نظریه غزالی درباره عشق الهی (3)

در حالی که غزالی در فصل پیشین ثابت می‌‌کند که خداوند سزاوارترین متعلّق عشق است، در فصل چهارم به بحث درباره روشی می‌‌پردازد که انسان از طریق آن...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

نقد ملاصدرا بر غزالی

نویسنده ضمن اشاره به وجود مشابهت بسیار در سلوک فکری و روحی و جایگاه متفاوت «برهان» در نظام فکری غزالی و ملاصدرا به مطالعه تطبیقی دیدگاه‌های این...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

نظریه غزالی درباره عشق الهی (1)

این نوشته ترجمه بخش اول کتابی است از بنیامین آبراهاموف که در آن به بررسی دیدگاه غزالی در باب عشق الاهی می‌‌پردازد. گرچه آثار متعدد غزالی چون...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

ویژگی ترکیبی اخلاق غزالی (1)

این نوشته ضمن اشاره به تحول عقلی غزالی به کندوکاو در باب ماهیت نظریه اخلاقی غزالی برحسب آثار دوره عرفانی‌اش می‌‌پردازد. مشخصه مهم نظریه اخلاقی...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

ویژگی ترکیبی اخلاق غزالی (2)

مشخصه مهم نظریه اخلاقی غزالی، ماهیت ترکیبی آن است. این ویژگی را با تحقیق در منابعی که غزالی از آنها استفاده کرده است، می‌توان فهمید. چنین تحقیقی...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

هرمنوتیک صوفیانه‌ی غزالی

نویسنده کوشیده است تا با اتکاء به آثاری چون جواهر القرآن و کتاب هشتم احیاء العلوم غزالی به هرمنوتیک صوفیانه غزالی در قالب طرح ماهیت، زمینه‌ها...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

غزالی و تشیع زیدی

هرچند نگاه غالب در تاریخ فلسفه و کلام اسلامی، غزالی را شافعی و از پیروان مذهب شافعی می‌دانند، اما انتساب برخی آثار از جمله «سرّ العالمین» به...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

صوفی شالوده‌شکن (1)

این نوشتار ضمن طرح ویژگی‌های گفتمان پسا علمی- عقلی غزالی (غزالی صوفی) می‌‌کوشد تا پاسخی برای این پرسش بیابد که آیا می‌‌توان غزالی را نظریه پرداز...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

صوفی شالوده‌شکن (2)

غزالی، «به تصوف در محافل شریعت رنگ «شرعی بودن» داد، و میان تعلیمات ظاهری و باطنی اسلام، توافقی برقرار کرد، و منظر و نظر خود را بدان آرائید، و...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

جایگاه تاریخی غزالی در منطق دوره‌ی اسلامی

ابوحامد محمد غزالی (450-505) جایگاه مؤثری در تاریخ منطق پژوهی در دوره‌ی اسلامی دارد. وی در سده‌ی پنجم با تأثر فراوان از مکتب منطقی ابن سینای...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

غزالی و اخلاق داوری (3)

غزالی بیش از آنچه خود می‌پنداشت، وامدار همان میراث شرک‌آلود و کافرانه‌ای بود که بخشی از عمر خویش را صرف ابطال آن کرد. این وام‌داری خود را در...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

غزالی و اخلاق داوری (2)

حال نوبت پرسش دیگری است. مشخصاً کدام بخش از فلسفه ارسطو و نسخه اسلامی شده آن از نظر غزالی موجب تکفیر فلاسفه می‌شود؟ وی بر آن است که کل فلسفه‌ای...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

غزالی و اخلاق داوری (1)

غزالی فلاسفه مسلمان را به دلیل داشتن سه باور، از جمله انکار علم خداوند به جزییات، تکفیر می‌‌کند. همچنین در برابر منتقدانی که او را متأثر از فلاسفه...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

رده‌بندی دانش‌ها از دریچه‌ی چشم امام محمد غزالی (1)

رده‌بندی (Classification) هر چیزی برای آن است که به سادگی بتوانیم آن چیز را از دیگری تمیز دهیم و جدا سازیم. رده بندی دانش‌ها، یا به گفته‌ی تازیان...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

رده‌بندی دانش‌ها از دریچه‌ی چشم امام محمد غزالی (2)

غزّالي در منخول مي‌کوشد تا پاره‌اي از دانش‌هاي ديني را از پاره‌ي ديگر جداسازي و بازشناسي کند و پرده از پيوند ميان آنها برگيرد و مايه، خواسته،...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

رده‌بندی دانش‌ها از دریچه‌ی چشم امام محمد غزّالی (3)

تا اینجا نگاه‌های رنگارنگ غزّالی را در رده‌بندی‌های دانش در نگاشته‌هایش دیدیم. اینک، می‌رسیم به سترگ‌ترین و پربرگ‌ترین نوشته‌ی غزّالی یعنی احیاء...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

آیا غزالی، یک اشعری بود؟ (2)

اشاعره به خلاف معتزله، عموماً نظریه اصلح را ردّ می‌‌کنند. غزالی هم در آن دسته از آثار کلامی‌اش که بر سیاق مذهب رسمی اشعری نوشته، این نظریه را...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

آیا غزّالی، یک اشعری بود؟ (1)

پاره‌ای پژوهشگران آثار غزّالی چون دابلیو. ام. وات یکی از معیارهای سنجش اصالت آثار غزّالی را تعلق خاطر وی به مکتب اشعری دانسته‌اند. نویسنده کوشیده...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

آیا غزالی، یک اشعری بود؟ (3)

بنیان علم کلام، هم معتزله و هم برای اشاعره، نظریه اتمیسم است. جسم متشکل از اتم‌ها یا جواهر فرد است. اتم، بنا به تعریف، جزء غیرقابل تقسیم یا اصطلاحاً...

چهارشنبه، 20 بهمن 1395

سلوک فکری و سوانح زندگی غزالی (1)

غزالی از جمله دانشمندان بسیار معدودی بود که در خود زهد، علم، اخلاق و عرفان را به وجهی جمع و تلفیق کرد که هیچ کدام مخلِّ یکدیگر نبودند. وی فقیه،...

سه‌شنبه، 19 بهمن 1395