تاریخ در عصر روشنگری (قسمت دوم)

روشنگری به معنای دقیق تر آن، به عنوان یک نهضت اساسا جدلی و منفی، و به عنوان جهادی ضد دین، هرگز به رشدی فراتر از سرچشمه اش دست نیافت و ولتر بهترین...

دوشنبه، 17 دی 1397

تاریخ و حریم ارزش‌های کهن

ارزش‌های کهنه جای خود را به ارزشهای نو وا می‌گذارند. تاریخ نگار ضمن پژوهش‌های علمی خویش به حریم ارزش‌های کهن راه می‌یابد؛ آنها را مشخص می‌کند؛...

دوشنبه، 12 آذر 1397

تفاوت تاریخ نگاری با وقایع نگاری

تاریخ نگار از طریق استقراء وقایع و رویدادها می‌تواند به استنتاجهای تاریخی دست یابد. از این رو وقایع برای تاریخ نگار در حکم آب و هوا موجود زنده...

دوشنبه، 12 آذر 1397

سیری کوتاه در فلسفه‌ی تاریخ (قسمت دوم)

وظیفه‌ای که برای تاریخ نگار قرار دارد آن است که تا سرحد امکان دریافت‌های خود را به واقعیت‌ها نزدیک کند و از آنها دور و جدا نسازد. بدین سبب است...

يکشنبه، 11 آذر 1397

سیری کوتاه در فلسفه‌ی تاریخ (قسمت اول)

نویسنده در این مقاله، به ارزیابی فلسفه‌ی تاریخ و چگونگی کاربرد قوانین تاریخ می‌پردازد. برخی مشابهت‌ها میان رویدادها سبب می‌شود که تاریخ‌نگار...

يکشنبه، 11 آذر 1397

سیری کوتاه در فلسفه‌ی تاریخ (قسمت سوم)

اعمال و رفتار فردی انسان چندان متنوع و رنگارنگ است که در بسیاری موارد از حدود قوانین و مقررات اجتماعی خارج می‌شود. از این رو نمی‌توان تاریخ جامعه...

يکشنبه، 11 آذر 1397

تاریخ و میان‌رشتگی: نقدی تاریخ‌نگارانه

از نظرگاه دهه‌ی 1980، به روشنی می‌توان مشاهده نمود که یکی از مهمترین نکته‌ها درباره‌ی مطالعات تاریخی حرفه‌ای در سده‌ی بیستم، تمایل تدریجی این...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

استعاره و فهم تاریخی

در دهه‌های اخیر، اهمیت و محوریت استعاره در چیستی و چگونگی دانش ما، به طور گسترده‌ای مورد تصدیق قرار گرفته است. با این حال، نکته‌ای که کمتر مورد...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

میان رشتگی در پژوهش‌ها و آثار میشل فوکو

اجتماع فیلسوفان را به سختی می‌توان جایی دانست که قهرمانان میشل فوکو در آن یافت می‌شوند. با این حال، به خوبی می‌دانیم که برای یافتن خطرناک‌ترین...

پنجشنبه، 24 خرداد 1397

تفسیر تاریخی یا گزارش تاریخی؟

مورخان را می‌توان به دلیل داشتن احساس دوگانه بین گزارش (نقل) و تفسیر تاریخی تبرئه کرد. در جایگاه دانشجو اغلب به ما توصیه می‌‌شده است که از نوشتن...

دوشنبه، 28 اسفند 1396

پایان تاریخ‌گرایی و کلان روایت

آنچه که مارکسیست‌ها گاهی از آن تحت عنوان کلان روایت نام می‌برند، تفسیری کلی از وجود محرک در ورای جریان تاریخ یا دست کم بخش بزرگی از آن است. از...

دوشنبه، 28 اسفند 1396

حضور فلسفه در تاریخ

یکی از وجوه استدلالی فلسفه‌ی کلاسیک، در مقام بزرگداشت و استمرار هویت معرفتی خود، تأکید مداوم آن بر این نکته است که «نام گذاری» شأنی فلسفی است....

شنبه، 29 مهر 1396

حافظه‌ی تاریخی در ایران امروز

«حافظه جمعی Collective memory» اولین بار توسط موریس هالبواکس جامعه‌شناس فرانسوی مطرح شد. به موازات رشد و توجه روزافزون به جامعه‌شناسی تاریخی،...

شنبه، 1 آبان 1395

اثر عامل اجتماعی در تاریخ (1)

در انگلیس، قبل از جنگ جهانی دوم، آموزش عالی، به طور قابل توجهی موجب حفظ اقلیت ممتاز شد. برای هر فردی، این متداول نیست (حتی در مورد کسانی که کسانی...

دوشنبه، 8 شهريور 1395

اثر عامل اجتماعی در تاریخ (2)

در مورد مسئله ی گفته شده، ما مارکسیسم را به عنوان یک تئوری ساختارگرایی، در نظر گرفتیم. تئوری های ساختارگرا توصیف های مختلفی در مورد ساختارهای...

دوشنبه، 8 شهريور 1395

اثر عامل اجتماعی در تاریخ (3)

برخلاف نظر دورخیم و سایر تئوری پردازان ساختار گرا، ماکس وبر این مفهوم را رد کرده است که اجتماع، یک یگانه ی واقعی (reality sui generis) است که...

دوشنبه، 8 شهريور 1395

اثر عامل اجتماعی در تاریخ (4)

ما باید اکنون به سمت این مسئله حرکت کنیم که کارهای متفکرین اخیری را در نظر بگیریم که تلاش کرده اند از تحلیل خود برای حل مسائل مربوط به ساختار...

دوشنبه، 8 شهريور 1395

اثر عامل اجتماعی در تاریخ (5)

تا چه میزانی ساختار اجتماعی به عنوان یک قید بر روی اقدامات فردی در جوامع گدشته، عمل کرده است؟ به منظور در نظر گرفتن این سوال، بخش نهایی این فصل...

دوشنبه، 8 شهريور 1395

اثر عامل اجتماعی در تاریخ (6)

یک بی موالاتی رخ داده است، یعنی استفاده از واژه ی ملک به جای برده می باشد..... برتری یک طبقه ی خاص از افراد دلاور، الزام فرمان برداری که موجب...

دوشنبه، 8 شهريور 1395

اثر عامل اجتماعی در تاریخ (7)

این درست است که بگویین که کار زنان از ابتدا یک بخش مورد قبول عمر اقتصادی بوده است که به عنوان یک مشکل در دوره ی سلطنت ملکه ویکتوریا، در نظر گرفته...

دوشنبه، 8 شهريور 1395