برنامه‌ریزی زبان

پس از جنگ جهانی دوم، طرح تأسیس دولت‌های نوگرا و گشودن عرصه‌های مناسب برای تجدّدگراییِ ملّت‌ها مطرح شد. سپس، این پرسش پیش آمد که چرا در کشورهای...

چهارشنبه، 29 شهريور 1396

جنبه‌هایی از سند براساس برخی از متون جغرافیایی اسلامی

شهرت سرزمین سند چندان نبوده که در زبان برخی از شاعران همچون ناصرخسرو مهم‌ترین نقطه در مشرق به شمار می‌آمده و در برابر مغرب به کار می‌رفته است...

چهارشنبه، 29 شهريور 1396

گونه‌ی زبانی فیروزآبادی

گونه‌های زبان‌های ایرانی را که در حال حاضر در سرزمین ایران یا در کشورهایی چون تاجیکستان، افغانستان، پاکستان، ترکیه، عراق و بعضی قسمت‌های چین...

چهارشنبه، 29 شهريور 1396

درباره‌ی گویش یغنابی

گویش یغنابی ظاهراً تنها گویش بازمانده از زبان سغدی است، سغدی یکی از مهم‌ترین زبان‌های ایرانی میانه‌ی شرقی است که در سده‌های نخستین شکل‌گیری زبان...

چهارشنبه، 29 شهريور 1396

زبان‌شناسی: علمی شرقی

در یک همایش علمی بین‌المللی در زبان‌شناسی، مستمع سخنرانی یکی از بنیانی‌گذاران واج‌شناسی زایشی بودم. واج‌‌شناسی زایشی در کنار نحو زایشی، صَرف...

چهارشنبه، 29 شهريور 1396

واژه‌ي خوش‌ساخت و واژه‌ي بد ساخت

زبان به طور کلّي داراي دو سطح براي نمايش صداهاست، يکي سطح واجي و ديگري سطح آوايي. سطح واجي در واقع همان تصوير ذهني است که سخنگويان هر زبان از...

چهارشنبه، 8 شهريور 1396

آپادانا: ايوان

هنگامي که ما واژه‌ي اپادانا را مي‌شنويم در ذهن خود آن کاخ با ستونهاي برافراشته و سر به آسمان کشيده تخت جمشيد را با سرستونهاي زيبايش که بر زمين...

شنبه، 28 مرداد 1396

پسوند «- ناک» در زبان فارسی

زبان فارسی در کنار کاراییهایی که در دو حوزه‌ی هند و پاکستان داشته و دارد، زبان گفتاری و نوشتاری فارسی‌زبانان فرارود، تاجیکستان و افغانستان نیز...

شنبه، 28 مرداد 1396

نگاهی بر نظام سیاسی اجتماعی آمریکا

مهمترین و یا تنها گروه شیعیانی که در آمریکا زندگی می‌کنند همانا شیعیانی باشند که از کشورهای شیعی آسیا و آفریقا، همچون ایران، عراق، هند، پاکستان...

سه‌شنبه، 10 مرداد 1396

آلمان

(به آلماني «دويچه لند» يا «دويچه رايش»)، کشوري در اروپاي مرکزي که مساحت آن 443.952 کيلومترمربع است. در سال 1945م/1324ش، بعد از شکست هيتلر در...

دوشنبه، 9 مرداد 1396

آلباني

جمهوري سوسياليستي خلق آلباني (به ترکي عثماني ارناؤط يا آرناؤو [لق] و به عربي بلاد الأرناؤوط)، از کشورهاي حوزه‌ي بالکان، واقع در غرب اين شبه جزيره،...

يکشنبه، 8 مرداد 1396

آسام

يکي از ايالات جمهوري هند، در شمال شرقي اين کشور که بين بنگلادش، تبت و برمه واقع شده و از جانب غرب بوسيله‌ي مرزهاي شمال غربي بنگلادش و مرزهاي...

پنجشنبه، 5 مرداد 1396

روابط حياتيِ ميان اجزاي فضاي ذهني

هر عضوي از يک فضاي ذهني ورودي، يک نظير در فضاهاي ذهني ورودي ديگر دارد. ميان اين اعضا، نگاشت‌هايي برقرار است. رابطه‌ي حياتي زنجيري است که دو عنصر...

سه‌شنبه، 3 مرداد 1396

نظريه‌ي فضاهاي ذهني

نظريه‌ي «فضاهاي ذهني» را نخستين‌بار فوکونيه در سال 1985 ميلادي براي حل پاره‌اي از مشکلات زبان‌شناختي ارائه داد. اين نظريه در ادامه جذابيت خاصي...

سه‌شنبه، 3 مرداد 1396

اقسامِ حرکت خيالي در زبان

هنوز زبان‌شناسان دسته‌بندي جامعي از حرکت‌هاي خيالي در زبان ارائه نداده‌اند. تالمي پنج دسته را از اين ميان بيان مي‌کند و يک نوع را به طور تفصيل...

سه‌شنبه، 3 مرداد 1396

نقش شناختيِ فعل در بررسي زبان شناسانه

يکي از مباحث مهم در زبان‌شناسي شناختي، تحليل شناختي «فعل» بوده است. زبان‌شناسان شناختي تلاش کرده‌اند تا تحليل شناختي مناسبي از عنصرهاي زباني...

شنبه، 31 تير 1396

قالب‌گيريِ ساختاري در زبان‌شناسي شناختي

مراد از آن، مفهوم‌سازي ساختار جايگاه شناختي و هندسي اشياء و اجزاي آنهاست. زبان‌شناسان شناختي ميان سه نوع متفاوت اين فعاليت فرق گذاشته‌اند: فرديت‌بخشي،...

شنبه، 31 تير 1396

موجوداتِ ربطي (موجود/ ارتباط) در زبان‌شناسي شناختي

بسياري از معناشناسان ميان موجودات ربطي (نسبي) و غيرربطي فرق مي‌گذارند. موجود ربطي مستلزم وجود چيز ديگري است. به عنوان مثال، مفهوم وصفي «گرد»...

شنبه، 31 تير 1396

چشم‌اندازِ/ موقعيت‌‌مندي در زبان‌شناسي شناختي

چشم‌انداز يکي از مهم‌ترين و مشهورترين عمليات تعبيري است. در توصيفات مکاني، چشم‌انداز اهميت پيدا مي‌کند؛ البته در توصيف‌هاي غيرمکاني هم چشم‌انداز...

شنبه، 31 تير 1396

عمليات تعبير در زبان‌شناسي شناختي

يکي از فرضيه‌هاي اساسي زبان‌شناسي شناختي، به تعبير لنگ‌اکر، اين اصل است که معناشناسي همان مفهوم‌شناسي است. مراد از اين اصل اين است که در معناشناسي...

شنبه، 31 تير 1396