شیوه‌ی تولید مستعمراتی (قسمت اول)

چکیده:
برای کسانی که رشد و توسعه روابط اقتصادی، سیاسی و نظامی «دو بلوک» سرمایه داری و سوسیالیسم را نه فقط در دوره پس از جنگ جهانی دوم، بلکه از بدو پایه گذاری دولت شوروی مورد بررسی قرار می دادند، حرکت دولت شوروی و سپس بلوک شوروی به سوی سازش، همکاری، «همزیستی مسالمت آمیز» مشارکت و بالأخره انضمام به سرمایه داری استعماری مسئله ای روشن بود.

تعداد کلمات: 1112 کلمه / تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

 نویسنده: شاپور رواسانی

 یکی از نتایج فروپاشی نظام اقتصادی - سیاسی شوروی و کشورهای اروپای شرقی، پایان یافتن انتظار پاره ای از محافل و سازمانهای سیاسی در مستعمرات بود که انتظار داشتند روزی از روزها یا «ارتش سرخ» و «نیروهای اردوی سوسیالیسم» مردم مستعمرات را از زیر بار فشار استعمارگران خارجی آزاد کنند و یا حداقل با بهره برداری از تضاد یا رقابت دو بلوک جهانی، مردم مستعمرات بتوانند به اهداف اجتماعی و سیاسی خود دست یابند. در دوره انتظار، نظریه استفاده از «تضاد» حتی در میان محافل وابسته به طبقات متوسط نیز رونق فراوان داشت.
 شیوه قدیمیش، به استعمار مردم مستعمرات در همکاری با طبقات حاکم وابسته به استعمار در این سرزمینها ادامه می دهد. کوشش برای از میان بردن هر چه بیشتر مرزهای گمرکی (سازمان تجارت جهانی برای تسهیل مبادلات کالایی و سرمایه ای میان مستعمرات و کشورهای سرمایه داری استعماری، توسعه خصوصی سازی و نتیجه آن یعنی افزایش دو قطبی شدن و افزایش فاصله های طبقاتی در جوامع مستعمراتی از جلوه های سیاست «نئولیبرالیسم» مستعمراتی کشورهای سرمایه داری استعماریست.
برای کسانی که رشد و توسعه روابط اقتصادی، سیاسی و نظامی «دو بلوک» سرمایه داری و سوسیالیسم را نه فقط در دوره پس از جنگ جهانی دوم، بلکه از بدو پایه گذاری دولت شوروی مورد بررسی قرار می دادند، حرکت دولت شوروی و سپس بلوک شوروی به سوی سازش، همکاری، «همزیستی مسالمت آمیز» مشارکت و بالأخره انضمام به سرمایه داری استعماری مسئله ای روشن بود.
 
نتیجه دیگر فروپاشی نظام شوروی پایان یافتن دوره ای بود که در طول آن برخی از محافل روشنفکری و سازمانهای سیاسی در مستعمرات می پنداشتند با اقتباس از استراتژی، تاکتیک و اشکال سازمانی احزاب کمونیستی در جوامع سرمایه داری بتوانند در جهت استقرار سوسیالیسم در مستعمرات مبارزه کنند و موفق شوند.
 
روند حرکت به راست اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در جوامع سرمایه داری نشان داد که انتظار این محافل و سازمانها در مستعمرات که چشم امید به احزاب کمونیستی و سوسیالیستی و همچنین به نهضتهای مترقی دانشجویی و اعتصابات کارگری در جوامع سرمایه داری دوخته بودند و تصور می کردند این نیروها خواهند توانست نظام سرمایه داری استعماری را از داخل متزلزل نمایند کاملا بی مورد بوده است.
 
حقیقت اجتماعی این است که مردم مستعمرات، تهیدستان (پرولتاریای) دوران ما هستند نه کارگران کشورهای صنعتی سرمایه داری. در حال حاضر نیز امید و انتظار این که روشنفکران کشورهای سرمایه داری صنعتی بتوانند در باب نظام اجتماعی آینده جهانی، به صورتی که استعمار سرمایه داری ریشه کن شود و مردم مستعمرات از فقر و ظلم رهایی یابند طرحی ارائه کنند، امید و انتظاری بیهوده است.