شاهنامه و صفویان رواج اسامی شاهنامه‌ای در عصر صفوی

در دوره‌ی صفوی با اهمیتی که فرهنگ و زبان فارسی و هستی و هویت ایرانی پیدا کرد، توجه به شاهنامه و رواج فرهنگ و هویت ناشی از آن، گسترش بسیاری یافت....

چهارشنبه، 29 مهر 1394

تأمّلی در مسأله منابع فردوسی در شاهنامه

در این سال‌ها مسأله منابع شاهنامه توجه بسیاری از محققین داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است و عده‌ای از آن‌ها بر این باورند که فردوسی شاهنامه...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

بررسی الگوی پری‌گونگی و نخستین انسان در شخصیت سیاوش

سیاوش، یکی از محوری‌ترین شخصیت‌های شاهنامه است؛ به طوری که یک سوم شاهنامه به سیاوش و داستان او اختصاص دارد. سیاوش، با شخصیت رازناک و اسطوره‌ای...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

بررسی ارتباط میان کنش آیینی و تکرار الگوهای اساطیری

آنچه در روند یک آیین، برای فرد معتقد به نظام ذهنی حاکم بر آن رخ می‌دهد، یک "تجربه‌ی اساطیری" است. تجربه‌ی اساطیری، به مثابه آیینی نمایشی است...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

مهر در شاهنامه فردوسی

مهر یا میترا در اساطیر ایرانی یکی از پروردگاران هند و ایرانی باستان، مظهر روشنایی و فروغ و واسطه‌ای بین آفریدگان با آفریدگار بود. مهر در باورهای...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

نخستین ریشه‌های داستان سیاوش

داستان سیاوش، یکی از زیباترین و دلکش‌ترین داستان‌های شاهنامه است، که چون اکثر داستان‌های شاهنامه ریشه‌ای کهن و تاریخی دارد. شاید اگر ماجرای سیاوش...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

تحلیل نقش نمادین نخل‌بندی در آیین سیاوشان

آیین نخل‌بندی یا نخل‌گردانی، که جزئی از اسطوره سیاوش و آیین سیاوشان است، در اصل متعلق به مردمان کشاورز ساکن بین‌النهرین بوده است. آریایی‌های...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

ریشه‌های نخستین نبرد رستم و افراسیاب در آیین‌های هند

براساس دیدگاه اسطوره‌شناسی ساختاری، اسطوره‌ها از طریق عناصر میانجی‌ای که ارایه می‌کنند، می‌کوشند تضادی را که میان جفت‌های متقابل برقرار است از...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

سوگ سیاوش و شباهت آن به سوگ‌های محلی در لرستان و کردستان

کشته شدن مظلومانه سیاوش به دست تورانیان باعث یک سنت عزاداری در ایران شد، که به سوگ سیاوش یا سیاوشان معروف است. قوم لر و کرد به لحاظ فرهنگی بسیار...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

تحلیل شخصیت کندرو، پیشکار ضحاک، بر مبنای شاهنامه فردوسی

کندرو، شخصیتی هند و ایرانی است که در اوستا و کتب پهلوی جنبه‌ی فراطبیعی دارد و چنان اژی‌دهاک اژدهایی نام‌آور است، ولی در شاهنامه، علاوه بر طرح...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

خاستگاه آیینی داستان سوزن عیسی با رویکرد تطبیقی به اساطیر مصر و کیش مهر

در داستان تمثیلی سوزن عیسی که در متون نظم و نثر بسیاری از قدما به چشم می‌خورد، عناصر نمادینی نهفته است که ریشه‌ای کهن در اساطیر مصر باستان و...

چهارشنبه، 29 مهر 1394

رولان بارت و اسطوره‌شناسی یک اسطوره‌شناس

در سال 1953 رولات بارت (1915-1980) با ارائه تتبع معروفش، درجه‌ی صفر نگارش که به گفته‌ی خود او چیزی جز «اسطوره‌شناسی زبان ادبی» (بارت، 1970: 208)...

سه‌شنبه، 14 مهر 1394

دروازه‌های زاد و مرگ

آیین‌های تدفین و نحوه‌ی به خاک‌سپاری مردگان از دیرباز بسیار پر اهمیّت تلقّی می‌شدند، چرا که از نگاه انسان‌های کهن مرگ دریچه‌ای بود به زمان و...

دوشنبه، 6 مهر 1394

آیین‌های کهن سوگواری در ایران امروز

تاریخ اجتماعی بشر آکنده از آیین‌ها و مراسمی است که انسان کوشیده است به کمک آنها زندگی خود را غنا بخشد. در پس این آیین‌ها می‌توان هراسها، امیدها...

دوشنبه، 6 مهر 1394

سیمرغ و پزشکی

سیمرغ، مرغ افسانه و اسطوره است و حتی فراتر از این‌ها گاه سر به خاک ولایت عرفان کشیده و بال به آتش الوهیت ساییده. احیای دوباره‌ی نام او در عرفان...

يکشنبه، 29 شهريور 1394

انوشیروان در شاهنامه

انوشیروان طرحی نو در امر مالیات و خراج از رعایا تعیین کرد که بسیار کارآمدتر و البته به نفع رعایا بود و آن مالیات یک درم بر هر جریب بود و برای...

پنجشنبه، 26 شهريور 1394

خسروپرویز به گزارش فردوسی

«خسروپرویز» در شرایط پرآشوبی که در تیسفون برقرار است خود را به پایتخت می‌رساند و بر تخت می‌نشیند زیرا بیم آن دارد که بهرام چوبینه در این امر...

پنجشنبه، 26 شهريور 1394

بهرام‌گور در شاهنامه

شروع «یزدگرد»، شروع امیدبخشی است. در نخستین سخنان و نمودها نوید پادشاهی فاتح و استوار را می‌دهد و دل ایرانیان از او شاد می‌گردد.

پنجشنبه، 26 شهريور 1394

نگاهی به داستان اسفندیار

«لهراسپ» جانشین کیخسرو و ادامه دهنده‌ی روش دادگری و آبادگری اوست. لهراسپ آتشکده‌ی «آذر بُرزین» را پی می‌افکند و آن را جایگاه پرستش قرار می‌دهد....

پنجشنبه، 26 شهريور 1394

نگاهی به اسکندر شاهنامه

«دارا» جوانی زودخشم و تندخو با زبانی گزنده است. در آغاز سلطنت دستور می‌دهد که به همسایگان و سران و فرمانروایان اطراف و نواحی، نامه‌های پرعتاب...

پنجشنبه، 26 شهريور 1394