در آستانه‌ی وقوع تاریخ

بیش از بیست سال است که دانشگاه کانزاس (The University of Kansas) مجموعه سخنرانی‌هایی در حوزه‌ی علوم انسانی برگزار می‌کند. نخست همه‌ی سخنرانان...

پنجشنبه، 23 مهر 1394

درآمدی بر نقد تاریخی

مفهوم « نقد » یعنی بررسی و ارزیابی قدر و قیمت و یا ارزش چیزی و یا بررسی نقاط قوت و ضعف اثری، به منظور تعیین ماهیت و یا محدودیت‌های آن، یا تعیین...

پنجشنبه، 23 مهر 1394

سرشت نقد تاریخی

نقد تاریخی جزو خلأهای معرفت تاریخی است. هر چه بحث درباره‌ی اصول نقد در حوزه‌ی ادبیات و هنر و سینما، گسترش یافته است؛ متأسفانه در حوزه‌ی تاریخی...

پنجشنبه، 23 مهر 1394

دوره سازی در تاریخ

از مسائل با اهمیت اما مغفولِ تاریخ، دوره سازی تاریخی و شناخت تاریخی آن است. با وجود کاربرد بسیارِ انواع و اقسامِ دوره‌های تاریخی از سوی استادان...

پنجشنبه، 23 مهر 1394

بنیان‌های مفهومی دوره بندی تاریخی

یکی از مباحثی که به نظر می‌رسد هم در معرفت شناسی تاریخی و هم روش شناسی تاریخی مؤثر و مهم است و می‌تواند دانشجو و محقق تاریخ را به سمت پژوهش...

پنجشنبه، 23 مهر 1394

بازکاوی مفهومی دوران‌های تاریخی

در مورد تاریخ نوعی تقسیم بندی در دانشگاه و پژوهش‌ها به کار می‌بریم که متأثر از غرب است و آن تقسیم تاریخ به سه دوره‌ی باستان، میانه و معاصر است....

پنجشنبه، 23 مهر 1394

ضرورت شناسایی ابعاد شخصیت امام خمینی (ره)

امام خمینی (رحمة الله علیه) شخصیت بزرگ و برجسته‌ای در تاریخ ایران و اسلام و حتی جهان به شمار می‌رود که به جرأت می‌توان گفت هنوز بسیاری از ابعاد...

پنجشنبه، 23 مهر 1394

درآمدی بر تاریخ نگاری انقلاب اسلامی

از زوایای گوناگونی می‌توان در مورد تاریخ نگاری انقلاب اسلامی بحث کرد. ما هنوز به صورت متعین و ثابتی از تاریخ نگاری انقلاب اسلامی دست نیافته‌ایم...

پنجشنبه، 23 مهر 1394

زمینه‌های تاریخ نگاری انقلاب اسلامی‌

بسیاری از صاحب نظران حوزه تاریخ، بر‌ این عقیده‌اند که هنوز زمان تاریخ نگاری انقلاب اسلامی ‌نرسیده است. این گروه معتقدند که تاریخ نگاری زمانی...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

مکاتب تاریخ نگاری معاصر‌ایران

به نظر من باید به سه مبحث توجه کرد. واژه‌ها، تعابیر و اصطلاحاتی که در بررسی معرفت و علم تاریخ و به طور عام علوم انسانی، به کار گرفته می‌شود...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

تاریخ جدید، گذشته و آینده

از‌یک نسل پیش به این سو، جهان مورخان به طور سرسام آوری در حال گسترش است. تاریخ ملی که در قرن نوزدهم در تاریخ نگاری غالب بود، اکنون ناگزیر است...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

گذری بر جریان‌ها و مکاتب مهم تاریخ نگاری غرب

طی قرن‌های 16 تا 18، هم زمان با پیشرفت‌های عقلی و علمی‌ بشر، شرایط برای تبدیل تاریخ به علم فراهم آمد. مورخان خواهان تبدیل تاریخ به دانشی کاملاً...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

مدخلی بر تاریخ نگاری در غرب

من ابتدا کلیاتی عرض می‌کنم. تخصص من فلسفه هگل است. فلسفه هگل و رابطه آن با منطق بخش عمده‌ای از تاریخ فلسفه غرب است. اما امروز بحث را نه از هگل...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

تاریخ نگاری اسلامی‌ - ‌ایرانی و جایگاه تاریخ نگاری جهانی

این مقاله پس از شرح مختصری پیرامون انواع و اشکال تاریخ نگاری و چگونگی تاریخ نگاری اسلامی، به چگونگی و جایگاه تاریخ نگاری جهانی در تاریخ ‌ایران...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

بینش و روش در تاریخ نگاری اسلامی‌

این مقاله به تاریخ نگاری در شرق اختصاص یافته است. به نظر من اولین چیزی که نمود پیدا می‌کند‌ این است که آن چه ما تاریخ نگاری شرقی می‌نامیم، چه...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

واگویه‌های روزگار سکون

جامعه‌ی ‌ایران در آستانه‌ی سلطنت پهلوی اول متشکل از سه نوع جامعه‌ی روستایی، شهری و عشایری بوده است. مهم‌ترین وجه تولید ‌این جامعه، اقتصاد مبتنی...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

تاریخ نگاری جوامع گمشده

بررسی تاریخ ‌ایران نشان می‌دهد ‌ایلات و عشایر نقش عمده‌ای در حوادث و وقایع داشته‌اند و بسیاری از حکومت‌ها، مانند غزنویان، سلجوقیان،‌ ایلخانان،...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

دیروز و ‌امروز: تاریخ نگاری‌ ایلات و عشایر

جلسه‌ی ‌امروز پیرامون تاریخ تحولات‌ ایلات و عشایر در‌ ایران است. همچنان که می‌دانیم‌ ایلات و عشایر در تاریخ ‌ایران اگر نه نقش اول، ولی جایگاه...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

جامعه روستایی‌ ایران با تکیه بر تاریخ میانه

نام گذاری سده‌ی میانه کمی‌ دشوار است. مرحله‌ی اول سده‌های میانه را می‌توان از انحطاط و سقوط حکومت‌های غزنوی - بویه‌ای تا ورود مغولان به ‌ایران...

چهارشنبه، 22 مهر 1394

وجوه تاریخی توسعه در‌ ایران

در پاسخ به‌ این سؤال، نخست باید منظورمان را از مفهوم « توسعه » روشن سازیم. اگر منظور سؤال، معنای عام توسعه، ‌یعنی گسترش و پیچیده شدن ساختارها...

چهارشنبه، 22 مهر 1394