معادلات و شیوه های نوشتن آن ها

در مورد «زمان دیوفانتوس» توافق همگانی وجود ندارد؛ برخی از اهل نظر اعتقاد دارند که وی در سده ی سوم پس از میلاد می زیسته، در حالی که برخی زمان...

شنبه، 25 آبان 1392

در جستجوی پاسخ به جبر

در سال 1770، اویلر روش جدید (متفاوت با روش فراری) را برای حل معادلات درجه چهارم ابداع کرد، اما آرزوی خوشبینانه وی که روشی مشابه معادلات چند جمله...

شنبه، 25 آبان 1392

نمادهای جبر از کجا آمدند؟

علامت گرایی نوین در حدود 1500 شروع به نشو و نما کرد. شاید بهترین راه برای بیان فرایند تکوین این امر، ارائه ی مثال هایی است که نه تنها فقر اولیه...

شنبه، 25 آبان 1392

جبر باستانی

چون منشأ جبر احتمالاً بابل(1) است، مناسب به نظر می رسد که سبک لفظی را با مثالی از این کشور شرح دهیم. مسئله ی زیر سطح نسبتاً پیچیده ی جبر بابلی...

شنبه، 25 آبان 1392

جبر و علائم آن

منشأ کلمه ی «جبر» نامأنوس و حیرت انگیز است. (1) این کلمه، برخلاف کلمه ی حساب (2) که از آریثموس (عدد) یونانی مشتق شده است، از لحاظ لغت شناسی توضیح...

شنبه، 25 آبان 1392

ترجمه های غربی از آثار عربی

طی سده های فرمان روایی مسلمانان (از سده ی دوم تا پنجم) بر بسیاری از سرزمین های غربی، از جمله اسپانیا (اندلس) و بخش هایی از ایتالیا، دانشمندان...

جمعه، 24 آبان 1392

ترجمه در دوره جمهوری اسلامی

بررسی وضع ترجمه در نخستین سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به سبب آشفتگی و پراکندگی اطلاعات مربوط به آن دوره بسیار دشوار است. فعالیت گسترده...

جمعه، 24 آبان 1392

ترجمه های قاجاری

نخستین کوشش های جدی برای اقتباس اندیشه ی جدید غربی در ایران، در عهد فتحعلی شاه (1212-1250) آغاز شد، گرچه ظاهراً قدیم ترین سند ترجمه از «لتینی...

جمعه، 24 آبان 1392

ترجمه در عصر پهلوی

پس از کودتای 1299ش و روی کار آمدن رضاخان و سپس به سلطنت رسیدن وی (حکـ:1304-1320ش)، روند نوسازی و تجدد خواهی و نیز ستایش ایران باستان قوّت یافت...

جمعه، 24 آبان 1392

ترجمه در ترکیه ی جدید

نقش جراید(8) در رواج قالب ها و اندیشه های جدید از راه ترجمه ها در خور ملاحظه است . روزنامه هایی مثل جریده ی حوادث (1256-1840)، ترجمان احوال (1276-1277/...

جمعه، 24 آبان 1392

نهضت ترجمه در امپراتوری عثمانی

در تاریخ و فرهنگ عثمانیان، ترجمه ی آثار اسلامی و غربی به ترکی پیشینه ای طولانی دارد. در دوران نخستین فتوحات عثمانیان و استقرار سلطنت آنان (سده...

جمعه، 24 آبان 1392

دگر دیسی ها و پیامدهای نهضت ترجمه

در الفهرست ابن ندیم (تألیف حـ 377)-که تقریباً سراسر نهضت ترجمه را در بر می گیرد-نام 632 کتاب و رساله ی ترجمه شده در علوم اوایل ذکر شده است. سه...

جمعه، 24 آبان 1392

نهضت ترجمه به عربی

نهضت ترجمه در مصر و لبنان در سده ی سیزدهم/نوزدهم، برای تجدید حیات فرهنگی اعراب (نهضة) همانقدر مهم بود که ترجمه ی آثار یونانی به عربی در فعالیت...

جمعه، 24 آبان 1392

مترجمان و ترجمه ها در عصر عباسی (2)

در طول دوره ی اموی تنها یک دو اثر پزشکی همچون کُنّاش اَهْرُن(1) به عربی در آمد، اما در همان ابتدای نهضت ترجمه، پس از ماجرای بیماری سخت منصور...

جمعه، 24 آبان 1392

مترجمان و ترجمه ها در عصر عباسی (1)

ابن ندیم فهرست نسبتاً جامعی از مترجمان نهضت ترجمه فراهم آورده است. 65 مترجمی که او نام برده است، پانزده تن فقط از فارسی به عربی و بر عکس، پنج...

جمعه، 24 آبان 1392

تاریخچه ی مطالعات نهضت ترجمه

نهضت ترجمه، جنبش اقتباس و انتقال آثار علمی و فرهنگی تمدن های غیر عربی (علوم اوایل) به عالم اسلام از میانه ی سده ی دوم تا اواخر سده ی چهارم است....

جمعه، 24 آبان 1392

زمینه ها و انگیزه های نهضت ترجمه

بر اساس گزارش های بر جا مانده در منابع تاریخی، شمار مؤلفان جهان اسلام در سده ی نخست هجری اندک بوده است، بنا بر برآوردی 39 تن در علوم شرعی و عربی...

جمعه، 24 آبان 1392

چگونه می‌توان یک پل کامل را حرکت داد؟

هنگامی که پل سلوود در سال 1925 در پورتلند اورگان ساخته شد، برای حمل 30000 وسیله‌ی نقلیه در روز یا توقف رانش زمین طراحی نشده بود. اما در سال‌های...

سه‌شنبه، 21 آبان 1392

زمستان خوابی جانوران

بشر فقط در میان صفحات داستان‌های علمی – تخیلی می‌تواند به حالت تعلیق حیات فرو برود، حال آن که جانورانِ زمستان خواب، این حالتِ تقریباً شبه مرگ...

سه‌شنبه، 21 آبان 1392

نزدیکی به انرژی حاصل از همجوشی هسته ای

مدت‌ها پیش، آزمایشی در آزمایشگاه کالیفرنیا انجام شد که انرژی آزاد شده از آن بسیار بیشتر از مقدار سوختی بود که برای انجام واکنش صرف شده بود. وقتی...

سه‌شنبه، 21 آبان 1392