مقایسه کردن موقعیت اجتماعی و کامیابی زندگی خود با دیگران
یکی از راههایی که در زندگیمان برای ارزیابی وضعیت خود به کار میبریم، مقایسه کردن خود با دیگران است. در این مقایسه، رهاورد این مقایسه، یا شادکامی و رضایت از زندگی یا ناخرسندی و نارضایتی از زندگی است.
سهشنبه، 6 اسفند 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
ابوهاشم جعفری، یکی از کسانی است که وقتی به شدت گرفتار میشود و در تنگنای سختی قرار میگیرد، خدمت امام هادی (علیه السلام) میرسد تا از وضع خود شکایت کند. او خود میگوید: چون نزد امام(علیه السلام) نشستم، به من فرمود: ای هشام! کدام یک از نعمتهای خدای عزوجل را میخواهی سپاسگزاری؟! من سکوت کردم و ندانستم چه جوابی بدهم. امام از خود آغاز به سخن کرد و فرمود: ایمان را روزی تو ساخت، در نتیجه، بدنت را بر آتش حرام کرد و سلامتی را روزی تو ساخت، پس تو را بر اطاعت خدا یاری کرد و قناعت را روزی تو کرد، پس تو را از ابتذال مصون داشت. از مجموع این موارد میتوان دریافت که نگاه تک بعدی به داشتهها یکی از عوامل نارضایتی است. اگر افراد به مجموعه آنچه برای شادکامی انسان یک امکان و داشته به شمار میرود، آگاه شوند و سپس به آن توجه نمایند، خواهند دید که چیزهای فراوانی برای بالیدن وجود دارد و هیچ گاه دچار احساس محرومیت نمیشوند.
یکی از راههایی که در زندگیمان برای ارزیابی وضعیت خود به کار میبریم، مقایسه کردن خود با دیگران است. در این مقایسه، انسان، موقعیت اجتماعی و کامیابی زندگی خود را شناسایی میکند. رهاورد این مقایسه، یا شادکامی و رضایت از زندگی، همراه با امید و پویایی است و یا ناخرسندی و نارضایتی از زندگی، همراه با ناامیدی و ناتوانی است. مقایسه صعودی، موجب کاهش رضامندی در موقعیت خوشایند میگردد. کسی که وضع خود را با کسانی که در سطح بالاتری قرار دارند، مقایسه کند، رضایت او از زندگی خودش پایین میآید. این بدان جهت است که مقایسه وضع خود با وضع کسانی که در موقعیت برتری قرار دارند، سبب کوچک شماری داشتههای خود و بزرگنمایی داشتههای دیگران و سپس تمرکز بر نداشتههای خود و برتری دیگران، مانع دیدن داشتههای خود میشود، همانند خورشید که در روز، مانع دیده شدن ماه و ستارگان میشود. در زندگی، چیزهای فراوانی وجود دارند که میشود به خاطر آنها زندگی بانشاط و شادی داشت. مقایسه صعودی سبب میشود که انسان، آنچه را در خود دارد، نبیند و پیوسته حسرت زندگی دیگران را بخورد. آن کوچک شماری و این بزرگ نمایی و آن تمرکز بر نداشتهها، مجموعه وضعیت بسیار سخت و آزاردهندهای را به وجود میآورند که منجر به ناخرسندی و نارضایتی از زندگی میگردد. امام صادق (علیه السلام) در این باره میفرماید:« بپرهیزید از این که به آنچه در دست فرزندان دنیاست، چشم بدوزید؛ که هرکس به آن چشم بدوزد، اندوهش طولانی میگردد و خشم او آرام نمیگیرد و نعمت الهی را که نزد اوست، کوچک میشمرد و در نتیجه، سپاسگزاری او کاهش مییابد.»
در این روایت، تصریح شده که مقایسه صعودی، موجب استصغار (کوچک شمردن) نعمت میشود و همین امر، سبب کاهش شکر گزاری میگردد. همچنین چنین فردی به اندوه طولانی مدت و خشم آرام ناپذیر نیز مبتلا میشود. در روایتی دیگری نیز امام (علیه السلام) میفرماید:« دو ویژگی است که اگر در کسی باشد، خداوند، او را به عنوان سپاسگزار و بردبار مینویسد و اگر در کسی نباشد، خداوند، او را به عنوان سپاس گزار و بردبار نمینویسد: و کسی که در دین خود به پایین تر از خود بنگرد و در دنیایش به بالاتر از خود بنگرد و به خاطر آنچه از دست داده، افسوس بخورد. خداوند، او را سپاسگزار و بردبار نمینویسد.» بدیهی است کسی که به مقایسه صعودی دست زد، نه نسبت به داشتههای زندگیاش شاکر خواهد بود و نه نسبت به نداشتههایش صابر. به همین جهت، قرآن کریم توصیه کرده است که از مقایسه صعودی و نگاه به زندگی برتر دیگران، پرهیز شود. در قرآن چنین آمده است: هرگز چشم خود را به نعمتهای مادی که به گروههایی از آنها (کفار) دادیم، میفکن! و به خاطر آنچه آنها دارند، غمگین مباش! علاوه بر آنچه در باره اثر مقایسه صعودی گذشت، در این آیه، به مسئله اندوه نیز اشاره شده است. بر اساس این آیه، مقایسه صعودی، موجب افزایش اندوه فرد میگردد.
امام صادق (علیه السلام) نقل میفرماید که وقتی این آیه نازل شد، پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله و سلم) فرمود:« کسی که به دلداری دادن خدا آرام نمیگیرد، جانش بر دنیا حسرت ها میخورد و هر که چشمش به داراییهای دیگران باشد، اندوهش بسیار میشود و ناراحتی اش بهبود نمییابد.» در روایت دیگری نیز تصریح شده که مقایسه صعودی، موجب طولانی شدن اندوه میگردد.
امام باقر(علیه السلام) میفرماید:« هر کس به آنچه در دست دیگران است، چشم بدوزد، اندوه او طولانی میگردد و خشم او آرام نمیگیرد.» در نقل دیگری آمده است که روزی جبرئیل بر پیامبر(صلی الله علیه و اله و سلم) نازل شد و گفت: ای پیامبر خدا! خداوند متعال بر تو سلام می فرستد و میگوید: بخوان، به نام خداوند بخشایشگر مهربان. و چشمان خود را مدوز به آنچه گروههایی از آنان را از آن بهره مند ساختیم... پس از نزول این آیه شریف، پیامبر(صلی الله علیه و اله و سلم) به کسی فرمود که این پیام را به گوش مردم برساند که: هر کس با ادب الهی تربیت نشود، از حسرت بر دنیا نفسش به شماره می افتد.
منبع: الگوی اسلامی شادکامی، دکتر عباس پسندیده، صص294-291، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، قم، چاپ دوم، 1394
مقالات مرتبط
معیار غم و شادی چیست؟
اسلام برای شاد بودن و شاد کردن دیگران چه توصیه هایی کرده است؟
آداب معاشرت در سفر
اهمیت اوقات فراغت و تفریح
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
تازه های مقالات
نحوه برخورد صحیح با همسر در جمع چگونه است؟
غیرت چیست؟ اقسام غیرت کدامند؟ علل بی غیرتی چیست؟
تاثیر پماد آنتی هموروئید بر درمان بواسیر داخلی و خارجی چیست؟
تفاوت کرم آبرسان و مرطوب کننده در چیست؟
راز های تبدیل شدن به یک هتلدار موفق
روش های کاربردی برای افزایش ممبر کانال ایتا در 1403
کدام فقر باعث بی ایمانی می شود؟ چند نوع فقر داریم؟ ایمان و کفر چه ارتباطی با فقر دارند؟
درعالم قیامت بین اهل بهشت با اهل جهنم چند نوع گفتگو وجود دارد ؟
نحوه کاشت و نگهداری از گل پیله آ میکروفیلا: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل خفاش: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
بیشترین بازدید هفته
آیا استحمام در زمان آبله مرغان خطرناک است؟
زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان
دعا برای ختم به خیر شدن امور و گشایش مسائل
اقدامات مهم و اورژانسی پس از چنگ زدن گربه
نماز استغاثه امام زمان (عج) را چگونه بخوانیم؟
نحوه خواندن نماز والدین
داستان های کوتاه از پیامبر اکرم (ص)
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن
وجود خلط یا مخاط شفاف در مدفوع
نحوه فعال کردن سرویس پیام چند رسانهای (MMS) همراه اول
موارد بیشتر برای شما
تظاهرات دانشجویان مقابل سفارت اسرائیل در آتن
نجات یک خانم بعد از چهار روز گیر کردن بین ۲ دیوار
ماجرای پیشنهاد نجومی به وحید شمسایی برای تبلیغ برنج!
منوی عجیب رستوران وحید شمسایی؛ چه غذایی در منو نیست؟
مرحوم صابری (گل آقا)؛ نمونه طنزپرداز متعهد
نماهنگ/ تو را است معجزه در کف... عصا بیفکن!
گفتوگو | آحاد مردم در حوزه نظارت، تولید و مدیریت اقتصادی مشارکت خواهند داشت
گفتوگو | تأمین مالی بنگاههای اقتصادی کشور در راستای جهش تولید خواهد بود
حمله به اسرائیل با کدامیک از جنگ افزارهای ایرانی انجام شد؟
روایت جالب شمسایی از روز پاسخ ایران به اسرائیل
نحوه برخورد صحیح با همسر در جمع چگونه است؟
غیرت چیست؟ اقسام غیرت کدامند؟ علل بی غیرتی چیست؟
جایگاه تعلیم در اسلام و برخی اصول آن
تاثیر پماد آنتی هموروئید بر درمان بواسیر داخلی و خارجی چیست؟
حمله با گاز فلفل به دانشجویان معترض آمریکا