نگاهی به پدیده ی تقطیع نادرست روایات

یکی از آسیبهای بیرونی روایات که بر فهم صحیح و کامل حدیث تأثیر می گذارد، عبارت است از تقطیع نادرست و عدم ذکر تمام روایت؛ بدین معنا که حدیث بخش...

جمعه، 16 اسفند 1392

تحریف روایات، انواع و علل آن

یکی از آفات جدی و آسیبهای بیرونی فهم حدیث، تحریف است که به متن و سند حدیث آسیب می رساند. به این نوع حدیث «محرَّف» گویند. تحریف، مصدر به معنای:...

جمعه، 16 اسفند 1392

نگاهی به آفت "تصحیف" در روایات

یکی از آفات متن و سند حدیث، تصحیف است و به این نوع حدیث «مُصحَّف» گویند. احتمال راهیابی تصحیف در هر متنی بدیهی است. روایات نیز از این امر مستثنا...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

سیری در مبحث تعارض و اختلاف روایات

بحث اختلاف و تعارض در اخبار، از جمله مسائلی است که در طول تاریخ اسلام، توجّه عالمان و اندیشوران مسلمان را در حوزه های مختلف علمی همچون فقه، حدیث،...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

نقل به معنا مانعی در فهم احادیث

از جمله آفاتی که در فهم روایات باید منظور گردد، نقل به معناست. گاه راوی حدیث با تحفظ بر عین الفاظ معصوم علیه السلام بدون هیچ گونه تغییری در واژه...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

نشانه ها و معیارهای شناسایی روایات ساختگی

حرکت دروغ پردازی در حدیث از زمان رسول خدا(صلی الله علیه وآله و سلم) آغاز شد و پس از حیات ایشان، به ویژه در زمان امویان، گسترش یافت و صدها سخن...

پنجشنبه، 15 اسفند 1392

انگیزه ها و عوامل وضع حدیث

با نگاهی گذرا به تاریخ حدیث به آسانی می توان پی برد از صدر اسلام تاکنون افرادی به انگیزه ها و اسباب گوناگون دست به جعل حدیث زده و مطالبی را به...

چهارشنبه، 14 اسفند 1392

شناسایی مقوله ی وضع در حدیث

مفهوم وضع در اصطلاح با معنای لغوی تطابق دارد و آن نسبت دادن سخنی جعلی و دروغین به معصومان علیهم السلام است. حدیث موضوع به لحاظ نااستواری و برساختگی،...

چهارشنبه، 14 اسفند 1392

غفلت و اشتباه راوی، عاملی برای بدفهمی

در اینکه برخی راویان سهو یا نسیان داشته و یا در ضبط روایت ضعیف بوده اند، تردیدی نیست. غفلت و اشتباه راوی در حدیث بیشتر مربوط به نقص شنوایی، اشکال...

چهارشنبه، 14 اسفند 1392

از بین رفتن قرائن، عاملی آسیب زا در فهم حدیث

قراینِ همراه با روایات نقش بسزایی در وضوح معنایی آن دارند. از بین رفتن این قراین در گذر زمان، خواه بر اثر عدم توجه راوی و یا غفلت او در مقام...

چهارشنبه، 14 اسفند 1392

منع تدوین حدیث، حقیقتی تلخ

یکی از عوامل آسیب زا و تأثیرگذار در فهم حدیث، جریان منع حدیث بود؛ حقیقت تلخی که در صدر اسلام به وقوع پیوست و آثاری بس شوم را از خود به جای گذاشت....

چهارشنبه، 14 اسفند 1392

خیانتی به نام«منع نقل حدیث»

بی گمان از مهمترین آفات حدیث، منع رسمی از نقل و نشر حدیث و به تعبیر دقیقتر سانسور حدیث در زمان خلفا بود. منع نقل حدیث از زمان ابوبکر آغاز شد(1)...

چهارشنبه، 14 اسفند 1392

پیشگیری و رفع عوارض آسیب های حدیث

حدیث نیز همچون موجودی زنده، آن گاه که عناصر دفاعی و مقاوم آن از بین برود یا ضعیف گردد، بیمار و آفت زده می شود. وجود عناصر دفاعی و مقاوم در احادیث،...

چهارشنبه، 14 اسفند 1392

فاجعه ی از بین بردن احادیث

یکی از عوامل آسیب زا در فهم حدیث، از بین بردن یا از بین رفتن بسیاری از متون حدیثی است. می دانیم پس از قرآن، حدیث دومین منبع قانونگذاری در اسلام...

چهارشنبه، 14 اسفند 1392

پیشینه ی آسیب شناسی فهم حدیث

کژفهمی متون دینی منحصر به متون اسلامی نیست، بلکه سابقه ای دیرین دارد که هم در قرآن و هم در روایات اشاراتی به آن دیده می شود؛ مانند:«یُحَرِّفونَ...

سه‌شنبه، 13 اسفند 1392

مفهوم آسیب شناسی فهم حدیث

«آسیب شناسی فهم حدیث» ترکیبی اضافی و متشکل از سه مفهوم «آسیب شناسی»، «فهم»، و «حدیث» است. بنابراین، لازم است نخست این سه و واژگان مترادف آنها...

سه‌شنبه، 13 اسفند 1392

اهمیت موضوع آسیب شناسی حدیث

تبیین اصلی و کامل تعالیم قرآنی و مبانی اسلامی در اصول و فروع و همه رشته های مربوط، در مسائل اعتقادی، عملی، زندگی، انسان و شناخت... در گرو رجوع...

سه‌شنبه، 13 اسفند 1392

علوم حدیث و آسیب شناسی فهم حدیث

نگاهی گذرا به پیشینه علوم حدیث، نشان می دهد که این دانشها به یکباره شکل نیافته اند، بلکه در گذر زمان، حل هر مشکلی از مشکلات حدیثی در پی خود علمی...

سه‌شنبه، 13 اسفند 1392

پذیرش یا انکار حدیث؟!

حدیث پژوهان قرآن را پایه گذار نقد و بررسی خبر دانسته اند؛ خداوند متعال در آیه ی نبأ تحقیق در خبر فاسق را لازم می داند و می فرماید:

يکشنبه، 11 اسفند 1392

اشاره ای کوتاه به مبحث آسیب پذیری حدیث

احادیث هم مانند هر پدیده ی دیگری آسیب پذیرند و زمینه ی بروز انواع آسیب را دارند.(1) روایات و شواهد تاریخی خود گواهی بر این مدعاست. شخصی از علی...

يکشنبه، 11 اسفند 1392