واژه شناسی قرآنی: اِبداء، اِبراز، اِجهار، اِذاعَة، اَذان، اِشاعَه، اِصداع، اِظهار، اِعلان، بَرَح، بَيان، حَصحَصَ، سَفر، شُرّع، طُلوع، کَشف

«ابداء» از «بُدوّ» (باء، دال و واو) داراي معناي اصلي: ظهور و آشکار شدن يک چيز است. از جمله «بَدَا الشيئُ... بُدُوّاً» و مانند آن - که اهل لغت...

دوشنبه، 19 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اَبَد، بَقاء، ثُبوت، حُقُب، خُلود، دَوام، سَرمَد، واصِب

ماده و بنای «اَبد» (همزه، باء و دال) دارای دو معناست؛ از جمله مدت طولانی. بعضی اهل لغت واژه «اَبد» را به معنای دهر و روزگار می‌دانند و برخی از...

دوشنبه، 19 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبتهال، لَعن

«ابتهال» گاهی در کلام اهل لغت مطلق و گاهی با قید «الی الله» یا «فی الدعاء» به معنای لعن و نفرین علیه کسی، تلاش و جدّیت در دعا، اخلاص در دعا،...

دوشنبه، 19 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبتهال، تَضرّع

«ابتهال» که گاهی در کلام اهل لغت مطلق و گاهی با قید «الی الله» و یا «فی الدعاء» آمده است به معنای لعن و نفرین، تلاش و جدیّت در دعا،

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبتهال، اِبعاد، رَجم، سَبّ، طَرد، لَعن

«ابتهال» از «بهل»، (باء،‌هاء و لام) دارای سه معنای اصلی است: الف) رها و آزاد کردن؛ ب) نوعی از دعا؛ مباهله (نفرین و دعای دو طرف علیه یکدیگر) از...

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: ابتلاء، امتحان، تَمحیص، فِتنه

«اِبتلاء» از «بَلوى» (باء، لام، و او و یاء) دارای دو معنای اصلی است: الف) کهنه و فرسوده کردن یک چیز؛ ب) نوع خاصی از امتحان و آزمودن.

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِبتغاء، اجتراح، اراده، اِقتراف، اِلتماس، اَمر، بَحث، تجسّس، تحرّی، تحسّس، سؤال، شَهوت، طَلب، عزم، قصد، کسب

«بَغیة» مصدر و ریشه «ابتغاء» است. «بغی» (باء، غین و یاء) دارای دو معنای اصلی طلب و فساد است.

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اِباق، حَیَد، فِرار، مَحیص، مَناص و هَرَب

«إِباق» اسم از «أبق» (همزه، باء و قاف) به معنای فرار برده از مولای خویش و گریختن غلام است. برخی اهل لغت ماده یادشده را به رفتن و فرار بنده بدون...

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: باء، اِدبار، اِعراض، تَولّی، صَدّ، صَدَف، عَدل، عَسعَسَ

«إدبار» از «دُبُر» (دال، باء و راء) به معنای آخر و پشت یک شیء اشتقاق یافته است. اهل لغت «إدبار» را به معنای پشت کردن و اعراض و خلاف و نقیض اقبال...

يکشنبه، 18 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: أب، والد

«أب» از «أبو» (همزه، باء و واو) - که بر تربیت و تغذیه دلالت دارد - گرفته شده و به همین دلیل پدر «أب» نامیده شده است.

شنبه، 17 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: آیه، اثر، سیما، علامه

«أثر» از ھمزہ، ثاء و راء دارای سه معنای اصلی مقدم داشتن، یادکردن و نشانه گذاشتن برای باقیمانده از یک شیء. و جمع آن «آثار» است. از شواهد کتب لغت...

شنبه، 17 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اَنیه، اِبریق، جِفان، سِقایه، صِحاف، صُواع، قُدور، کَأس، کُوب، وِعاء

«إناء» واحد «آنیة» و جمع «آنیة»، «أوانی» است و أوانی از «أنی» (همزه، نون و یاء) گرفته شده است. برخی اهل لغت آن را ظرفی دانسته‌اند که در آن طعام...

شنبه، 17 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: آن، آناء، أجل، أمّة، أمَد، حقب، حین، دهر، ساعة، عدّة، عصر، عمر، مدّة، میقات، وقت

«آن» ظرف و مبنی بر فتح است (معمولاً به صورت «ألآن» به کار می‌رود) ؛ الف و لام آن برای تعریف نیست و به گفته فرّاء از واژه «أوان» (وقت) گرفته شده...

شنبه، 17 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: آلاء، مِنّة، نعمة

«مَنّ» (میم و نون) دارای دو معنای اصلی است: الف) قطع؛ ب) انجام دادن کار خیر و نیک (انعام). از معانی «منّ» انعام و نعمت دادن است و «منة» اسم به...

شنبه، 17 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: اَل، أَهل، رَحِم، قُربی، نَسَب، مَوالی

«آل» از «أَول» (همزه، واو و لام) به معنای رجوع، اشتقاق یافته است و اهل لغت آن را در قالب مضاف و مضاف الیه یا کلمات دیگر معنا کرده‌اند؛ مانند:...

شنبه، 17 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: آخِر، خاتَم، عاقبت

«آخِر» بر وزن فاعل، صفت و مشتق از «أخر» همزه، خاء و راء به معنای خلاف تقدم است. مؤنث آخِر، آخِرة و جمع آن دو «اواخر» است. اهل لغت واژه «آخِر»...

شنبه، 17 تير 1396

واژه شناسی قرآنی: آسِن، إبدال، تحویل، تَسَنُّه، تغییر

«آسِن» بر وزن فاعل از همزه، سین و نون دارای دو معنای اصلی است: 1. تغییر و دگرگون شدن یک چیز؛ 2. سبب.

شنبه، 17 تير 1396

آيا اصل «بَسمَلَه» از کتاب مقدّس است؟

نولدکه و نيز شوالي در تاريخ قرآن [جلد نخست، صفحه‌ي 116] مدّعي‌اند که عبارت آغازين هر سوره‌ي قرآن- جز سوره‌ي توبه (برائت)- برگرفته از زبان رايج...

دوشنبه، 12 تير 1396

قرائتي يوناني از قرآن

در اين نوشته، از باب ريشخند و مطايبه، به ديدگاه فردي يوناني خواهيم پرداخت تا ببينيم او چگونه قرائتي را از قرآن ارائه مي‌دهد و چگونه آن را تفسير...

دوشنبه، 12 تير 1396

صابئان چه کسانی هستند؟

صابئان مانند اهل کتاب و مجوسان (زرتشتيان) گروهی هستند که به ويژه افتخار اين را يافته‌اند که در رديف کساني که [به خدا و روز قيامت] ايمان دارند...

دوشنبه، 12 تير 1396