صابئان چه کسانی هستند؟

صابئان مانند اهل کتاب و مجوسان (زرتشتيان) گروهی هستند که به ويژه افتخار اين را يافته‌اند که در رديف کساني که [به خدا و روز قيامت] ايمان دارند...

دوشنبه، 12 تير 1396

صابِئان در قرآن

از دشوارترين مسائلي که مفسران قرآن با آن مواجه بوده‌اند، تعريفِ «صابئان» مي‌باشد. اين اسم، سه بار، در آيات زير آمده است: اکنون، آراي مختلف خاورشناساني...

دوشنبه، 12 تير 1396

گلدزيهر و همخوانيهاي نادرستِ وي ميان اسلام و يهود

اگناس گلدزيهر، در دائرة‌المعارف يهودي مقاله‌اي را درباره‌ي اسلام نوشته است که در آن، به طور ويژه، درباره‌ي ريشه‌هاي يهودي مفاهيم و دستورات اسلامي،...

دوشنبه، 12 تير 1396

پندارهايِ شگفت‌انگيز مرگليوث در باره‌ي قرآن

اسمهاي سه‌گانه‌ي وی، اشاره دارند که از خانواده‌اي يهودي و نژاده(اصیل) است. نامش به عبريِ عاميانه، «مرگليوث» تلفظ مي‌شود و به شکلهاي گوناگونِ...

دوشنبه، 12 تير 1396

معناي واژه‌ي «فُرقان» نزد خاورشناسان

توجه شماري از پژوهشگران تاريخ و ادبيات عربي [مستعرب] متعرض به اسلام، به واژه‌ي «فرقان» جلب شده و در ارجاعِ آن به اصل و ريشه‌ي يهودي مسيحي تلاشهاي...

شنبه، 10 تير 1396

پژوهش‌هاي قرآني هاينريش اشپايِر

اشپاير، شاگرد هرويتس بوده و مسئوليّتِ کامل کردنِ پژوهشهاي استادش را برعهده داشته است. وي پژوهشي گسترده با بيش از 905 صفحه با نام داستانهاي کتاب...

شنبه، 10 تير 1396

ريشه‌ي واژه‌ي ماهان

نامش در قرآن شش بار آمده است؛ چهار بار نام وي پس از نام فرعون آمده و به تبه‌کاري او در زمين و هلاک و غرق او تصريح شده است.

شنبه، 10 تير 1396

مسأله‌ي «هامان» در قرآن

مسأله‌ي «هامان»، مشاجرات بسياري را در محافل منتقدان قرآن، برانگيخته است. نامِ هامان، به عنوان يکي از ياران يا وزيران فرعون، 6 بار در قرآن، به...

شنبه، 10 تير 1396

درباره‌ي مشکله «يا اُختَ هارونَ»

از ميان چهل پرسشي که رلاند در کتابش مطرح نموده است، پرسش نوزدهم چنين است: «آيا در قرآن آمده است که مريم پاک، خواهر هارون است؟» اين پرسش، پرسشي...

پنجشنبه، 8 تير 1396

واژه هارون در قرآن

کلمه‌ي هارون، بيست بار در قرآن به کار رفته است. به نظر جِفري، هميشه مراد از هارون همان هارون در عهد عتيق است. گمان مي‌رود اين نام مدّتها پيش...

پنجشنبه، 8 تير 1396

رلاند و دفاع وي از اسلام

در حاشيه‌ي بررسي دين از نظر کانت، به پژوهش در منابعي کشانده شدم که اين فيلسوف درباره‌ي مسائل مربوط به اسلام، به آن منابع ارجاع داده و چند بار،...

پنجشنبه، 8 تير 1396

درباره‌ي واژگان دخيل در قرآن

درباره‎‌ي واژگان غيرعربي دخيل در قرآن، از گذشته ميان قرآن‌پژوهان پرسشهايي درگرفته است که طرح آنها در ردّ شبهه‌هايي که خاورشناسان در افکنده‌اند،...

يکشنبه، 4 تير 1396

مشکل واژگان غيرعربي در قرآن

مسأله‌ي واژگانِ غيرعربي در قرآن، از سده‌ي نخست هجري (هفتم ميلادي) مطرح شد، به طوري که فقيهانِ مسلمان وارد مجادله‌هايِ گسترده‌ي مخالف و موافق...

يکشنبه، 4 تير 1396

آيات مکّي و مدني

از جمله تقسيم‌بنديهاي قرآن‌پژوهان در آيات قرآني، دو تقسيم‌بندي، بر مکان نزول يعني مکه و مدينه- مبتني است.

يکشنبه، 4 تير 1396

نافرجامي همه‌ي تلاشها در ترتيبِ نزوليِ قرآن

تلاشِ دانشمندان مسلمان در گذشته و همچنين تلاشهايِ خاورشناسانِ معاصرِ اروپايي، در باب ترتيب نزوليِ سوره‌هاي قرآن، متعدد و متفاوت است.

يکشنبه، 4 تير 1396

پژوهش‌های قرآنیِ ژوزف هرويتس

هرويتس در کتاب پژوهشهاي قرآني تأکيد دارد که شباهت و همخوانيي ميان عبارت «ايام الله» و عبارت عبري «ميلهاموت يَهُوَه» در سفر اَعداد، باب 21، بند14،...

يکشنبه، 4 تير 1396

شبهه‌هايي درباره‌ي فروتري زنان در انديشه‌ي ديني

برخي مدعي‌اند در قرآن کريم آيه‌هايي وجود دارد که از فروتر دانستن زنان در قياس با مردان حکايت دارد. براي حل اين شبهه لازم است بحث مبسوطي را درباره‌ي...

پنجشنبه، 1 تير 1396

جايگاه انساني زن در قرآن کريم

آيه‌هاي مربوط به راه‌‌يابي به سعادت و اشتراک زن و مرد در راه‌هاي وصول به آن: نگرش قرآني زن را همچون مرد انسان مي‌داند که سه ويژگي مهم انساني،...

چهارشنبه، 31 خرداد 1396

بررسي جايگاه معرفت‌شناختيِ «حس» از ديدگاهِ قرآن (2)

يکي ديگر از ويژگي‌هايي که در قرآن براي ادراک حسي بيان شده است، تصرف‌پذيري است. مراد از تصرف‌پذيري آن است که وجود عواملي موجب مي‌شود تا در روند...

سه‌شنبه، 30 خرداد 1396

نقش ماوراي طبيعت در طبيعت از نگاه قرآن

علوم طبيعي درباره طبيعت بحث مي‌کنند و ماوراي طبيعت از محدوده‌ي مسائل آن خارج است. اما اگر طبيعت تحت حاکميت ماوراي طبيعت باشد؛ تماميت و کمال نظريه‌هاي...

سه‌شنبه، 30 خرداد 1396