌ی جدیدی درباره‌ی قصص قرآن ارائه دهد. او نیز همچون عموم مفسران معاصر به رویکرد هدایت محور...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

فلسفه و هدف قصه در قرآن

درباره‌ی قصص قرآن علاوه بر آنچه در تفاسیر آمده است، از دیرباز تاکنون شاهد تک‌نگاری‌های فراوانی هستیم. از آثار گذشتگان در زمینه‌ی قصص قرآن که...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

نصاری و مسئله‌ی تثلیث با تکیه به قرآن

قرآن از پیروان دیانت مسیح با نام «نصاری» یاد می‌کند و در این کتاب لفظ «مسیحیت» یا «مسیحی» نه به صورت مفرد و نه به صورت جمع به کار نرفته است....

دوشنبه، 21 فروردين 1396

سنت‌های اجتماعی در قرآن از منظر امام خمینی (ره)

در روند جامعه و تحولات تاریخ یک سلسله قوانین و سننی حاکم است و تغییرات و تحولات و شکست و کامیابی جامعه تصادفی نیست. این مسأله زیربنای علم جامعه‌شناسی...

چهارشنبه، 11 اسفند 1395

سازوکارهاي سياسي مهار قدرت

هنگامي که بحث از مهار حقوقي- سياسي قدرت به ميان مي‌آيد، وارد حوزه‌ي مهار بيروني شده‌ايم. طرح اين بحث براي آن است که مهار دروني نيز داراي اشکال‌هايي...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

آسيبهاي نفسانيِ قدرت سياسي

اصطلاحي در دانش روان‌شناسي وجود دارد که آن را «اختلال شخصيتي خودشيفتگي» مي‌نامند و به معناي آن است که فرد بيمارگونه عاشق و شيفته‌ي خود شود. البته...

دوشنبه، 11 بهمن 1395

آسيبهاي عملي قدرت سياسي

پس از شکل‌گيري ديدگاه صاحب قدرت، نگرش او بر عمل و کارکردش اثر مي‌گذارد. وقتي در نگاه قدرتمند، رأي و نگره‌ي او غيرقابل نقد باشد، بهترين بستر براي...

دوشنبه، 11 بهمن 1395