نظریه بینامتنیت در پژوهش‌های تاریخی

مطالعه‌ی داده‌های متنی و متن به عنوان گفتمان، جهت دست یابی به نتایج معطوف به تاریخ اجتماعی، امر نوظهوری نیست، ولی کاربست نظریه‌های بر آمده از...

يکشنبه، 30 مهر 1396

سیاست‌های زمانی حاکم بر تقویم ایران

اعضای هر جامعه، به موازات وجود زمان زیست روزمره‌ی خود، به زمان‌هایی نیاز دارند که فارغ از دغدغه‌های زندگی روزمره به استراحت و بازسازی خود بپردازند....

يکشنبه، 30 مهر 1396

تاریخ شناسی و مطالعات میان رشته‌ای: فرصت یا تهدید؟

آنچه اینک در کشور ما در حوزه‌ی مطالعات تاریخی در حال وقوع است تلاشی نامبارک در ایجاد پیوندی ناشیانه میان تاریخ شناسی و روش‌های رایج در علوم تعمیمی...

يکشنبه، 30 مهر 1396

تأملی در گست میان تاریخ و جامعه شناسی در ایران

«تاریخ ما غیر جامعه شناختی و جامعه شناسی ما غیر تاریخی است»؛ به نظر می‌‌آید این ادعای شهودی توصیف مناسبی از وضعیت دو رشته‌ی تاریخ و جامعه شناسی...

شنبه، 29 مهر 1396

تعامل میان رشته‌ای نقد ادبی با تاریخ

یکی از دیرینه ترین تقریرها از رابطه‌ی ادبیات با تاریخ را می‌توان در کتاب شعرشناسی ارسطو یافت که به تعبیری نخستین کتاب در حوزه‌ی نظریه و نقد ادبی...

شنبه، 29 مهر 1396

دوره‌های تاریخی و فاصله گذاری هویتی با رویکرد نشانه شناسی فرهنگی

چند گاهی است که رابطه میان دانش تاریخ با فرهنگ و زمینه‌های فرهنگی تاریخ نگاری مورد توجه محققان قرار گرفته است. در مقاله حاضر کوشش می‌شود تا با...

شنبه، 29 مهر 1396

پیش نیازهای یک مطالعه‌ی تاریخی

همان طور که سیستم عامل در رایانه، فضا را برای کاربر تعریف کند، یک مورخ هم باید مبانی نظری پیدا کند که همان فلسفه‌ی تاریخ نام دارد. کسی که مبانی...

شنبه، 22 مهر 1396

دغدغه‌ی کتابت/ نگارش در سده‌های نخست اسلامی

در تحلیل این ویژگی یعنی تمرکز بر مسئله‌ی نگارش، لازم است به دو متغیر مهم توجه ویژه شود؛ یکی «زبان نگارش» و دیگری «ماندگاری» آن.

شنبه، 22 مهر 1396

ابن حزم اندلسی و نقد تاریخی

علم در تمدن اسلامی در چهارچوب‌های خاص نظری مربوط به حوزه علم قرار داشته است. آنچه مسلم است این كه علم در این دوره، بر پایه دو چیز، نخست آموزه‌های...

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

اندیشه و تفكر مقدسی درباره‌ی علم و نظر

بحث علم در تمدن اسلامی یكی از بحث‌های كلیدی است، از آن روی كه علم دریچه شناخت جهان است و این شناخت مقدم بر عمل است و در نهایت در تعامل با عمل...

سه‌شنبه، 18 مهر 1396

تاريخ ‌نگاري شيعيان

تاريخ نويسي و به طور کلي تأليف کتاب در اسلام به وسيله‌ي شيعيان آغاز گرديد. صحابه و تابعين از صدر اسلام، اخبار مربوط به سنت و سيره و اقوال و افعال...

دوشنبه، 1 خرداد 1396

تاریخ نگاری در دوره‌ی ‌ایلخانی

حكایت است كه استادی به گفتن درس تاریخ مشغول بود و اندر فواید آن سخن می‌گفت كه ناگاه دید یكی از شاگردانش به خوابی عمق فرو رفته است. دستی به شانه‌ی...

دوشنبه، 28 فروردين 1396

تاريخ بيداري ايرانيان

تاريخ بيداري ايرانيان، کتابي تاريخي به زبان فارسي نوشته‌ي محمد بن علي محمد شريف معروف به «ناظم الاسلام کرماني» (1242-1337 ق)، روحاني آزاديخواه...

پنجشنبه، 26 اسفند 1395

تجارب الأمم

تجارب الامم، کتابی تاریخی به زبان عربی در شش جلد مفصل، نوشته‌ی حکیم و ادیب و مورخ و فیلسوف ایرانی شیعی ابوعلی احمد (320 یا 325-421 ق) فرزند محمد...

پنجشنبه، 26 اسفند 1395

مولوی احمد تتوی

تتوی = [تهتهوی = تهتوی سندی = تهتوی قاضی‌زاده] شیخ مولوی احمد (م 956 ق) فرزند نصرالله تهتوی سندی، از مورخان شیعه. وی در یک خاندان علمی حنفی مذهب...

پنجشنبه، 26 اسفند 1395

تاریخ یعقوبی

تاریخ یعقوبی، کتابی تاریخی به زبان عربی نوشته‌ی مورخ و جهانگرد احمد بن ابی‌یعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح کاتب عباسی معروف به یعقوبی (م 284 ق)....

دوشنبه، 23 اسفند 1395

تاریخ عالم آرای عباسی

کتابی تاریخی به زبان فارسی نوشته‌ی اسکندربیک ترکمانی (968-1043 ق) معروف به «منشی» که از بزرگان ترکمانان در آغاز دوره‌ی پادشاهی صفوی بود و نخست...

دوشنبه، 23 اسفند 1395

تاریخ طبرستان

تاریخ طبرستان، کتابی به فارسی در تاریخ ناحیه‌ی تاریخی طبرستان نوشته‌ی بهاءالدین محمد بن حسن بن اسفندیار کاتب آملی (م 618 ق). این کتاب که تنها...

دوشنبه، 23 اسفند 1395

تاریخ الأئمة

تاریخ الائمة، نام چندین کتاب و رساله که در تعیین روز ولادت و وفات، و اسماء و القاب، و شرح زندگانی و سیره‌ی ائمة اطهار (علیهم‌السلام) نگارش یافته...

دوشنبه، 23 اسفند 1395

تاریخ ابن اعثم

تاریخ ابن اعثم، کتابی تاریخی به زبان عربی، نوشته‌ی مورخ معروف شیعی ابو محمد احمد (م 314 ق) فرزند اعثم کوفی. یاقوت حموی از وی در معجم الادباء...

دوشنبه، 23 اسفند 1395