تاریخ و شناخت

این نکته که آیا تاریخ علم هست یا نه اکنون دیگر مسأله ی کهنه است. با اینهمه، حتی کسانی که تاریخ را علم می دانند - و حیثیت آن را بعنوان علم در...

چهارشنبه، 8 آذر 1391

اروپا و تاریخ نگاری

تاریخنویسی اروپا در قرون وسطی از نقل وقایع غالباً تجاوز نمی کرد. مورخ هم تقریباً همیشه راهب بود و اگر حادثه محلی یا قومی را نیز ضبط می کرد دیدگاه...

چهارشنبه، 8 آذر 1391

تاریخ‌نویسی در یونان و رم

در تاریخ نیز مثل علوم طبیعی اندیشه منظم و منطقی فقط حاصل نیل به مراحل بالنسبه عالی تکامل است. ازین رو در تمدنهای قدیم برحسب تفاوت در طرز معیشت...

چهارشنبه، 8 آذر 1391

مسلمانان و تاریخ نویسی

سنتهای دور و دراز شرق نزدیک در تاریخنویسی مسلمین اثر گذاشته است اما آنچه بیش از همه در آن تأثیر کرد شیوه تاریخنویسی ایرانی بود. آنچه مسلمین در...

چهارشنبه، 8 آذر 1391

سنت های تاریخ نویسی

مورخ نکته سنجی از روی ظرافت گفته است که اقوام نیکبخت عالم آنها بوده اند که تاریخ نداشته اند. اگر تاریخ فقط توالی یک رشته جنایت و سفاهت پرهیز...

چهارشنبه، 8 آذر 1391

آیا تاریخ قصه است؟

ارسطو تاریخ را از آن جهت که با واقعیات جزئی و با اموری که بعقیده وی در آنها «محتمل» بودن ضرور نیست سر و کار دارد از شعر که سروکارش با واقعیات...

چهارشنبه، 8 آذر 1391

تصادف در تاریخ

در هر حال سکه یی که بر یک روی آن نقش اتفاق و تصادف هست بر روی دیگرش نقش معجزه است و خرق عادت. این هر دو در واقع توجیه گونه یی است برای آنگونه...

چهارشنبه، 8 آذر 1391

اخباریگری

کتاب اخباریگری (تاریخ و عقاید) بعد از مقدمه و پیش گفتار، در سه بخش کلی به عرضه ی مطالب پرداخته است. بخش نخست در مورد پیشینه و پیدایش اخباریگری،...

دوشنبه، 29 آبان 1391

فاطمیان و حمدانیان

فاطمیان و حمدانیان از دولت های مهم شیعه در سده های میانه بودند. فاطمیان با مذهب شیعی اسماعیلی از اواخر سده ی سوم تا نیمه ی سده ی ششم هجری در...

دوشنبه، 29 آبان 1391

تاریخ نگری و تاریخ نگاری ابن ابی الحدید

علم تاریخ همانند بعضی علوم اجتماعی دیگر جدید التأسیس نیست و همه اصول و مبانی آن در دوره ی معاصر شکل نگرفته و وارد فضای علمی ما نشده است. تاریخ...

دوشنبه، 29 آبان 1391

جدال میان روایت و واقعیت در تاریخ نگاری

ماده ی اولیه ی دانش تاریخ، گزارش های تاریخی است که در متون تاریخ نگاری وجود دارند. مدعای علم تاریخ، شناخت واقعیت گذشته است. مسأله این است که...

دوشنبه، 29 آبان 1391

داستانی کردن تاریخ

اگر نگوییم مهم ترین، یکی از مهم ترین خطراتی که تاریخ نگاری اسلامی را تهدید می کند داستانی شدن نقل های تاریخی است. این امر،‌ یکی از مصادیق تحریف...

دوشنبه، 29 آبان 1391

رویکردی انضمامی به شکل گیری تاریخ نگاری اسلامی

با تثبیت اسلام در شبه جزیره ی عربستان در دوران پیامبر (ص) و سپس توجه اعراب مسلمان به خارج شبه جزیره شرایطی به وجود آمد تا مسلمانان با تاریخ به...

دوشنبه، 29 آبان 1391

افق های ایرانی در تاریخ نگاری مسلمانان

نقش ایرانیان در تکوین سنت تاریخ نویسی اسلامی، موضوعی است که پژوهشگران حوزه ی مطالعات تاریخ نگاری بر آن تأکید دارند. مسعودی از مورخان ایرانی زیادی...

دوشنبه، 29 آبان 1391

فایده و ارزش تاریخ

چرا خود را با تاریخ سرگرم می‌کنیم؟ آیا پژوهشهای تاریخی ارزشی دارند، و تلاشهایی که در این باره صورت می‌گیرند، به زحمتش می‌ارزد؟ پاسخ "آری یا نه"...

دوشنبه، 1 آبان 1391

زمان دوری : تاریخ مقدس و سلسله مراتب وجود

بشر خاکی، به «آدم اول کلی» (1) موسوم شد. پس باید او را از نمونه ی آسمانیش، یعنی آدم روحانی یا سومین فرشته ای که دهمین فرشته شد، و در عین حال...

يکشنبه، 9 مهر 1391

تاریخ مقدس و ورای تاریخ

در این کتاب به بروزات و نمودهایی که تصور ذهنی ادوار نبوت و ولایت متضمن آن است نام تاریخ مقدس می دهیم اما این تاریخ شامل مشهودات مادی و ثبت وقایع

يکشنبه، 9 مهر 1391

نقش اسناد تصویری در شناخت رجال معاصر

شایعترین و متداولترین مواد سندی پس از اسناد مکتوب به عنوان محمل اطلاع‌رسانی، اسناد تصویری است که حاوی اطلاعات عمده و ارزشمند تاریخی‌اند و در...

دوشنبه، 27 شهريور 1391

نقد و تحليل ابيات عربي در تاريخ بيهقي

تاريخ بيهقي شاهکار نثر قرن پنجم هجري و سرمشق تاريخ نويسي اخلاف او و نمونه نثر استادانه و گنجينه اي از شواهد ادبي و قراين اوضاع اجتماعي و سياسي...

پنجشنبه، 22 تير 1391

سنت ساختگى تاريخ نگارى ملوك نيمروز

در ميان ولايات مختلف ايران, سيستان از روزگاران دور تا كنون و تا پيش از تجزيه آن در اواخرقرن سيزدهم هجرى, جايگاهى ويژه داشت. موقعيت سرزمينى, امكانات...

چهارشنبه، 21 تير 1391