پيشگامان تفسير روايي در ميان صحابه

گروهي از صحابه در زمان حيات پيامبر و هم زمان با نزول آيات قرآن، تفسير آيات را به شكل كامل فراگرفته و به تبيين آنها براي ديگران مي پرداختند. پس...

پنجشنبه، 13 آذر 1393

عقل مداري در تفسير قرآن كريم

واژه عقل، در زبان عرب به معناي نگه داشتن، بازداشتن و حبس كردن است، مانند بستن شتر با عقال. همان گونه كه عقالْ شتر را از حركت بيجا بازمي دارد،...

چهارشنبه، 12 آذر 1393

نيازمندي قرآن به تفسير

پذيرش اصل نيازمندي قرآن به تفسير و تبيين دامنه ي آن از ديگر مباني نظري عام اماميه در تفسير است. اساساً بدون اعتقاد به اين اصل، اقدام به تفسير...

چهارشنبه، 12 آذر 1393

كلامي- گفتاري بودن قرآن و تأثير آن در تفسير

روايات بيانگر الاهي بودن قرآن، افزون بر تبيين ماتن قرآن، بر كلامي- گفتاري بودن متن قرآن نيز اشاره دارند، البته اين نكته در احاديث ديگري نيز گوشزد...

چهارشنبه، 12 آذر 1393

بحثي درباره ي مباني عام كلامي اماميه در تفسير قرآن

تفسير متون وحياني، موضوعي مهم در هندسه ي فهم دين و از جمله دغدغه هاي اصلي دين پژوهان از گذشته تاكنون است. چند و چون تفسير در اديان متن محور،...

سه‌شنبه، 11 آذر 1393

نظريه تفسير اجتهادي اماميه (1)

مقصود از نظريه ي تفسيري اماميه، مؤلفه هاي بنيادي دانش تفسير در مذهب اماميه است. توجه به اين مؤلفه ها، نقش اساسي در تصور مفهوم تفسير، نزد مفسران...

سه‌شنبه، 11 آذر 1393

نظريه تفسير اجتهادي اماميه (2)

تفسير التبيان الجامع لعلوم القرآن شيخ طوسي ( 385- 460ق) نخستين تفسير جامع اماميه است. تا پيش از شيخ طوسي، به جهت غلبه ي رويكرد مأثور در تفسير...

سه‌شنبه، 11 آذر 1393

مفهوم نظريه ي تفسيري (2)

روش تفسيري از اركان عمده در نظريه تفسيري به شمار مي آيد. ضروري است كه مفهوم و نوع صحيح روش تفسير تبيين شود، چرا كه خطاي در انتخاب روش درست تفسير،...

سه‌شنبه، 11 آذر 1393

مفهوم نظريه ي تفسيري (1)

تفسير قرآن، در ميان ساير علوم اسلامي، اولين دانشي است كه پيشينه ي تاريخي آن به عهد رسالت برمي گردد و تاكنون اطوار چهارگانه ي تأسيس، تأصيل، تفريع...

سه‌شنبه، 11 آذر 1393

وجوه تمايز تفسيرهاي معروف

هنگامي که کتاب خدا براي راهنمايي بشر فرو فرستاده شد، وجود رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) دست يابي به معناي نامتناهي اين کتاب آسماني را...

پنجشنبه، 6 آذر 1393

نگاهي به تفسيرهاي موضوعي معاصر

توجه و گرايش به تفسير موضوعي، در دوره ي معاصر و روش هاي گوناگوني که افراد و گروه ها و مؤسسات مختلف در زمينه تحقيق و تنظيم آن پيش گرفته اند، موجب...

پنجشنبه، 6 آذر 1393

پژوهشي در تفسير علمي قرآن کريم

بيش از چهارده قرن از تاريخ نزول قرآن کريم مي گذرد و تفسير اين کتاب مبين، سابقه اي بس طولاني از زمان نزول نخستين آيه تا به امروز دارد.

پنجشنبه، 6 آذر 1393

مقدمه اي بر مباحث تفسيري سيد مرتضي

بي ترديد قرن چهارم هجري و کمي قبل از آن، تا ميانه ي قرن پنجم، از دوره هاي پرفراز و نشيب و سراسر رخ دادهاي تلخ و شيرين تاريخ اسلام است؛ پيدايش...

پنجشنبه، 6 آذر 1393

زبدة البيان و ديگر تفاسير فقهي اهل سنت

تفسيرهاي فقهي، قديمي ترين تفسيرهاي موضوعي هستند که آيات احکام را در هر موضوعي گردآوري کرده اند و از خلال آن ها حکم هر موضوعي استخراج و تفريع...

دوشنبه، 3 آذر 1393

سيماي کلامي تفسير تبيان

تفسير تبيان، تأليف ابوجعفر محمد بن حسن طوسي ( 460-385 ه ق ) هم چون ديگر آثار اصولي، فقهي، حديثي و کلامي او صفحه زريني در تاريخ فرهنگ قرآني تشيع...

دوشنبه، 3 آذر 1393

پژوهشي درباره ي تفسير قمي

تفسير علي بن ابراهيم قمي ( متوفاي بعد از 307 ) بدون شک يکي از معروف ترين مصادر تفسيري اماميه به شمار مي آيد. لااقل، در پنج قرن اخير، کمتر تفسيري...

دوشنبه، 3 آذر 1393

مکتب عقل در تفسير

در قرن چهاردهم هجري، مفسراني ظهور کردند که در تفسير قرآن، پيرو مکتب عقل بودند و آيات قرآني را به شيوه ي خاصي تبيين نمودند. در ميان معجزات پيامبر...

دوشنبه، 3 آذر 1393

بحثي درباره تفسير التبيان

درصدد نيستيم در اين مقال درباره ي مقام و عظمت علمي او سخن بگوييم (1) بلکه تنها درباره ي تفسير تبيان شيخ طوسي، که يکي از مفاخر آثار شيعه، در زمينه...

دوشنبه، 3 آذر 1393

تفسير ابن ماهيار

تفسيرهاي قرآن کريم، انواع گوناگون دارد که يکي از آن ها تفسير روايي است. مقصود از تفسير روايي يا روايتي تفسيرهايي است که مؤلف، در ذيل هر آيه از...

دوشنبه، 3 آذر 1393

تفسير عياشي و مؤلف آن

نام و کنيه او ابونضر محمد بن مسعود بن محمد بن عياش، معروف به عياشي است. ابن نديم و شيخ طوسي او را از بني تميم، و نجاشي وي را سلمي، و هر سه او...

دوشنبه، 3 آذر 1393